15 kwietnia 2025 r. Komisja Europejska opublikowała propozycję zmian do Rozporządzenia EUDR. Celem tych zmian jest ułatwienie wdrożenia przepisów dotyczących udostępniania na rynku unijnym i wywozu z Unii towarów związanych z wylesianiem i degradacją lasów. Nowe regulacje mają zmniejszyć obciążenia administracyjne oraz wesprzeć przedsiębiorstwa w dostosowaniu się do nowych wymogów.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1115 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie udostępniania na rynku unijnym i wywozu z Unii niektórych towarów i produktów związanych z wylesianiem i degradacją lasów oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 995/2010, zwane Rozporządzeniem EUDR, weszło w życie 29 czerwca 2023 r. Uchwalono je jako element strategii Unii Europejskiej, dążącej do ochrony lasów i przeciwdziałania globalnemu wylesianiu związanemu z konsumpcją w UE produktów pochodzących z hodowli bydła oraz upraw kakao, kawy, oleju palmowego, soi, drewna, gumy, węgla drzewnego, a także papieru drukowanego.
Rozporządzenie określiło obowiązki dla przedsiębiorstw wprowadzających na rynek unijny lub eksportujących z Unii produkty, które mogą przyczyniać się do wylesiania i degradacji lasów. Celem regulacji jest zagwarantowanie, że produkty wprowadzane na rynek UE nie przyczyniają się do zmniejszania areałów leśnych.
Warto przypomnieć, że 14 listopada 2024 r. Parlament Europejski zatwierdził odroczenie wejścia w życie rozporządzenia EUDR o 12 miesięcy. Decyzję podjęto, by umożliwić firmom lepsze dostosowanie się do zaleceń prawa UE i wdrożenie działań, które pomogą w walce ze zmianami klimatu i utratą różnorodności biologicznej. Rozporządzenie obowiązywać będzie więc od 30 grudnia 2025 dla dużych przedsiębiorstw, a dla MŚP od 30 czerwca 2026.
Koszty niższe nawet o 30%
Komisja Europejska ogłosiła swój zamiar uproszczenia rozporządzenia EUDR i zmniejszenia obciążeń administracyjnych oraz kosztów o 30%, poprzez publikację nowych wytycznych jeszcze przed wejściem w życie przepisów w końcu bieżącego roku.
Po pierwsze, zaktualizowano wytyczne interpretacyjne oraz opublikowano nowe wydanie FAQ (Często Zadawanych Pytań). Dodatkowo projekt aktu delegowanego zmieniającego Załącznik I do Rozporządzenia został udostępniony do konsultacji publicznych, które potrwają do 13 maja 2025 r.
Wśród kluczowych uproszczeń należy wymienić:
- Ponowne wykorzystanie oświadczeń należytej staranności: zgodnie z nowo opublikowanymi wytycznymi dotyczącymi stosowania Rozporządzenia EUDR duże przedsiębiorstwa mogą ponownie wykorzystywać istniejące oświadczenia o należytej staranności, gdy towary, które wcześniej były na rynku UE, są ponownie wprowadzane. To zmniejsza ilość informacji, które muszą być przekazywane w systemie informatycznym.
- Regulacje dotyczące upoważnionego przedstawiciela: Upoważniony przedstawiciel może składać oświadczenia o należytej staranności w imieniu członków grupy przedsiębiorstw.
- Oświadczenie o należytej staranności składane raz w roku: Przedsiębiorstwa mogą składać oświadczenia o należytej staranności raz w roku, zamiast czynić to obligatoryjnie dla każdej przesyłki lub partii wprowadzanej do obrotu w UE.
- Uproszczenia dla dużych przedsiębiorstw na niższych szczeblach rynku: W wytycznych wyjaśniono, że duże przedsiębiorstwa działające na niższych szczeblach rynku mogą korzystać z uproszczonych obowiązków. Polega to na gromadzeniu numerów referencyjnych oświadczeń o należytej staranności od dostawców i wykorzystywaniu tych numerów do składania własnych oświadczeń.
