Bo inaczej po cóż by przychodziły co roku tłumy odwiedzających Międzynarodowe Targi Książki w warszawskim Pałacu Kultury i Nauki? A – wbrew pesymistycznym wynikom badań wskazujących, że Polacy czytają coraz mniej – na targach widać osób coraz więcej.
W tym roku sprzedano ponad 50 tysięcy biletów, a w ostatnim dniu na godzinę przed zamknięciem targów wpuszczono bez biletów spory jeszcze tłum oczekujących karnie w kolejce przed kasami.
Można było zapoznać się z ofertą blisko 500 wystawców z 31 krajów, w tym z Chin, które powróciły na MTK po dłuższej przerwie. Gościem honorowym była w br. obchodząca jubileusz Rada Europy (należy do niej 47 krajów, w tym 27 członków UE), w związku z czym miały miejsce promocje: książki pt. „60 lat Rady Europy. Tworzenie i stosowanie standardów prawnych” wydanej przez oficynę Wiedza i Praktyka oraz materiałów do nauki języków, a także kampanii społecznych prowadzonych pod egidą RE, m.in. dotyczących bezpieczeństwa internetu. W ramach stoiska działała bezpłatna kawiarenka internetowa zorganizowana wspólnie z firmami Microsoft i Telekomunikacja Polska, gdzie odbywały się liczne prezentacje i spotkania. Przypomnijmy, że na stanowisko sekretarza RE kandyduje Włodzimierz Cimoszewicz.
Tradycyjnie wydawcy przygotowali sporo nowości. Wielkim hitem był wydany przez oficynę Bosz album „Ach! Plakat filmowy w Polsce”, któremu towarzyszyła wystawa wybranych plakatów na stoisku oraz spotkania z Dorotą Folga-Januszewską, autorką koncepcji i tekstów, Marią Kurpik – dyrektor Muzeum Plakatu oraz grafikiem Lechem Majewskim, twórcą wielu plakatów. Splendoru promocji albumu dodała obecność samego Andrzeja Wajdy.
Zainteresowaniem cieszyły się przygotowane przez Ambasadę Japonii wykłady na temat rynku wydawniczego w tym kraju i japońskich komiksów manga oraz prowadzone na stoisku warsztaty parzenia herbaty.
Atrakcją dla młodzieży (i nie tylko) była możliwość ściągnięcia na telefon komórkowy fragmentów audiobooków. Tak promowały tę coraz popularniejszą formę książek wydawnictwa Media Rodzina i Zielona Sowa.
Jak zwykle miały miejsce spotkania czytelników z autorami książek, których – takie przynajmniej można odnieść wrażenie – z roku na rok przybywa, ponieważ autorami książek stają się dziennikarze, politycy, aktorzy, podróżnicy i przedstawiciele wielu innych profesji, starszej i młodszej generacji. W tym roku można było zdobyć autograf: Hanny Krall, Beaty Tyszkiewicz, Joanny Szczepkowskiej, Marka Edelmana, prof. Władysława Bartoszewskiego, prof. Tomasza Szaroty, prof. Grzegorza Kołodko, gen. Romana Polko, Leszka Millera, Kazimierza Kutza, Antoniego Libery, Michała Witkowskiego, Stefana Friedmanna, Stanisława Mikulskiego, Jerzego Stuhra i wielu innych; na wymienienie wszystkich nazwisk trzeba by poświęcić chyba całą stronę. W zdecydowanej mniejszości występują autorzy zagraniczni; w br. do Warszawy przyjechali m.in. włoski pisarz Claudio Magris i amerykański autor reportaży Tim Weiner.
Obecność znanych autorów z pewnością ma wpływ na sprzedaż książek podczas targów (mało kto pamięta czasy, kiedy obowiązywał ścisły zakaz takiej sprzedaży). Obecnie wydawcy oferują nawet specjalne ceny promocyjne, co z pewnością przyciąga czytelników (sporo wydawców mówiło o rekordowych obrotach w tym roku), ale też nadaje targom atmosferę kiermaszu, do czego przyczynia się także obecność stoisk tzw. towarzyszących z biżuterią i różnorodnymi gadżetami.
Może dlatego na targach coraz mniej jest stoisk drukarń, choć tym razem oprócz tradycyjnie obecnych na MTK Olsztyńskich Zakładów Graficznych po raz pierwszy prezentowała się łódzka drukarnia LCL. Inną formę spotkania z wydawcami wybrał międzynarodowy koncern poligraficzny CPI Books reprezentowany w Polsce przez Włodzimierza Wisłę. Przedstawiciele niemieckich drukarń należących do koncernu drugiego dnia targów zaprosili kilkunastu polskich wydawców na śniadanie, podczas którego zaprezentowali swoją ofertę.
Nieodłącznym elementem MTK jest wręczenie nagród i wyróżnień w konkursie PTWK „Najpiękniejsze Książki Roku”; w przyszłym roku będzie to jubileuszowa, już 50. edycja tej imprezy. Organizatorzy przypomnieli, że początkowo był to konkurs na najlepiej wydaną książkę, a dopiero na początku lat 80., kiedy – jak to określili – „sztukę drukarską zastąpił przemysł poligraficzny”, zmieniła się formuła konkursu i obecnie wybierane są „Najpiękniejsze Książki Roku”. Nie wiadomo, czy miała na to wpływ przemiana sztuki w przemysł, ale ostatnio coraz częściej jury nie przyznaje nagród w poszczególnych działach; w tegorocznej edycji na ogólną liczbę 8 działów jury pod przewodnictwem Józefa Wilkonia w 5 nie przyznało nagród, z tego w jednym (Książki matematyczne, przyrodnicze i techniczne) nawet wyróżnień.
