Co to jest SPCczęć III
6 Dec 2016 14:42
Podstawowym pojęciem z punktu widzenia metodyki SPC jest ăzmiennoćÓ generowana przez szereg najróżniejszych przyczyn obecnych w procesie. Każdy parametr procesu technologicznego charakteryzuje się pewnš zmiennociš wartoci powodowanš różnymi czynnikami, tj. stosowanymi materiałami, maszynami, metodami, udziałem człowieka, organizacjš pracy oraz stosowanymi urzšdzeniami pomiarowymi.
Poszczególne mierzone wartoci różniš się między sobš (nie sš jednakowe), a ich zbiór tworzy pewien wzór zmian okrelany mianem rozkładu.
Rozróżniamy dwa rodzaje zmiennoci powodowane przyczynami zwykłymi lub szczególnymi.
Przyczyny zwykłe odnoszš się do ródeł zmiennoci trwale obecnych w procesie i tworzš okrelony rozkład analizowanego parametru. Tylko w obecnoci przyczyn zwykłych proces jest stabilny i przewidywalny, a więc pod kontrolš statystycznš.
Przyczyny szczególne pojawiajš się sporadycznie i powodujš zmiany w rozkładzie analizowanego parametru z jednoczesnym rozregulowaniem procesu. Zmiany powodowane przyczynami szczególnymi zwykle zwiększajš zmiennoć, sprawiajš, że efekt procesu jest nieprzewidywalny; sš szkodliwe, dlatego należy je zidentyfikować i usunšć.
Karty Shewhardta stanowiš najprostszš technikę oddzielania przyczyn zwykłych od specjalnych, czyli umożliwiajš ocenę, z jakiego rodzaju zmiennociš mamy do czynienia. Konstruowaniem kart i monitorowaniem procesu za ich pomocš zainteresowani mogš być: technolodzy, konstruktorzy, operatorzy i pracownicy bezporednio zaangażowani w przebieg procesu.
Najczęciej stosowane karty kontrolne Shewhardta (wg PN-ISO 8258+AC1), do których zaliczamy karty dla właciwoci mierzalnych:
Ľ karta wartoci redniej i rozstępu
Ľ karta wartoci redniej i odchylenia standardowego
Ľ karta pojedynczych obserwacji i ruchomego rozstępu
Ľ karta mediany i rozstępu
oraz karty według oceny alternatywnej:
Ľ karta np liczby jednostek niezgodnych
Ľ karta p frakcji jednostek niezgodnych
Ľ karta c liczby niezgodnoci
Ľ karta u niezgodnoci na jednostkę
Technika konstruowania kart kontrolnych dla właciwoci mierzalnych wymaga posługiwania się narzędziami statystycznymi:
Gromadzenie danych Đ zbieranie danych dla okrelonego parametru (procesu lub produktu) i przetwarzanie do postaci umożliwiajšcej naniesienie ich na kartę kontrolnš.
Ľ Należy okrelić licznoć próbki, tak aby zmiennoć wewnštrz próbki była stosunkowo mała (zwykle od 4 do 5 elementów).
Ľ Częstoć pobierania próbek we wstępnej fazie badania powinna odbywać się w krótkich odstępach czasu. Potem okres pobierania próbek może wzrastać (raz na godzinę, dwa razy w cišgu zmiany).
Ľ Liczba próbek stanowišca dobrš podstawę testu na stabilnoć to 25 lub więcej próbek zawierajšcych około 100 lub więcej indywidualnych wartoci.
Konstruowanie torów kart kontrolnych Đ obliczanie linii kontrolnych, które stanowiš punkt odniesienia do analizy danych.
Podstawowe parametry opisowe;
Ľ rednia arytmetyczna
Ľ Wariacja
Ľ Odchylenie standardowe
Ľ Rozstęp
Ľ rednia procesu
Ľ redni rozstęp
Ľ rednie odchylenie standardowe
n Đ licznoć próbki
xi Đ i-ta wartoć badanej cechy
k Đ liczba próbek
Wartoci górnej (GLK) i dolnej (DLK) linii kontrolnej wyliczane sš za pomocš podstawowych parametrów oraz specjalnych współczynników do obliczania granic kontrolnych znajdujšcych się w normie PN ISO 8258+AC1.
W następnej częci Đ omówienie kolejnych narzędzi do konstruowania kart oraz przykładowe karty kontrolne. cdn.