Droga od kopiarki do maszyny drukujšcej jest doć długa i rzadko udaje się przekonać dowiadczonych drukarzy, żeby zainteresowali się systemami druku cyfrowego w postaci ăprzeroniętych kopiarekÓ.
W odróżnieniu od systemów computer-to-press czy computer-to-cylinder, gdzie sam proces drukowania jest zbliżony do konwencjonalnego offsetu, w technologiach elektrofotograficznych posługujemy się innymi materiałami, a proces powstawania obrazu także jest inny. Ważnym etapem jest również utrwalanie obrazu, które zmusza do ograniczenia wydajnoci. Wydaje się, że trudno tu co udoskonalić, a tym bardziej zrewolucjonizować. Nic bardziej błędnego Đ oto w cišgu ostatnich miesięcy zadebiutowały na rynku trzy nowe systemy pochodzšce od trzech różnych dostawców, z których każdy wyróżnia się czym specyficznym wobec konkurencji.
O NexPressie mówi się w branży już od targów DRUPA 2000, gdzie można było po raz pierwszy obejrzeć tę maszynę na stoisku Heidelberga. Wzbudziła wtedy zainteresowanie zwartš konstrukcjš i wysokš Đ jak na elektrofotograficznš technologię drukowania Đ wydajnociš, podkrelonš nawet przez umieszczenie jej w nazwie produktu. NexPress jest dziełem specjalnie powołanego do tego celu konsorcjum Kodaka i Heidelberga (sama nazwa to skrót od NEXt generation PRESS) i pozornie stanowi konkurencję dla maszyn DI oferowanych przez samego Hei-delberga, jednak w zamyle ma raczej zdobyć inny rynek. Podobnie jak systemy konkurencji, Nex-Press ma trafić do segmentu print-on-demand, oferujšc wydajnoć czarno-białych systemów (np. Xerox Docutech) i wysokš jakoć druku barwnego. Wydajnoć 2100 dwustronnych odbitek A4 na godzinę z pewnociš wystarczy, by zaspokoić potrzeby takich odbiorców.
Xerox DocuColor iGen3 z kolei można traktować jako uzupełnienie i logiczny rozwój serii DocuColor w kierunku zwiększenia wydajnoci i uniwersalnoci. Xerox argumentuje, że nowy system (do niedawna zwany FutureColor Đ co w zastanawiajšcy sposób przypomina termin NexPress) ma zaoferować możliwoci charakterystyczne dla druku cyfrowego Đ jak personalizacja Đ przy wydajnoci i jakoci systemów offsetowych. Xerox reklamuje tę maszynę jako wyjštkowo ăinteligentnšÓ, naszpikowanš czujnikami i procesorami, które majš pomóc w automatyzacji wielu czynnoci oraz zapewnić kontrolę stabilnoci procesu drukowania (a więc i utrzymanie jakoci). Oficjalne dane mówiš o wydajnoci sięgajšcej 100 odbitek/min (czyli 6000/h), a zatem według producenta DocuColor iGen3 jest najszybszym na wiecie urzšdzeniem do druku cyfrowego.
Najmniej znany konkurent z tej trójki Đ Oc Đ zaoferował z kolei maszynę CPS 700, która przy niższej wydajnoci (25 odbitek/min, czyli 1500/h) zawiera kilka nietypowych rozwišzań. Przede wszystkim mamy tu nowš technologię tonera, nowatorski sposób tworzenia obrazu na bębnie (za pomocš pola magnetycznego, nie ładunku elektrycznego) i wysokš rozdzielczoć: 400 x 1600 dpi (NexPress i iGen oferujš ăjedynieÓ 600 dpi). Dodatkowš różnicš jest fakt, że maszyna korzysta z siedmiu tonerów (C, M, Y, K, R, G, B) i specyficznego sposobu tworzenia koloru. Nie należy także zapominać, że CPS 700 jest także kopiarkš Đ a więc urzšdzeniem o większej elastycznoci niż konkurencja, choć o nieco innym zakresie zastosowań. Oc zamierza rozbudować rodzinę CPS o większe modele, jak też o urzšdzenia introligatorskie.
