Wraz z rozwojem technologii drukarskich Đ coraz doskonalsze maszyny, coraz lepsze farby, nowoczeniejsze procesy prepress i postpress Đ nierozerwalnie wzrasta zainteresowanie nietypowymi i niezwykłymi w formie drukami. Druk na papierze nie stanowi dzisiaj wyzwania dla dobrej drukarni. Wyzwaniem stały się metody drukowania na nietypowych podłożach, powszechnie zwanych plastikiem. Mamy tu do czynienia z popularnym PCV (polichlorek winylu), polipropylenem PP czy PE (polietylen).
Druk na nieabsorpcyjnym podłożu, jakim jest arkusz plastiku, nie może być wykonany przy użyciu zwykłych farb i zwykłych maszyn. Obecnie stosowanym rozwišzaniem jest drukowanie farbami UV lub tzw. suchy offset.
Stosujšc farby UV, których pełne utwardzenie jest natychmiastowe (ułamki sekundy), uzyskujemy błyskawicznie stabilnš powłokę farbowš, która nie rozpłynie się ani nie rozetrze na zadrukowanym arkuszu folii. Nie ma też niebezpieczeństwa ăsklejenia sięÓ arkuszy w stosie. Takie same cechy, konieczne w celu wykonania poprawnego druku na niechłonnym podłożu, daje drukowanie bez nawilżania.
Materiałem do druku jest przezroczyste tworzywo sztuczne (PETG Đ politereftalan etylenu z domieszkš glikolu). Na awersie arkusza znajdujš się Đ dosłownie Đ soczewki ułożone rzędami w równoległym układzie. Druk wykonuje się na rewersie, który jest powierzchniš płaskš. Podstawowym parametrem opisujšcym soczewkę jest liczba soczewek zawarta w calu długoci (LPI Đ lenses per inch). W zależnoci od jej doboru można osišgnšć inny wynik końcowy. Generalnie do większych formatów należy używać soczewek o mniejszej liniaturze (10-30), te o większej lepiej nadajš się do prac w mniejszych formatach (40-100). Obecnie w Polsce dostępne sš arkusze soczewek dostarczane przez producentów amerykańskich i chińskich. W zależnoci od producenta mamy więc soczewki o gęstoci 10, 15, 20, 30, 40, 60, 62, 75 i 100 sztuk soczewek na cal oraz grubociach od kilku milimetrów do około 0,4 mm, w zależnoci od gęstoci rozmieszczenia soczewek.
Projekty graficzne wykonywane dla potrzeb druku soczewkowego muszš spełniać specyficzne wymagania. To włanie dzięki zastosowaniu specjalistycznych programów komputerowych na etapie tworzenia grafiki, można uzyskać finalny wydruk z motywem sprawiajšcym wrażenie przestrzennoci czy animacji. Wybierać możemy sporód kilku propozycji oprogramowania, jednak praktycznie, z uwagi na lepszš znajomoć powszechnie używanych programów graficznych takich jak: Adobe Illustrator, Adobe Photoshop, Quark Xpress czy Freehand, to włanie w nich przygotowywane sš grafiki pod zadruk soczewki. Rola specjalistycznego programu sprowadza się do końcowego, dosłownie rzecz ujmujšc, ăposzatkowaniaÓ w specyficzny sposób gotowego projektu. W celu uzyskania poprawnego efektu konieczne jest właciwie tylko podanie liniatury materiału, na jakim będzie wykonywany druk. Z tak przygotowanego pliku możemy już wykonać matryce drukarskie.
Oczywicie, aby poprawnie przygotować projekt, konieczne jest poznanie pewnych zasad obowišzujšcych przy tworzeniu omawianego typu grafik. Obowišzkowych, jeli chcemy, aby efekt był naprawdę imponujšcy. Te zasady, ogólnie rzecz ujmujšc, dotyczš specyfiki używanych w projekcie kolorów, prowadzenia linii, zachowania relacji proporcji, a także umieszczania obiektów na poszczególnych planach obrazu.
Zachowujšc te reguły, w połšczeniu z dobrze pracujšcš wyobraniš, a póniej i z dowiadczeniem, można osišgnšć wspaniałe efekty.
