W niedzielę 29 października zakończyła się kolejna, 21. już edycja Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie. Hasło tegorocznej edycji, słowa portugalskiego pisarza Fernando Pessoi „Czytam i staję się wolny” każdy interpretuje po swojemu, podobnie jak każdy na swój sposób przeżywa książki. Może właśnie z tego powodu w EXPO Kraków po raz kolejny pojawiły się tłumy miłośników dobrej literatury.
Blisko 70 tysięcy odwiedzających, niemal 760 autorów i gości specjalnych, 700 wystawców z ponad 20 krajów (w tym po raz pierwszy w historii Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie – niezależne wydawnictwa z Sankt Petersburga) to liczby, które obrazują skalę tej rozrastającej się z roku na rok imprezy.
O sporym zainteresowaniu świadczą także statystyki z internetu. Fanpage Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie na Facebooku tylko w ciągu ostatniego tygodnia wygenerował ponad 90 tysięcy reakcji. Na przestrzeni ostatnich dni kanały na portalu YouTube z relacjami tzw. booktuberów wyświetlono ok. miliona razy.
W uroczystym otwarciu Targów uczestniczyli m.in. prezydent Krakowa Jacek Majchrowski, który przypomniał, że: Kraków jest miastem literatury UNESCO, wpisanym na listę światowego dziedzictwa. (…) To tutaj powstawały pierwsze drukarnie, wydawnictwa i biblioteki. Jest kolebką księgarstwa i drukarstwa polskiego; a także ambasador Francji Pierre Lévy (Francja była gościem honorowym tej edycji). W swym wystąpieniu podkreślał: Targi, które dzisiaj otwieramy, są czymś więcej niż tylko wydarzeniem handlowym czy wielką księgarnią. W czasie tego święta książki spotykamy się tutaj, chcąc przede wszystkim uczestniczyć w znacznie ważniejszym przedsięwzięciu. Kieruje nami bowiem ambicja, by książka jako nośnik wiedzy i emancypacji była obecna w samym sercu projektu europejskiego.
Ważną częścią inauguracji tegorocznej edycji było ogłoszenie tytułów Ambasadorów Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie. Wyróżnienie jest przyznawane od 2011 roku i otrzymują je osoby wspierające ideę Targów oraz promujące czytelnictwo. W tym roku taki tytuł otrzymali: Aniela Topulos – wieloletnia dyrektor Wydawnictw Naukowo-Technicznych, Adolf Weltschek – dyrektor Teatru Groteska w Krakowie, Andrzej Kosowski – dyrektor Instytutu Muzyki i Tańca. Czwartym ambasadorem, wyłonionym przez internautów, został pisarz Janusz L. Wiśniewski.
Prezydent Jacek Majchrowski wręczył też odznaczenie Honoris Gratia za szczególne zasługi w promocji miasta Krakowa francuskojęzycznej pisarce z Kanady Arlette Cou-sture, autorce sagi rodzinnej „Dzieci stamtąd”, mającej swój początek w Krakowie.
Francuzi podczas Targów zachęcali nie tylko do poznawania ich literatury, ale także języka, muzyki i kulinariów. Na stoisku Gościa Honorowego ofertę prezentowały francuskie wydawnictwa; swoje miejsce znalazły nie tylko literatura piękna, dla dzieci i młodzieży, ale także komiksy i książki kucharskie – po francusku i w tłumaczeniu na język polski.
Podczas tegorocznej edycji nie mogło zabraknąć gwiazd globalnej literatury i mistrzów swoich gatunków takich jak Serge Bloch, Camilla Läckberg, Eric-Emmanuel Schmitt czy Nicholas Sparks.
Polskich autorów reprezentowali m.in.: prof. Jerzy Bralczyk, Cezary Łazarewicz, Olga Tokarczuk, Adam Zagajewski, znane podróżniczki Beata Pawlikowska czy Martyna Wojciechowska i autorzy-celebryci, m.in. Piotr Adamczyk, Robert Biedroń, Magdalena Różdżka, Katarzyna Tusk czy Jerzy Stuhr.
Wśród targowych wystawców nie zabrakło drukarń – choć reprezentowanych mniej licznie niż dotychczas – i dostawców dla poligrafii. Z własnymi stoiskami wystąpili m.in.: Drukarnia Skleniarz, Opolgraf, Totem, Stowarzyszenie Przedsiębiorców Poligrafii i firma Scorpio. W salonikach VIP można było porozmawiać z przedstawicielami OZGraf i BZGraf, a także firm papierniczych: Antalis, Papyrus i Zing.
W ramach wydarzeń towarzyszących Targom poznaliśmy wyniki dwóch rankingów drukarń dziełowych (patrz tinta) i wydania nagrodzone w konkursie na Książkę Edytorsko Doskonałą EDYCJA organizowanym przez magazyn „Wydawca”.
W 5. edycji konkursu Olsztyńskich Zakładów Graficznych przyznano nagrody Grand Prix dla wydawców w 6 kategoriach: Wydarzenie Wydawnicze – „Don Kichote” Fundacji Chain oraz „Shantaram” i „Cień góry” Wydawnictwa Marginesy; Dobra i Wymagająca Książka – „Tłumacz rzeczy” Wydawnictwa Czarna Owca; Książki Kulinarne – „Na zdrowie” Wydawnictwa Zwierciadło; Popularna, niebanalna – „Dziewczyna do wszystkiego” Wyd. Czarna Owca; Książka dla dzieci i... – „12 półtonów. Książka o muzyce” Wydawnictwa Druganoga; Książka Religijna (po raz pierwszy) – „Tajemnice Fatimy” Rosikon Press.
Drugiego dnia Targów odbyło się także seminarium poligraficzne „Color Management w teorii i praktyce”, podczas którego z interesującymi prezentacjami wystąpili Andrzej Kunstetter (Heidelberg Polska) i Bronisław Jarosz (Drukarnia Skleniarz); niestety, zawiedli uczniowie krakowskiej szkoły poligraficznej, na obecność których liczyli organizatorzy.
Nieodłącznym elementem corocznych targów jest nagroda im. Jana Długosza. W br. była to 20., jubileuszowa edycja tego konkursu. Kapituła otrzymała rekordową liczbę zgłoszeń: 49 wydawnictw przesłało łącznie 75 publikacji, a jury do nagrody nominowało 10 pozycji. Laureatem prestiżowej nagrody określanej mianem polskiego Nobla w dziedzinie humanistyki został Przemysław Czapliński za książkę pt. „Poruszona mapa”, podejmującą tematykę mentalnego obrazu Polski w polskiej literaturze. Zwycięzca otrzymał 30 000 zł i statuetkę dłuta prof. Bronisława Chromego.
Przyszłoroczna 22. edycja Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie odbędzie się w dniach 25-28 października.
Opracowanie: IZ