Rok 2010 był rokiem 80-lecia powstania wyższych szkół poligraficznych w Rosji i na Ukrainie: Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu Druku im. Iwana Fiodorowa oraz Ukraińskiej Akademii Drukarstwa we Lwowie. Uczelnie te są znane w środowisku poligrafów polskich i od dawna współpracują z Instytutem Mechaniki i Poligrafii Politechniki Warszawskiej. Dlatego też nie mogło zabraknąć przedstawicieli warszawskiej uczelni oraz polskiego przemysłu poligraficznego na jubileuszowych obchodach naszych kolegów.
Nieco historii i faktów
Moskiewski Państwowy Uniwersytet Druku im. Iwana Fiodorowa, znany polskim poligrafom jak MPI (Moskiewski Poligraficzny Instytut) powstał 23 lipca 1930 decyzją Centralnego Komitetu Wykonawczego i Rady Komisarzy Ludowych ZSRR. Pierwotnie Instytut posiadał trzy wydziały: Inżynierii i Technologii, Ekonomii oraz wydział Wydawnictw. Wydział Inżynierii i Technologii w latach 30. XX w. kształcił studentów w pięciu specjalnościach: inżynier typografii, inżynier-technolog druku płaskiego, inżynier druku wklęsłego, inżynier-technolog fototechniki, inżynier-technolog materiałoznawstwa poligraficznego. W latach przedwojennych MPI wykształcił ok. 700 poligrafów.
Prawdziwy rozwój uczelni przypada na lata powojenne. W roku 1960 MPI połączył się z Moskiewskim Zaocznym Poligraficznym Instytutem, w wyniku czego ostatecznie została ukształtowana struktura uczelni, gdzie nauczanie odbywało się na studiach dziennych, wieczorowych i zaocznych. W latach 1960-1980 Moskiewski Poligraficzny Instytut został jednym z największych ośrodków nauki i kształcenia poligraficznego w byłym ZSRR. W tym czasie uczelnia kształcila kadrę dla przemysłu poligraficznego Federacji Rosyjskiej, jak również dla wielu republik radzieckich oraz innych krajów, w tym Polski. Status Uniwersytetu Druku MPI otrzymał w 1997 roku, a imię Iwana Fiodorowa nadano Uniwersytetowi w 2010 roku.
Obecnie Moskiewski Państwowy Uniwersytet Druku im. I. Fiodorowa jest jedyną uczelnią w Rosji, która realizuje kompleksowe nauczanie w całym spektrum zawodów w dziedzinie mediów: wydawnictw, poligrafii, reklamy, designu, dystrybucji materiałów poligraficznych, produkcji opakowań i innych. W skład Uniwersytetu wchodzi 6 wydziałów, a proces dydaktyczny prowadzony jest przez wysoko kwalifikowaną kadrę pracowników naukowych i dydaktycznych pracujących w 40 katedrach. Wśród nauczycieli Uniwersytetu ok. 66 proc. posiada stopnie i tytuły naukowe, w tym ok. 17 proc. posiada habilitację. Łączna liczba studentów Uniwersytetu we wszystkich formach edukacji to ok. 7 tysięcy osób. Rocznie Uniwersytet przyjmuje ponad 800 studentów. W latach 1930-2010 uczelnia ta wykształciła ponad 70 000 specjalistów, w tym ponad 1000 osób z 37 różnych krajów świata: Azji, Afryki, Bliskiego Wschodu, Europy i Ameryki Łacińskiej.
Ukraińska Akademia Drukarstwa we Lwowie – dawna nazwa: Ukraiński Instytut Poligraficzny im. Iwana Fiodorowa (UPI) – powstała w Charkowie 2 grudnia 1930 roku. W latach przedwojennych UPI wykształcił ok. 400 poligrafów. W 1945 roku otworzył się nowy rozdział w historii UPI: Instytut przeniesiono do Lwowa, gdzie nastąpił dalszy rozwój tej uczelni. W 1994 roku na bazie UPI powstała Ukraińska Akademia Drukarstwa, której w tym samym roku przyznano najwyższy na Ukrainie – czwarty stopień akredytacji.
