ABC farb sitodrukowych
6 Dec 2016 14:46

Jak w każdej technice drukowania, również w sitodruku istnieją określone wymagania co do cech fizykochemicznych stawiane farbom sitodrukowym. Po pierwsze, farba sitodrukowa powinna charakteryzować się wysoką granicą płynięcia, a także odpowiednią lejnością farby dla danej siatki, aby dobrze się rozprowadzała i przechodziła przez oczka sita. Po drugie, rozpływanie farby po powierzchni zadrukowanej ma być odpowiednie zapewniając równomierną, jednolitą powłokę. Należy też wymienić właściwie dobraną lepkość farby dostosowaną do gęstości sita. Podobnie istotna jest tiksotropia farby dostosowana do prędkości drukowania. Farby mają być krótkie, aby w procesie drukowana nie powstawały nitki farbowe. Warstwy farby nanoszone na różne podłoża drukowe powinny być odporne na światło oraz na czynniki mechaniczne i chemiczne. Adhezję farby należy dostosować do rodzaju zadrukowywanego podłoża, a kohezja farby powinna być niższa od adhezji. Ze względu na mechanizm utrwalania i skład farby sitodrukowe można ogólnie podzielić na: - rozpuszczalnikowe, - wodne, - utrwalane promieniowaniem UV, - olejowe, - chemoutwardzalne, - specjalne. Farby rozpuszczalnikowe składają się w 60-70% z rozpuszczalników organicznych, dzięki czemu jest możliwe uzyskanie na podłożu drukowym cienkiej warstwy farby - dwukrotnie cieńszej od uzyskiwanej przy zastosowaniu farb olejowych, dzięki czemu czas schnięcia jest o wiele krótszy. Tego typu farby charakteryzują się palnością, jak również wydzielaniem lotnych rozpuszczalników organicznych. Kolejną wadą jest konieczność stosowania tuneli suszących, aby szkodliwe rozpuszczalniki nie przedostały się do środowiska naturalnego. Rozpuszczalnikowe farby nitrocelulozowe są stosowane do zadrukowywania podłoży niechłonnych oraz produktów papierowych. Znaczną grupą farb rozpuszczalnikowych są farby do drukowania na tworzywach sztucznych. Mechanizm utrwalania farby jest bardzo prosty i polega na adsorpcji farby. Składniki farby o mniejszej lepkości pod wpływem działania sił kapilarnych są absorbowane przez podłoże, natomiast substancja barwiąca i błonotwórcza utrzymują się na powierzchni zadrukowywanego podłoża. Farby wodne cechuje różny czas schnięcia, który waha się w granicach od kilku minut do kilkunastu godzin. Niewątpliwą zaletą jest to, iż nie wydzielają one toksycznych rozpuszczalników, a więc są w 100% bezpieczne dla środowiska. Zniszczenie dyspersji następuje podczas zjawiska szoku temperaturowego, które zachodzi poniżej temperatury 0ˇ C. Aby drukowanie odbywało się bez kłopotów, warstwa światłoczuła powinna być chemicznie hartowana kwasem chromowym. Farby wodorozcieńczalne utrwalają się przez wsiąkanie w podłoże, w związku z powyższym są stosowane do zadrukowywania podłoży chłonnych jak papiery, tektura falista, kartony itp. Podczas drukowania farbami utrwalanymi promieniowaniem UV nie ma problemów z zasychaniem farby na sicie, co jest ich niewątpliwą zaletą. Uzyskujemy odbitki o wysokim połysku i dużej odporności chemicznej oraz mechanicznej. Podobnie jak przy farbach rozpuszczalnikowych, tutaj także należy stosować tunele suszące wyposażone w promienniki UV. Utwardzenie warstewki farby jest zależne od wielu czynników, ale zazwyczaj trwa 0,02-1 sekundy. Farby UV znajdują zastosowanie do zadrukowywania: papierów, kartonów, wyrobów z PVC, polistyrenu, poliestru, polietylenu itp. Farby pokostowe mają zastosowanie przy drukach reklamowych na papierze bądź kartonie (plakaty, reklamy, etykiety itp.). Farby te z uwagi na długi czas schnięcia nie są zalecane do drukowania na podłożach niechłonnych. W celu przyspieszenia tego procesu stosuje się suszki. Grubość warstwy farby olejowej wynosi około 50 µm. Mechanizm utrwalania farby odbywa się częściowo przez wsiąkanie (adsorpcja) w podłoże, a częściowo przez polimeryzację. Farby chemoutwardzalne odznaczają się doskonałą adhezją do różnego rodzaju powierzchni niechłonnych. Znajdują zastosowanie do drukowania na tworzywach sztucznych, szkle, drewnie, ceramice itd. Tworzą one twarde błonki farbowe odporne na czynniki mechaniczne oraz chemiczne. Całkowite usieciowanie farby odbywa się dopiero po 24-48 godzinach, czas utrwalania można jednak skrócić przez suszenie w kanałach suszących w temperaturze około 60ˇC. Farby chemoutwardzalne są stosowane do celów specjalnych, a więc stosunkowo rzadko. Mechanizm utrwalania zachodzi w wyniku reakcji polimeryzacji. Czasem farby mogą być używane bez utwardzacza przy drukowaniu na materiałach chłonnych. Utrwalenie polega na wsiąkaniu i odparowaniu rozpuszczalnika. Na rynku istnieją także farby specjalne, do których zalicza się m.in.: farby fluorescencyjne, farby transparentowe, farby fotochromowe, farby odblaskowe, farby transferowe itp. Farby sitodrukowe o specjalnym przeznaczeniu można podzielić również według innych kryteriów ze względu na: rodzaj zadrukowywanego materiału, sposób schnięcia, wykorzystane spoiwo, cechy optyczne oraz inne właściwości, a także ze względu na wykorzystanie druku.