Czyszczenie cylindrów wklęsłodrukowych
6 Dec 2016 14:43
Bardzo często cylindry wklęsłodrukowe sš po wydrukowaniu zlecenia przechowywane, aby można było w razie potrzeby powtórzyć drukowanie danego produktu. Dotyczy to głównie cylindrów wklęsłodrukowych stosowanych do drukowania różnych druków ilustrowanych (np. prospektów, druków reklamowych, katalogów) lub opakowań.
Cylindry te muszš być jednak przed magazynowaniem dokładnie oczyszczone z resztek farby, aby przy powtórnym drukowaniu zapewnić dobrš jakoć. Stosowane sš do tego różne metody: chemiczne czyszczenie ręczne, czyszczenie ultradwiękami, czyszczenie w maszynach lub mechaniczne metody strumieniowe (nadmuchiwanie ciernych rodków czyszczšcych). Wadami tych metod sš koniecznoć zbierania i utylizowania chemikaliów i rodków ciernych oraz możliwoć ujemnego wpływu tych rodków na powierzchnię cylindra. W ostatnim czasie bardzo rozwinęła się nowa metoda Đ czyszczenie typu Excimer za pomocš promieniowania laserowego.
Celem czyszczenia cylindra wklęsłodrukowego jest całkowite usunięcie resztek farby z całej powierzchni, a szczególnie z zagłębień, czyli z kałamarzyków farbowych. Wrażliwa powierzchnia miedzi na cylindrze jest chroniona przez znacznie twardszš, ale cienkš (5-6 ľm) warstwę chromu. Podlega ona już znacznym obcišżeniom mechanicznym powodowanym przez rakiel, a więc parametry czyszczenia promieniem lasera muszš być tak dobrane, aby nie szkodził on chromowanej powierzchni cylindra.
W celu dobrania właciwego lasera przeprowadzono szereg badań z farbami rozpuszczalnikowymi i wodnymi. Na poczštku okrelono odpowiedniš długoć fali promieniowania laserowego. W tym celu trzeba było zbadać optyczne głębokoci wnikania oraz stopnie absorpcji różnych farb. Badania wykazały szczególnš przydatnoć lasera UV dzięki wysokim stopniom absorpcji (A > 90%) i niewielkim optycznym głębokociom wnikania (0,6-2 ľm). Dlatego też dalsze prace przy opracowywaniu metody i urzšdzeń prowadzono z laserami typu Excimer o długoci fali 248 nm i 308 nm (patrz tinta). Zastosowanie promieniowania lasera XeCl (l = 308 nm) prowadziło do lepszych rezultatów niż w przypadku lasera kryptonowo-fluorowego KrF (l = 248 nm). Ze względów ekonomicznych wybrano jednak laser KrF.
Do pełnego oczyszczenia warstwy chromu bez jej uszkodzenia trzeba dopasować zakumulowanš gęstoć energii do rodzaju rozpuszczalnika i farby oraz jej gruboci. Pełne oczyszczenie cylindra wklęsłodrukowego jest możliwe poczšwszy od zakumulowanej gęstoci energii 1,5 J/cm2 przy l = 248 nm. Dla redniego zanieczyszczenia farbami rozpuszczalnikowymi o gruboci warstwy 5-10 ľm potrzebna jest w celu całkowitego usunięcia farby zakumulowana gęstoć energii od 2,4 do 4,0 J/cm2.
Generalnie można przeprowadzić czyszczenie ze zakumulowanymi gęstociami energii wynoszšcymi od 1,5 do ok. 20 J/cm2. Możliwe sš przy tym do uzyskania wydajnoci między 7,5 a 2 m2/h. Standardowe parametry czyszczenia okrelono dla trzech stopni zanieczyszczenia (lekkie, rednie i duże) i wprowadzono je jako dane do programu sterujšcego urzšdzeniem do czyszczenia.
Koncepcja urzšdzenia do czyszczenia cylindrów bazuje na zasadzie ruchomej optyki Đ równolegle do cylindra przesuwa się odpowiednia głowica optyczna (fot. 1). Ponieważ w tym rozwišzaniu długoć drogi wiatła jest zmienna, trzeba było za pomocš odpowiedniego systemu prowadzenia i formowania promienia zapewnić stałš wielkoć plamki promienia oraz stały, jednolity rozkład energii promieniowania laserowego na całej powierzchni cylindra. Powierzchnia cylindra jest obrabiana spiralnie, przy czym prędkoć napędów jest tak dobrana, aby można było ustawić liczbę impulsów na dane miejsce oraz stałš częstotliwoć powtarzania impulsów i ich nakładanie się na siebie.