Warto pokusić się o krótkie porównanie podstawowych cech wymienionych wyżej produktów. Wszystkie korzystajš ze zbliżonej technologii tworzenia obrazu wymagajšcej utrwalania, a mimo to pozwalajš na osišgnięcie wysokich wydajnoci (trochę odstaje tu Oc, oferujšc raczej wielofunkcyjny system biurowy niż cyfrowš maszynę drukujšcš). Maszyny Xeroksa i Heidelberga majš duże tace na arkusze (w przypadku Xeroksa mogš one pomiecić do 10 000 arkuszy), Oc zadowala się nieco mniejszymi podajnikami (choć pojemnoć 2200 arkuszy trudno uznać za ămałšÓ). Z kolei Oc może się pochwalić najkrótszš drogš papieru w urzšdzeniu, co rozszerza zakres materiałów, na których można drukować (muszš one jednak Đ tak jak w wypadku pozostałych maszyn Đ być odporne na temperaturę powyżej 120źC). iGen jest urzšdzeniem bardzo dużym w porównaniu z konkurencjš, ale zawiera także mechanizmy introligatorskie, pozwalajšce na przygotowanie gotowych produktów; NexPress z kolei w zwartej obudowie zawarł bardzo elegancki mechanizm odwracania arkuszy, eliminujšcy koniecznoć tymczasowego magazynowania podczas drukowania dwustronnego. Zarówno NexPress, jak i iGen mogš wykonywać ăwydruki próbneÓ Đ tj. minimalne nakłady przeznaczone do akceptacji zlecenia; rozdzielenie odbioru prac na produkcję i wydruk próbny sugeruje, że sš to maszyny włanie dla drukarzy, co więcej Đ dla tych drukarzy, którzy dostrzegajš problem zwišzany z proofingiem w druku cyfrowym. Oc z kolei wyprodukowało nowatorskie pod wieloma względami urzšdzenie, które z pewnociš zainteresuje firmy typu ăprint centreÓ; możliwoć wykonania nawet pojedynczej odbitki bez koniecznoci skomplikowanego ładowania papieru, tym bardziej na nietypowym podłożu, oraz połšczenie funkcji drukowania i kopiowania odpowiada potrzebom niewielkich punktów usługowych, nastawionych na obsługę klientów indywidualnych. Wszystkie trzy urzšdzenia muszš oczywicie otrzymać dane z jakiego systemu sterujšcego Đ Oc korzysta ze standardowych RIPów EFI, co oznacza, że wszelkie bardziej zaawansowane prace (jak np. montaż czy parowanie stron) muszš być wykonywane w oddzielnym systemie; NexPress i iGen majš więcej funkcji i umożliwiajš daleko posuniętš automatyzację produkcji.
Gdyby zastanowić się nad pozycjš tych trzech urzšdzeń na rynku, należy uznać, że najbardziej wszechstronnym systemem jest Xerox DocuTech iGen3, jednak najbliższy koncepcji ăcyfrowej maszyny drukujšcejÓ jest dzi NexPress, system, który można traktować po prostu jak klasycznš czterokolorowš maszynę arkuszowš B3 z odwracaniem. W takim ujęciu iGen ma największe szanse tam, gdzie druk (cyfrowy) jest naturalnš konsekwencjš poszerzania oferty, bšd tam, gdzie poligrafia jest ăproduktem ubocznymÓ (np. wewnętrzne działy poligraficzne dużych firm). NexPress z kolei łatwiej zadomowi się w klasycznej drukarni, zwłaszcza że wydruki zeń trzeba będzie poddać wykończeniu. CPS 700 za to może być atrakcyjnym (i stosunkowo niedrogim) rozwišzaniem dla firmy poszukujšcej uniwersalnego urzšdzenia majšcego zastšpić starsze typy kopiarek kolorowych; moim zdaniem oznacza to, że paradoksalnie seria CPS może prędzej niż NexPress stać się głównym rywalem iGena.
I już na sam koniec słowo o ekonomii: wszyscy wspomniani dostawcy sugerujš, że ich systemy druku cyfrowego potrafiš drukować tanio Đ koszt pojedynczej strony A4 ma wahać się od 30 do 120 groszy. Kwestia ekonomii druku cyfrowego jest jednak bardziej skomplikowana i wymaga bardziej szczegółowej analizy; warto jednak zauważyć, że wyżej opisane systemy zaczynajš coraz mielej wdzierać się w rejony (wydajnoci, jakoci i kosztów) zastrzeżone do niedawna dla offsetu. Dobrze wiadczy o polskiej poligrafii fakt, że i u nas ronie zainteresowanie takimi rozwišzaniami.
Technologia obrazowania
Nowa generacja urzšdzeń do druku cyfrowego korzysta z mechanizmu drukujšcego zbliżonego w zamyle do offsetu; obraz nanoszony jest najpierw na cylinder poredni i następnie przenoszony na papier. Aby zwiększyć wydajnoć urzšdzeń, zwykle w jednym obrocie cylindra nakładane sš wszystkie kolory Đ zespoły obrazujšce umieszczone sš satelitarnie wokół cylindra. NexPress wyróżnia się tu posiadajšc cztery oddzielne zespoły drukujšce umieszczone jeden za drugim, jak w konwencjonalnej maszynie offsetowej. Typowo zespoły drukujšce zawierajš konwencjonalny bęben wiatłoczuły, który jest wstępnie ładowany elektrostatycznie, a następnie rozładowywany poprzez nawietlenie; miejsca nierozładowane przycišgajš toner, przenoszony następnie na cylinder poredni (w typowej kopiarce wprost na papier). W technologii Oc wykorzystujšcej pole magnetyczne bęben nie musi być wiatłoczuły, co upraszcza eksploatację (odpada koniecznoć wymiany, jak też czyszczenia elementów przeznaczonych do elektrostatycznego ładowania i rozładowania powierzchni bębna). W tym rozwišzaniu toner nakładany jest na cały bęben, po czym pole magnetyczne usuwa toner z miejsc niedrukujšcych.
Obecne urzšdzenia korzystajš z suchego toneru o drobnych czšsteczkach, umożliwiajšcego drukowanie w wysokich rozdzielczociach. Toner zawiera drobiny barwionego polimeru, które muszš być trwale zwišzane z podłożem Đ proces utrwalania polega zwykle na zastosowaniu kombinacji temperatury i docisku, powodujšcej ăzgrzanieÓ polimeru z papierem. Zakres stosowanych papierów jest bardzo szeroki Đ typowo od 60 do 250 g/m2 Đ jednak najczęciej zalecany jest klasyczny papier kserograficzny o gramaturze 80 g/m2. Niektóre firmy oferujš także specjalny papier do druku cyfrowego.