Istnieje kilka rodzajów obrazu, który można uzyskać w technologii soczewkowej. Najprostszym możliwym do uzyskania efektem jest obraz dwufazowy Đ dwa motywy widoczne naprzemiennie w zależnoci od kšta patrzenia, zmieniajšce się skokowo. Animacja może być boczna lub góra/dół. Pokrewna wersja Đ obraz wielofazowy Đ daje możliwoć uzyskania nawet do 40 faz ruchu, czyli animację bardziej złożonš przypominajšcš krótki film. Aby efekt był ăczystyÓ, zaleca się zastosowanie do 12 faz-klatek. Kolejny rodzaj ruchomego obrazu to tzw. morfing. Pod tym hasłem kryje się efekt płynnego, stopniowego, w przeciwieństwie do obrazu fazowego, przejcie jednego motywu graficznego w drugi. Najlepsze efekty uzyskuje się przy podobnym kształcie obu motywów, chociaż nie wyklucza się zastosowania zupełnie odmiennych form graficznych. Ciekawym dla oka efektem jest zoom Đ kolejny rodzaj grafiki na soczewce.
Widzimy jeden motyw graficzny, ale w kilku różnych wielkociach, zależnych od kšta patrzenia na wydruk. Obserwujemy powiększanie się i pomniejszanie obrazu. I wreszcie najbardziej efektowna forma druku na soczewce Đ trójwymiar. Występuje on w dwóch odmianach. Możemy oglšdać płaskie motywy graficzne, rozmieszczone w kilku warstwach, dajšce dzięki temu wrażenie przestrzennoci lub obraz w pełni trójwymiarowy Đ wtedy na wydruku widoczny jest fizyczny obiekt, obracajšcy się w zależnoci od zmiany kšta patrzenia. Możemy więc prawie zajrzeć za niego.
Powyższe rodzaje wydruków soczewkowych można mieszać, uzyskujšc np. obraz trójwymiarowy, dwufazowy oraz zawierajšcy zoom. Takie kombinacje zalecałbym jednak raczej bardziej dowiadczonym projektantom, którzy majš za sobš kilka czy kilkanacie udanych, prostszych realizacji.
W rezultacie połšczenia nietypowych technologii drukowania i prepressu oraz użycia jako materiału folii soczewkowej otrzymujemy imponujšcy efekt. Przy zachowaniu poprawnoci fazy projektowej możliwe jest pominięcie całego skomplikowanego procesu drukowania na folii; przygotowany obraz można wydrukować na papierze i następnie w odpowiedni, dokładny sposób podkleić do niego tworzywo z układem soczewek. Włanie Đ dokładny. Tu napotykamy psujšce wszystko ograniczenia: różna rozszerzalnoć plastiku i papieru uniemożliwia dobre spasowanie obu materiałów. Nawet jeli dokładnie pasuje poczštek wydruku, to efekt ărozklepaniaÓ papieru na maszynie drukujšcej skutecznie psuje całš zabawę i w rezultacie koniec arkusza już ănie siedziÓ w soczewkach tak, jak powinien. Dodatkowš wadš jest fakt zmniejszenia wyrazistoci obrazu przez występowanie powłoki klejowej oraz dodatkowa praca, czyli proces kaszerowania.
Przy drukowaniu bezporednio na soczewce pozostaje tylko kwestia dokładnego pasowania. Specjalne znaczniki generowane przez program do obróbki obrazu, swoiste pasery, ułatwiajš ten proces. Reszta zależy od obsługi i oczywicie od sprawnoci technicznej maszyny drukujšcej.
Jako uzupełnienie należy dodać, iż po zadruku przezroczystego materiału, jakim jest folia soczewkowa, należy na koniec ăzamknšćÓ druk białš aplš. Bez tak stworzonego tła nic bowiem nie będzie wyranie widać.
Druk soczewkowy można wykorzystywać wszędzie tam, gdzie wykorzystuje się zwykły druk offsetowy, czyli zarówno do produkcji gadżetów reklamowych (np. podkładek pod mysz, podkładek pod kubki, naklejek, kalendarzyków kieszonkowych, puzzli, insertów do paczek), jak również do produkcji POSów: zawieszek, elementów standów, plakatów itp. Jedyne ograniczenie wynika ze specyfiki użytego materiału (gruboć, sztywnoć).
Stopniowo ograniczeniem przestaje być rozmiar zadruku, standardowo zgodny z formatami maszyn drukujšcych (praktycznie do formatu B2, B1). Podejmowane sš próby drukowania wielkoformatowych powierzchni z wykorzystaniem ploterów solwentowych, oczywicie z podziałem obrazu na częci wymuszonym przez dostępny rozmiar arkusza soczewki (ma-ksymalny oferowany przez dostawców to 1200 mm x 2400 mm). Czy efekt wizualny wart będzie poniesionego trudu i kosztów, pokaże czas.
Na dzień dzisiejszy w Polsce mamy kilka drukarń radzšcych sobie z drukowaniem na soczewce i co najmniej kilka ăstawiajšcych pierwsze krokiÓ w tym trudnym temacie. Rokuje to korzystnie, jeli chodzi o ceny, a tym samym dostępnoć tematu dla klienta. I o to chyba chodzi...