Droga promieni w urzšdzeniu jest następujšca: promień lasera jest najpierw prowadzony przez trzy elementy kierujšce tak, że przebiega równolegle do osi cylindra. Wewnštrz najważniejszego elementu, jakim jest głowica optyczna, dodatkowy element kieruje promień prostopadle do powierzchni cylindra. Głowica, która porusza się wzdłuż całej długoci cylindra, zawiera moduł do ujednorodnienia promienia oraz obiektyw typu zoom do ustawienia wielkoci plamki promienia. Element ssšcy umieszczony między głowicš optycznš a cylindrem usuwa produkty czyszczenia i chroni optykę przed zanieczyszczeniem.
Aby reagować na zmiany w wydajnoci lasera (np. z powodu jego starzenia się) lub uwzględniać okrelone wymagania, zmiany gęstoci energii powinny następować poprzez ustawianie wielkoci plamki promienia. W tym celu zastosowano obiektyw o zmiennej ogniskowej pozwalajšcy na zmianę powiększenia, dzięki czemu gęstoć energii może być dopasowywana do usuwania różnych farb i różnych ich gruboci, a w czasie pracy może ona być utrzymywana na stałym poziomie.
Obok rodzaju farby decydujšcš wielkociš dla zakumulowanej gęstoci energii jest gruboć warstwy farby. Te gruboci sš na cylindrze bardzo różne, a dodatkowo trzeba wykluczyć uszkodzenie warstwy chromu. Dlatego też opracowano kontrolowane i regulowane prowadzenie procesu czyszczenia cylindra. Ta kontrola jest włšczona w całš koncepcję sterowania i regulacji urzšdzenia, a więc możliwa jest praca automatyczna. Obsługujšcy urzšdzenie wprowadza na pulpicie obsługi cztery parametry okrelajšce warunki czyszczenia: długoć koszulki cylindra (robocza szerokoć cylindra), rednicę cylindra, rodzaj farby (np. z rozpuszczalnikiem, niebieska) oraz stopień zanieczyszczenia (silne, rednie, słabe).
Odpowiedni system regulacji gęstoci energii obejmuje dostosowywanie za pomocš obiektywu o zmiennej ogniskowej wielkoci plamki promienia do aktualnej energii wyjciowej lasera. W ten sposób można utrzymać na stałym poziomie potrzebnš gęstoć energii także przy zmniejszeniu się energii lasera. Prędkoć obrotowa cylindra oraz prędkoć przesuwu optyki sš dostosowywane do wielkoci plamki.
Do kontroli procesu czyszczenia cylindra opracowano system do przetwarzania obrazu (fot. 2). Kamera CCD odczytuje w czasie pierwszego cyklu czyszczenia resztki zanieczyszczeń pozostajšce na cylindrze. W skład tego systemu wchodzš też owietlenie błyskowe oraz optyka powiększajšca do rejestracji nawet najmniejszych czšstek farby (w zakresie kilku ľm). Do analizy danych z odczytu obrazu opracowano przystosowany do tego program, który poza ocenš powierzchni pozostałego zanieczyszczenia okrela także jego gruboć.
Na bazie wyników opracowanych przez ten system przetwarzania obrazu po pierwszym cyklu czyszczenia następuje drugi etap, w którym w okrelony sposób dokonywane jest naprowadzanie na pozostałe resztki zanieczyszczeń i ich usuwanie.
Na podstawie okrelonego stopnia zanieczyszczenia cylindra program opracowuje standardowe parametry (gęstoć energii i liczba impulsów) dla pierwszego cyklu czyszczenia oraz okrela dane dla czyszczenia końcowego. Po obu cyklach cylinder jest całkowicie czysty.
Na podstawie artykułu K. Wissenbacha, J. Birkela i E. Willenborga ăReinigung von Tiefdruckzylindern auf neuen WegenÓ z ăFlexo+Tief-DruckÓ nr 5/2003 opracował ZZ