Debata o sytuacji przyszłych poligrafów

6 Dec 2016 14:59

W dniu 24 marca br. w siedzibie Centralnego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Przemysłu Poligraficznego odbyło się coroczne spotkanie dyrektorów szkół poligraficznych. Zebranych powitał dr inż. Jerzy Hoppe i zaprosił do wysłuchania czterech wystąpień na temat istotnych kwestii dotyczących szkolnictwa poligraficznego. Jako pierwszy głos zabrał Bogdan Kostecki z Noworudzkiej Szkoły Technicznej, który zaprezentował analizę danych MEN oraz analizę wyników ankiet otrzymanych ze szkół. Ankieta, przeprowadzona w 2014 roku, została skierowana do 13 szkół kształcących w zawodach poligraficznych i stale współpracujących z COBRPP. Odpowiedzi na ankietę udzieliło 12 szkół poligraficznych. Większość danych liczbowych, w tym najważniejsze dotyczące liczby uczniów w poszczególnych ośrodkach i zawodach, zostało udostępnionych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Ponadto analiza zawierała dane zebrane przez COBRPP w latach 2003-2014. Według zaprezentowanych danych w roku 2014 nastąpił przyrost uczniów względem roku 2013, jednak, jak podkreślił Kostecki, przyrost ten dotyczy głównie jednego zawodu – technika cyfrowych procesów graficznych. Ankieta wykazała, że obecnie największa liczba uczniów i słuchaczy wybiera właśnie ten zawód – w 2013 r. razem 5161 uczniów, a w 2014 liczba ta wzrosła do 6086 uczniów, co stanowi aż 89 proc. udziału w ogólnej liczbie kształconych w zawodach poligraficznych. Zawód „technik procesów introligatorskich” cieszy się najmniejszym zainteresowaniem (tylko 11 ucz-niów w ub.r.). Z kolei zawód „technik poligraf” z uczniami tylko w ostatniej IV klasie (207 uczniów w 2014 r.) nie będzie miał na razie kontynuacji w nadchodzących latach. W ankietach zwrócono także uwagę na trudności z naborem spowodowane brakiem świadomości gimnazjalistów co do zawodów poligraficznych. Zwrócono też uwagę na pogłębiający się kryzys zawodów poligraficznych i niewspółmierny rozwój zawodu technika cyfrowych procesów graficznych, który często prowadzony jest w szkołach nieprzygotowanych do tego. Część szkół wzbogaciła swoją bazę szkoleniową w różnych obszarach i w różnym stopniu. W porównaniu z poprzednimi latami są to jednak w większości przypadków zakupy mniejszej wartości. Na szczególną uwagę zasługuje tu pozyskanie oprogramowania przez szkołę łódzką oraz wyposażenia pracowni fotograficznej przez szkołę w Warszawie. Sygnalizowano również braki dotyczące oprogramowania, cyfrowych maszyn drukujących, ploterów i ploterów wielkoformatowych. Wśród problemów w realizacji podstaw programowych przez szkoły wypunktowano m.in.: brak funduszy na doposażenie szkół, zbyt ogólny opis efektów kształcenia w podstawie programowej, zbyt rozbudowane kwalifikacje poszczególnych zawodów oraz brak dostępu do rozwiązań zadań egzaminacyjnych i kluczy rozwiązań przez szkoły. Jako druga wystąpiła Emilia Maciejewska z Departamentu Kształcenia Zawodowego Ustawicznego w Ministerstwie Edukacji Narodowej, która przedstawiła możliwości finansowania szkolnictwa zawodowego. Ministerstwo planuje w tym roku m.in. realizację projektu dotyczącego przeglądu klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego i podstaw programowych. Projekt, prowadzony we współpracy z pracodawcami i stowarzyszeniami pracodawców, ma na celu przyjrzenie się poszczególnym zawodom oraz poddanie ich analizie. Dzięki temu m.in. będzie możliwa weryfikacja nazw zawodów i określenie, które z nich nie odpowiadają współczesnej technologii. Działania MEN skupią się też na strategicznej współpracy ministerstwa z partnerami społecznymi, zwiększeniu oferty pozaszkolnych form kształcenia i multimediów oraz na rozwoju doradztwa zawodowego. Rozważane jest również stworzenie i upowszechnienie e-podręczników lub innych e-zasobów. MEN planuje także realizację projektu konkursowego w ramach programu operacyjnego „Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020”, zakładającego współpracę szkół zawodowych ze szkołami wyższymi i uczelniami. Następne wystąpienie dotyczyło propozycji zmian w podstawach programowych w zawodach poligraficznych, które przedstawił Wojciech Pilc z ZSP im. Mikołaja Reja w Łodzi. Nowa kwalifikacja obejmowałaby połączenie zawodów „technik procesów drukowania” i „technik procesów introligatorskich” i utworzenie nowego zawodu „technik poligraf” oraz w drugim przypadku połączenie zawodów „drukarz” i „introligator” i stworzenie zawodu „operator maszyn poligraficznych”. Kolejną propozycją było usunięcie z zawodu „technik cyfrowych procesów graficznych” kwalifikacji A. 25 i przeniesienie treści programowych przypisanych dla tej kwalifikacji do nowo utworzonego zawodu „technik multimediów”. Na koniec zaproponowano także zmianę nazwy zawodu „technik cyfrowych procesów graficznych” na nazwę „technik cyfrowych procesów poligraficznych”. Jako ostatni wystąpił obecny prezes zarządu Fundacji Rozwoju Kadr Poligraficznych Bernard Jóźwiak, który poinformował o powołaniu w styczniu br. nowego zarządu Fundacji (patrz s. xx) i przedstawił plany Jej działalności na ten rok. Zarząd składający się z pięciu członków rozpoczął swoją pracę 1 marca. Głównymi celami Fundacji w 2015 r. są m.in.: zwiększenie rozpoznawalności Funda-cji; przygotowanie merytoryczne i organizacyjne projektów, które miałyby przynieść środki przeznaczane później dla szkolnictwa średniego i wyższego; weryfikacja najważniejszych i najpilniejszych potrzeb szkolnictwa; niepogłębianie deficytu Fundacji. Poza tym FRKP chciałaby zająć się opracowaniem materiałów dydaktycznych. Podczas wystąpienia prezes zachęcił również do przekazywania 1 proc. podatku dochodowego od rodziców uczniów uczęszczających do szkół, które miałyby być przekazywane na potrzeby danej szkoły. Ośrodek chciałby również włączyć się w pomoc organizacji symulatorów dla szkół pozwalających na symulację różnych technik drukowania, znacznie tańszych od maszyn drukujących. Na zakończenie spotkania odbyła się moderowana dyskusja dotycząca zawodów kształcenia zawodowego w poligrafii i zawartości podstaw programowych oraz proponowanych zmian. Duże zainteresowanie podjętą w czasie dyskusji tematyką oraz rozbieżność wygłaszanych opinii pozwalają sądzić, że dyskusja dotycząca proponowanych zmian nie jest zamknięta. AP