Antykwa Toruńska jako OpenType

6 Dec 2016 14:43

Tegoroczna, XII Ogólnopolska Konferencja TEX-owa w dniach 30 kwietnia Đ 3 maja w Bachotku niedaleko Brodnicy przebiegała podobnie jak poprzednie. Użytkownicy systemu TEX, programiœci i typografowie w międzynarodowym gronie wygłosili (i wysłuchali) blisko trzydzieœci referatów i uczestniczyli w trzech warsztatach praktycznych. Nie będę wymieniał wszystkich mówców, ale mieliœmy przyjemnoœć słuchać: Janusza Bienia, Hansa Hagena, Andrzeja Odyńca, Bogusława Jackowskiego, Johannesa Kuestera, Radosława Tryca, Adama Twardocha i kilkunastu innych, nie mniej fachowych osób. Jednak clou Konferencji było wystšpienie Janusza M. Nowackiego, który przedstawił nowš, rozszerzonš wersję fontów Antykwy Toruńskiej. Rodzina kroju rozrosła się do 16 odmian: 4 proste (light, regular, medium, bold), 4 pochyłe oraz odpowiadajšce im odmiany wšskie (condensed). Janusz Nowacki prace nad komputerowym odtworzeniem polskich krojów pism z ołowianych czcionek rozpoczšł przed kilku laty. Jego eksperymenty skłoniły dwóch programistów i znanych TEX-owców Đ Bogusława Jackowskiego i Piotra Strzelczyka Đ do napisania zestawu makr programu Metapost i funkcji AWK-owych. Tak powstał pod nazwš Metatype1 program do projektowania i generowania fontów w formacie Type1 wypróbowany podczas prac nad Antykwš Półtawskiego i fontów kroju Latin Modern, które sš nieodpłatnie dostępne w archiwach GUST i CTAN. Każda odmiana ma teraz ponad 850 znaków, dzięki czemu można już składać we wszystkich językach europejskich. Sš też specjalnie zaprojektowane kapitaliki, frakcje górne i dolne, spory zestaw ligatur oraz dołšczone operatory i symbole matematyczne. Janusz Nowacki przygotował fonty w różnych formatach i z różnymi tablicami kodowania. Mamy więc fonty Type1 dla TEXa zawierajšce komplet 850 znaków, Type1 dla starszych wersji Windows i Linuksa o kodowaniu 256 znaków i wreszcie fonty OpenType dla systemów Windows XP, Macintosh i Linux. Ponieważ wszystkie fonty Antykwy Toruńskiej sš ogólnie dostępne (zgodnie z filozofiš użytkowników TEXa na całym œwiecie), można spodziewać się gremialnego ich testowania w składaniu rozmaitych tekstów. Fonty można znaleŸć na stronie internetowej www.gust.org.pl. Inauguracja nowych polskich fontów z wszystkimi trzema europejskimi alfabetami (łacińskim, słowiańskim i greckim) odbyła się w przeddzień naszego wstšpienia do Unii Europejskiej. Z wydarzeniem tym doskonale korespondowały wykład prof. Janusza Bienia z Uniwersytetu Warszawskiego oraz prezentacja polskiego delegata ATypI Đ Adama Twardocha. Pierwszy mówił o tajnikach Unicodu i własnych propozycjach terminologicznych w tym względzie. Unicode doœć szybko staje się standardem w kodowaniu tekstów, identycznym dla wszystkich komputerowych platform sprzętowych i programów użytkowych. Z treœciš tego ciekawego wykładu można zapoznać się w najnowszym ăBiuletynie Grupy Użytkowników Systemu TEXÓ. Natomiast wystšpienie Adama Twardocha dotyczyło sporzšdzania fontów OpenType, które właœnie z Unicode korzystajš. Prelegent posługiwał się najnowszš wersjš programu FontLab. Przypomnijmy: fonty OpenType majš praktycznie nieograniczone możliwoœci umieszczania w nich znaków rozmaitych systemów pism (alfabetycznych i niealfabetycznych) lub znaków alternatywnych. Fonty OpenType majš wewnętrznie ăwmontowaneÓ różne funkcje zecerskie: np. wybieranie kapitalików, wstawianie ligatur, zamianę cyfr na nautyczne. Fontom OpenType trzeba będzie poœwięcić w POLIGRAFICE więcej miejsca, bo ich znajomoœć już teraz jest konieczna dla każdego pracownika DTP.