- Powtarzalne dostawy produktów: Zmniejszono liczbę wymaganych oświadczeń o należytej staranności dla powtarzalnych dostaw produktów.
- Geolokalizację i nazwy naukowe: Umożliwiono powoływanie się w oświadczeniach o należytej staranności na geolokalizację działek i nazwy naukowe produktów, które są dostępne w oświadczeniach złożonych na wcześniejszym etapie.
- Zakres produktów: W projekt Rozporządzenia delegowanego doprecyzowano zakres produktów objętych obowiązkami wynikającymi z Rozporządzenia EUDR. Przede wszystkim, wskazano, że zakresem przedmiotowym Rozporządzenia EUDR nie są objęte:
- Opakowania i zwroty: W projekcie Rozporządzenia doprecyzowano również moment, w którym powstają obowiązki dotyczące opakowań, w tym drewnianych palet, które podlegają zwrotom, poprzez wskazanie, że zakresem Rozporządzenia EUDR objęte są opakowania z drewna (palety, skrzynie, pudła) wprowadzane na rynek UE lub eksportowane jako samodzielne produkty, z wyłączeniem materiałów opakowaniowych wyraźnie nadających się do wielokrotnego użytku, używanych wyłącznie do podtrzymywania, ochrony lub przenoszenia innego produktu wprowadzonego do obrotu i prezentowanych wraz z tym produktem od momentu ich użycia do takiego celu i później.
Oczekuje się, że aktualizacje często zadawanych pytań (FAQ) oraz wytycznych zawartych w rozporządzeniu pozwolą firmom, organom państw członkowskich i krajom partnerskim zyskać większą jasność w interpretacji przepisów, na podstawie których muszą one udowodnić, że ich produkty nie powodują wylesiania.
KE zapowiada ponadto, że dalsze uproszczenia zostaną wprowadzone aktem delegowanym, który został skierowany do konsultacji. Z kolei do 30 czerwca 2025 r. ma zostać przyjęty akt wykonawczy dotyczący krajowego systemu analizy porównawczej, który jest omawiany z państwami członkowskimi. Ów „system benchmarkingu” ma klasyfikować kraje, które wdrożyły EUDR, jako posiadające niskie, standardowe lub wysokie ryzyko wylesiania. Ta klasyfikacja będzie wpływać na poziom kontroli produktów pochodzących z tych regionów, wymagany od firm.
Komisja oświadczyła również, że będzie nadal reagować na opinie zainteresowanych stron, państw członkowskich i krajów partnerskich, oraz oferować kolejne wytyczne wszędzie tam, gdzie jest to konieczne. Jej zdaniem w ostatnim czasie dzięki swym wysiłkom zdołała wzmocnić dialog z zainteresowanymi stronami i wsparła przygotowania do jej wdrożenia z pomocą specjalnych spotkań i szkoleń online.
Inicjatywa Drużyny Europy na rzecz łańcuchów wartości wolnych od wylesiania zebrała również 86 milionów euro na wsparcie krajów partnerskich w przejściu na bardziej zrównoważone, wolne od wylesiania i legalne łańcuchy wartości.
"Jesteśmy zaangażowani we wdrażanie unijnych przepisów dotyczących wylesiania w duchu ścisłego partnerstwa, przejrzystości i otwartego dialogu" - powiedziała Jessika Roswall, komisarz ds. środowiska, odporności na deficyt wody i konkurencyjnej gospodarki o obiegu zamkniętym. „Naszym celem jest zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla firm przy jednoczesnym zachowaniu celów rozporządzenia. Będziemy nadal ściśle współpracować ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, aby zagwarantować, że nasze zasady przyczynią się do ograniczenia globalnego wylesiania i degradacji lasów w sposób jak najmniej uciążliwy dla firm.”
Opracowano na podstawie informacji Komisji Europejskiej