Podczas uroczystości wręczania nagród i wyróżnień w konkursie „Najpiękniejsze Książki Roku 2008” ogłoszono też wyniki VIII Rankingu Drukarń Dziełowych organizowanego przez miesięcznik „Wydawca”, PTWK oraz Sekcję Poligrafów SIMP. W I części rankingu „Wydawcy wybierają drukarnie” zwyciężył Zakład Graficzny Colonel SA. W poszczególnych kategoriach I miejsca zajęli: „jakość produkcji” i „terminowość wykonywania produkcji” – ZG Colonel SA, „komunikatywność” – Wrocławska Drukarnia Naukowa PAN oraz drukarnia Lega z Opola.
W ramach imprez towarzyszących targom odbyły się m.in. konferencja nt. negatywnych zjawisk na rynku książki i sposobów ich eliminowania oraz seminarium dotyczące ochrony praw autorskich w działalności wydawniczej.
Kolejne spotkanie z książkami i ich autorami – za rok.
Najpiękniejsze książki roku 2008 – nagrodzono następujące książki:
W dziale „Książki naukowe, popularnonaukowe (humanistyka)”:
„Miejsce malarstwa. Wydział Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie 1948-2008” Wojciecha Włodarczyka, proj. graf. Paweł Osial, wyd. ASP w Warszawie, druk i oprawa: Drukarnia Know-How w Krakowie;
„200 dni Napoleona. Od Pułtuska do Tylży 1806-1807” Andrzeja Nieuważnego, Krzysztofa Ostrowskiego i Tomasza Stępnia, oprac. graf. Lech Majewski, wyd. PW Rzeczpospolita i Akademia Humanistyczna w Pułtusku, druk i oprawa: OZGraf SA.
W dziale „Albumy”:
„Ikony. Od średniowiecza do współczesności” Michała Janochy, oprac. graf. Maciej Buszewicz, Wyd. Arkady, druk i oprawa: OZGraf SA;
„PL 21. Polski plakat 21 wieku” Krzysztofa i Agnieszki Dydo, oprac. graf. Władysław Pluta, wyd. Galeria Plakatu w Krakowie, druk i oprawa: Drukarnia Leyko w Krakowie;
„Światłoczuły” Tomka Sikory, oprac. graf. Maciej Buszewicz, wyd. SIW Znak, druk: ZG Colonel w Krakowie, oprawa: Intro-Dajwór Bogusław Wydrych w Krakowie.
W dziale „Katalogi, bibliofilskie i inne”:
„Dada East? Rumuńskie konteksty dadaizmu” (praca zbiorowa), proj. graf. Tomasz Bierkowski, wyd. Zachęta, druk i oprawa: ARW Arkadiusz Grzegorczyk w Starych Babicach.
***
Jubileusz Wydawnictw Komunikacji i Łączności
A właściwie dwa jubileusze: 60-lecia działalności edytorskiej i 15-lecia utworzenia w wyniku procesu prywatyzacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością WKiŁ, która przejęła ówczesne przedsiębiorstwo państwowe WKŁ. Było to jedno z pierwszych sprywatyzowanych wydawnictw państwowych.
Podczas trwania 54. MTK, 22 maja odbyło się z obu tych okazji uroczyste spotkanie w hotelu Intercontinental, w którym oprócz pracowników WKiŁ uczestniczyli przedstawiciele władz państwowych, resortowych, administracyjnych i organizacji branżowych, autorzy i współpracownicy wydawnictwa, w tym także oczywiście przedstawiciele drukarń.
Okolicznościowe przemówienie inaugurujące uroczystość wygłosił prezes WKiŁ Jerzy Kozłowski, przypominając, że dorobek 60-letniej działalności oficyny to ponad 10,5 tys. wydanych tytułów w łącznym nakładzie 145,5 mln egz. i dziękując współdziałającym instytucjom oraz osobom. Zaznaczył przy tym, że WKiŁ współpracuje wyłącznie z polskimi drukarniami.
Historię wydawnictwa przypomniał redaktor naczelny WKiŁ, Krzysztof Wiśniewski.
Odzwierciedleniem sukcesów i zasług oficyny, a przede wszystkim jej pracowników była prawdziwa lawina odznaczeń i wyróżnień. Złotym Krzyżem Zasługi odznaczono Jerzego Kozłowskiego, a Srebrnymi – Jolantę Horeczy i Zbigniewa Marcinkiewicza; dekoracji dokonał Maciej Jankowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, który wręczył też kilkunastu osobom odznaczenia resortowe. Cztery osoby otrzymały medale „Zasłużony dla Kultury Polskiej” z rąk dyrektora Piotra Majewskiego reprezentującego Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Przewodnicząca Rady Warszawy, Ewa Dorota Malinowska-Grupińska odznaczyła medalem „Zasłużony dla Warszawy” zarówno samo wydawnictwo, jak i troje pracowników: Ewę Berus, Jerzego Kozłowskiego oraz Krzysztofa Wiśniewskiego.
Jubileuszowe gratulacje wydawnictwu i załodze składali przedstawiciele Polskiej Izby Książki, Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, autorzy i przedstawiciele drukarń: Olsztyńskich Zakładów Graficznych, Drukarni Naukowo-Technicznej Oddz. PAP, ZPW Pozkal i Pabianickich Zakładów Graficznych. Prezes OZGraf Ryszard Maćkowiak przypomniał przy tej okazji, że prezes Jerzy Kozłowski rozpoczynał pracę zawodową jako drukarz właśnie w olsztyńskich zakładach.
Następnie z recitalem wystąpiła Anna Dereszowska, a spotkanie zakończył koktajl w salach recepcyjnych.
