Drukarnia Narodowa – 150 lat tradycji!

6 Dec 2016 14:49

20 września br. krakowska Drukarnia Narodowa w obecności klientów, dostawców i pracowników obchodziła imponujący jubileusz 150-lecia dzia-łalności. Okrągłe urodziny zbiegły się z oficjalnym przekazaniem do użytkowania nowej siedziby na ulicy Półłanki. Drukarnia Narodowa to najstarsza funkcjonująca obecnie na rynku drukarnia, która została założona w 1858 roku w Samborze przez Franciszka Xawerego Pobudkiewicza. „Kiedy przed 150 laty drukarze w małym warsztacie drukarskim przystąpili po raz pierwszy do kaszt z czcionkami i ręcznym napędem uruchomili pierwsze maszyny drukarskie, nie przypuszczali, że z tak skromnego warsztatu wyrośnie kiedyś potężna fabryka słowa drukowanego, jaką w istocie jest dzisiaj…” – czytamy w podziękowaniach Jerzego Kowalika, w latach 1992-2008 dyrektora krakowskiej drukarni, opublikowanych w okolicznościowej, pięknie wydanej książce poświęconej historii Drukarni Narodowej. W 1861 roku została ona przeniesiona do Krakowa, gdzie początkowo mieściła się przy ulicy Brackiej, a następnie Szewskiej. Wyposażenie drukarni odpowiadało ówczesnym warunkom technicznym, skład wykonywany był z czcionek, a druk odbywał się na jedynej maszynie arkuszowej. Równolegle z rozwojem Drukarnia Narodowa zmieniała siedzibę, a także właściciela – w 1895 roku Pobudkiewicz sprzedał ją Napoleonowi Telzowi, który w 1900 roku uruchomił pierwsze urządzenie napędzane prądem elektrycznym. Od tego czasu drukarnia rozkwitła, doczekała się nowoczesnych urządzeń oraz w 1912 roku własnej siedziby z prawdziwego zdarzenia. W 1913 na pierwszej maszynie rotacyjnej rozpoczął się druk „Ilustrowanego Kuriera Codziennego”. Wybuch I wojny światowej zahamowuje dynamiczny rozwój drukarni, a w 1915 roku przeżywa ona katastrofę powodzi. W okresie międzywojennym drukarnia powstaje niczym feniks z popiołów, rozbudowuje się i instaluje nowe urządzenia. Kiedy w 1939 Polska znalazła się pod okupacją, właściciel drukarni Napoleon Telz, pochodzący z rodziny żydowskiej, ucieka wraz z rodziną z Krakowa, a zakład zajmują władze niemieckie, którym trzeba przyznać, że spowodowały dalszy rozwój techniczny i dokonały przebudowy hal produkcyjnych. Sprytni polscy drukarze wiele uwagi poświęcali wówczas drukom na potrzeby różnych organizacji podziemnych. Kiedy w 1945 roku Niemcy opuścili Kraków, budynki drukarni oraz jej wyposażenie pozostały nienaruszone i przydzielono je Spółdzielni Wydawniczo-Oświatowej „Czytelnik”. W latach powojennych drukarnia obsługiwała liczne wydawnictwa, drukowano także znaczki pocztowe oraz banknoty. W 1975 ro-ku miało miejsce połączenie Krakowskich Zakładów Graficznych oraz Drukarni Narodowej i rozpoczął się nowy okres działalności w strukturze wielozakła-dowej. Trzy lata później w 17 zakładach pracuje ponad 1300 osób, co powoduje liczne problemy organizacyjne i logistyczne. W latach 90. zakłady wchodzące w skład Drukarni Narodowej zostają zwrócone właścicielom, którzy kontynuując produkcję stanowią dla niej poważną konkurencję. Wybrany w 1992 roku w drodze konkursu dyrektor Jerzy Kowalik nie ma więc łatwego zadania. W końcu po trudnym okresie lat 90. Drukarnia Narodowa została w 2000 roku przekształcona w jednoosobową Spółkę Skarbu Państwa, a w 2005 roku sprywatyzowana. Ten rok określany jest jako przełomowy w dziejach drukarni, ponieważ dzięki podpisanej ze spółką MK-Projekt umowie prywatyzacyjnej następują inwestycje w nowoczesne urządzenia poligraficzne. Pojawiają się 4-kolorowa offsetowa maszyna KBA, linia do oprawy twardej Kolbus BF511, Sigloch BL-2 oraz urządzenie do szycia nićmi Astronik 181/142. W styczniu 2007 roku Drukarnia Narodowa staje się właścicielem 4-hektarowej działki na ulicy Półłanki wraz ze stojącym na niej 3-letnim budynkiem o powierzchni 3800 m2. Zakupione zostają maszyna do zestawiania okładek Kolbus DA-40 oraz pierwsza w Polsce KBA Rapida 105 z odwracaniem i przekrawaczem papieru z roli. Pod koniec 2007 roku następuje trudny proces przeprowadzki z centrum Krakowa, z ulicy Marszałka J. Piłsudskiego. W 2008 roku po 16 latach zarządzania Drukarnią Narodową prezes Jerzy Kowalik rezygnuje ze stanowiska i przekazuje je Bartoszowi Bobowskiemu, który przejmuje sprawnie funkcjonujący zakład zatrudniający blisko 120 osób i posiadający nowoczesne linie do produkcji dziełowej. 20 września br. w obecności licznych byłych i obecnych pracowników drukarni, a także zaproszonych gości – wydawców, dostawców oraz wysokich urzędników państwowych – miały miejsce uroczyste obchody jubileuszu 150-lecia drukarni i oficjalnego oddania do użytku nowej siedziby. Pomimo niesprzyjającej aury odbyła się msza polowa za pomyślność drukarni i związanych z nią osób, uroczyście poświęcono tablicę upamiętniającą ten godny pozazdroszczenia jubileusz oraz przyznano okolicznościowe nagrody pracownikom i zasłużonym. Najstarszej polskiej drukarni – Drukarni Narodowej – serdecznie gratulujemy i życzymy kolejnych 150 lat sukcesów! AN