Obecnie Ukraińska Akademia Drukarstwa (UAD) jest jedyną na Ukrainie autonomiczną uczelnią poligraficzną, która kształci specjalistów dla wydawnictw i przemysłu poligraficznego. W skład UAD wchodzi 5 wydziałów, College Poligraficzny oraz filia Akademii w Symferopolu na Krymie. Obecnie na uczelnię uczęszcza ponad 6600 studentów, którzy zdobywają wykształcenie w 20 katedrach. Personel naukowo-dydaktyczny UAD stanowi 35 profesorów, 165 docentów i doktorów oraz 138 asystentów. W UAD studenci mogą pozyskiwać wykształcenie na poziomach: młodszy specjalista, inżynier, specjalista oraz mgr inżynier. W ciągu 80 lat istnienia UAD wykształciła dziesiątki tysięcy specjalistów, którzy obecnie pracują w wydawnictwach, drukarniach, agencjach reklamowych, księgarniach, instytutach naukowo-badawczych oraz przedsiębiorstwach produkujących maszyny i urządzenia poligraficzne.
Akademia posiada dwie drukarnie, centrum szkoleniowe i ośrodek demonstracyjny firmy Heidelberg, pracownie komputerowe, 3 biblioteki, 2 domy studenckie oraz inne obiekty szkoleniowe i techniczne. Po ukończeniu uczelni studenci mają możliwość kontynuowania kształcenia na studiach podyplomowych oraz studiach doktoranckich w zakresie technologii drukowania, budowy maszyn poligraficznych, technologii informacyjnej oraz ekonomii. Obecnie Ukraińska Akademia Drukarstwa wdraża normy europejskie i rozwija nowe programy w celu integracji z europejskim systemem szkolnictwa wyższego.
Obchody 80. rocznicy powstania Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu im. I. Fiodorowa (MGUP) trwały przez cały tydzień i obejmowały szereg imprez naukowych i kulturalnych.
Z okazji jubileuszu w Moskwie odbyła się 42. międzynarodowa konferencja światowego stowarzyszenia szkół wyższych i techników o profilu poligraficznym (IC). Wzięła w niej udział rekordowa liczba uczestników – ponad 150 delegatów z 28 krajów. Ze strony polskiej w konferencji uczestniczyli z-ca dyrektora Instytutu Mechaniki i Poligrafii PW dr inż. Jerzy Petriaszwili oraz kierownik Zakładu Technologii Poligraficznych tegoż Instytutu dr hab. inż. prof. PW Yuriy Pyryev. Część oficjalna konferencji trwała dwa dni (19 i 20 października). Zostały omówione problemy i zadania nauczania studentów w nowych warunkach rozwoju technik medialnych i informacyjnych oraz wygłoszono wiele referatów naukowych, które zostały opublikowane w materiałach konferencyjnych. Gospodarze konferencji umożliwili zwiedzenie laboratoriów Uniwersytetu, bogato wyposażonych w sprzęt takich firm jak: Heidelberg, manroland, KBA, DuPont, Hewlett Packard, X-Rite i in.
Oficjalne obchody 80-lecia Uniwersytetu odbyły się 21 października. Uroczystość rozpoczęła się w sali konferencyjnej uczelni spotkaniem pracowników uczelni oraz uczestników konferencji. Z przemówieniem gratulacyjnym do zebranych zwrócił się rektor MGUP prof. A. Tsyganenko. Podczas spotkania wręczono nagrody i dyplomy honorowe najstarszym i zasłużonym dla uczelni pracownikom. Kontynuacja spotkania jubileuszowego miała miejsce w Sali Kolumnowej Domu Związków Zawodowych w centrum Moskwy, gdzie odbył się świąteczny wieczorny koncert, podczas którego Uniwersytet otrzymał ogromną ilość prezentów, ciepłych słów i gratulacji od instytucji rządowych i władz miejskich, przedsiębiorstw poligraficznych, absolwentów różnych roczników z różnych krajów oraz przedstawicieli uczelni rosyjskich i zagranicznych.
W obchodach 80-lecia Ukraińskiej Akademii Drukarstwa we Lwowie ze strony Politechniki Warszawskiej wzięli udział: dziekan Wydziału Inżynierii Produkcji prof. zw. dr hab. inż. Andrzej Kocańda, przedstawiciele Instytutu Mechaniki i Poligrafii PW: dr inż. Jerzy Petriaszwili – z-ca dyrektora, dr hab. inż. prof. PW Yuriy Pyryev – kierownik Zakładu Technologii Poligraficznych oraz dr inż. Stefan Jakucewicz – adiunkt. Polskie drukarnie i wydawnictwa we Lwowie reprezentowali: wiceprezes Polskiej Izby Druku, właściciel drukarni Lotos Poligrafia Edward Dreszer, współwłaściciel Drukarni Wydawniczej im. W. L. Anczyca Andrzej Janicki, prezes zarządu Wydawnictwa Bellona dr Józef Skrzypiec oraz Krzysztof Zaleski z drukarni Lotos Poligrafia.
Uroczystości jubileuszowe odbyły się w dniach 9-11.11. br. W pierwszym dniu uroczystości została zorganizowana konferencja naukowa, w której wzięli udział przedstawiciele zagranicznych szkół wyższych oraz gospodarze. W ramach obchodów jubileuszu absolwenci i goście Akademii spotkali się z pracownikami wydziałów oraz zwiedzili laboratoria naukowe i dydaktyczne.
Główne uroczystości odbyły się 10 listopada w pięknym Teatrze Opery i Baletu im. S. Kruszelnickiej (kiedyś zwanym Teatrem Wielkim, zbudowanym w latach 1895-1900 wg projektu Z. Gorgolewskiego). W tym miejscu nie sposób nie wspomnieć, że na scenie tego teatru występowali Ludwik Solski, Helena Modrzejewska, Gabriela Zapolska, a do teatru chodziło się nawet po to, by obejrzeć słynną kurtynę „Parnas” autorstwa samego Henryka Siemiradzkiego.
Do gości i gospodarzy zapełniających Teatr Wielki zwrócił się z przemówieniem gratulacyjnym rektor Ukraińskiej Akademii Drukarstwa prof. dr hab. inż. Bohdan Dur-nyak, który w swojej przemowie podkreślił rolę UAD w kształceniu kadry naukowo-technicznej dla przemysłu poligraficznego Ukrainy. Gratulacje jubileuszowe złożyli: przedstawiciele władz państwowych i miejskich, zrzeszenie rektorów lwowskich szkół wyższych, przedstawiciele ukraińskich przedsiębiorstw poligraficznych i wydawnictw oraz zaprzyjaźnionych uczelni, a także absolwenci UAD.
Serdeczne życzenia od rektora Politechniki Warszawskiej oraz władz Wydziału Inżynierii Produkcji złożył na ręce rektora UAD dziekan Wydziału prof. zw. dr hab. inż. Andrzej Kocańda, który wspomniał również o sukcesywnej współpracy pomiędzy PW i UAD. Wiceprezes Polskiej Izby Druku Edward Dreszer w swoim przemówieniu podkreślił szczególny wkład naukowców UAD w rozwój poligrafii. Uroczystość zakończył świąteczny koncert.
Gospodarze zapewnili miłą atmosferę pobytu, zorganizowali również zwiedzanie Lwowa, wyjazd do zamku w Olesku – miejsca urodzin króla Jana III Sobieskiego oraz zamku w Złoczowie.
Udział przedstawicieli Politechniki Warszawskiej i polskiego przemysłu poligraficznego na uroczystościach jubileuszowych Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu Druku im. I. Fiodorowa oraz Ukraińskiej Akademii Drukarstwa we Lwowie przyczynił się niewątpliwie do wzmocnienia kontaktów naukowych i towarzyskich pomiędzy naszymi uczelniami.
