Współczesne opakowania służš nie tylko ochronie produktu, lecz wobec stale rosnšcej konkurencji i walki o klienta coraz częciej spełniajš też funkcję reklamowš i wspierania sprzedaży. Można powiedzieć, że ich zadaniem jest nie tylko informowanie o towarze, lecz także estetyczne reprezentowanie go. Dlatego też opakowania coraz bardziej się rozwijajš jako zrozumiałe na całym wiecie medium komunikowania się.
Coraz większe znaczenie ma więc nie tylko graficzny projekt opakowania, lecz także jakoć jego wydrukowania. Ze względu na stale rosnšcš różnorodnoć produktów zewnętrzny wyglšd opakowania staje się bardzo skutecznym rodkiem do zróżnicowania wyrobów podobnych pod względem jakoci, a więc staje się ważnym narzędziem w walce konkurencyjnej.
Nie jest więc trudne udowodnienie, że zadrukowanie opakowania musi odpowiadać wysokim wymaganiom. Dotyczy to zawsze jednakowej jakoci zarówno ilustracji, jak i barwnych tonów, a szczególnie znaków firmowych i specjalnych barw, charakteryzujšcych danš firmę czy jej towar jako indywidualne elementy ułatwiajšce szybkie rozpoznanie. Wysoka jakoć drukowania wpływa nie tylko na identycznoć produktu, lecz także na zaufanie do niego i dzięki temu wspiera sukces handlowy.
Głównym zadaniem tektury falistej była zawsze ochrona produktu w czasie transportu. W Europie uległo to zmianie dopiero na poczštku lat siedemdziesištych ubiegłego wieku, gdy zaczęły się pojawiać supermarkety. Doprowadziło to do zmiany punktu widzenia na reklamę i wymusiło niejako na producentach opakowań z tektury falistej inwestowanie w znacznie lepszš jakoć drukowania. Na skutek tego w cišgu ostatnich dwudziestu lat rozwinęło się opakowanie przemawiajšce z półki sklepowej swš estetykš i dekoracyjnociš. Opakowanie z tektury falistej stało się więc nie tylko opakowaniem ochronnym, lecz także elementem reklamy i sprzedaży.
Przemysł szybko poznał zalety poredniego drukowania opakowań technikš offsetowš. W tej technologii najpierw zadrukowuje się wierzchnie warstwy tektury falistej, które potem sš nanoszone na falistš warstwę rodkowš. Jakkolwiek offset ma tu nadal wysoki udział w rynku, to w końcu lat siedemdziesištych pojawiła się tendencja do wysokojakociowego bezporedniego drukowania technikš fleksografii, która znacznie rozwinęła swój zakres stosowania na rynku drukowanych opakowań z tektury falistej.
Wybór maszyny
Do zadrukowania tektury falistej z wysokš jakociš potrzebne jest odpowiednie wyposażenie techniczne. Stosowane sš przeważnie maszyny pięcio- lub szeciokolorowe, umożliwiajšce drukowanie nie tylko wielobarwnych ilustracji, lecz także dodatkowych kolorów, charakterystycznych dla marki firmy lub dla danego wyrobu. Do kryteriów wyboru maszyny drukujšcej można zaliczyć m.in. dokładnoć pasowania kolorów czy konstrukcję i rodzaj urzšdzeń do suszenia bšd odpylania. Ważne sš oczywicie też wszelkie zagadnienia zwišzane z narzšdem maszyny, a jej bezporednie otoczenie (łatwy dostęp do maszyny) ma także wpływ, chociaż tylko poredni, na produktywnoć i jakoć drukowania.
Każda maszyna drukuje tak, jak na to pozwala jakoć jej wyposażenia dodatkowego. Nie można więc tego wyposażenia nie doceniać, lecz trzeba je traktować tak, jak samš maszynę. Dotyczy to m.in. takich elementów, jak wałki rastrowe, urzšdzenia pomiarowo-regulacyjne do kontroli prowadzenia wstęgi i do jej obserwacji, wyposażenie do kontroli temperatury, lepkoci i gruboci warstwy farby, urzšdzenia do obróbki wstęgi itd.
Cišgle trwajš dyskusje nad tym, czy lepsze jest drukowanie in-line (wraz z uszlachetnianiem wstęgi), czy off-line, a więc oddzielnie. Należy brać jednak przy tym pod uwagę fakt, że znaczna większoć zleceń o kolorystyce do czterech kolorów jest drukowana in-line, gdyż czas narzšdu zespołów drukujšcych i zespołów do uszlachetniania jest prawie taki sam. Należy jednak przeprowadzić analizę odpowiedniej kombinacji drukowania i uszlachetniania, zanim zapadnie decyzja o drukowaniu off-line czy in-line. Co jest jednak istotš takiej kombinacji, co decyduje o wyborze: liczba kolorów? Drukowanie płaszczyzn, kresek czy siatek? Rodzaj tektury falistej (rodzaj fali)? Biały podkład czy powlekanie? Lakierowanie? Ponieważ każdy producent opakowań z tektury falistej ma własne życzenia i wymagania, to zadaniem dostawcy maszyny drukujšcej jest zaproponowanie rozwišzania indywidualnie dobranego, dostosowanego do praktyki.
Droga do sukcesu
Jakkolwiek większoć drukarzy dšży do osišgnięcia wysokiej jakoci drukowania poprzez takie czynniki, jak: systemy kontroli pasowania, wysokie liniatury wałków rastrowych, systemy rakla komorowego, wysoko wydajne suszarki i inne rozwišzania techniczne, to jednak na sukces składa się także dobór odpowiedniego podłoża drukowego oraz właciwych farb i płyt; duże znaczenie ma też czystoć maszyny i jej otoczenia oraz umiejętnoci personelu.
Farby na bazie wody już dawno udowodniły swš przydatnoć do zadrukowywania papieru i tektury pod kštem ich odpornoci na cieranie, gęstoci optycznej barw, przyrostu punktu i ekologii. W celu uzyskania właciwej jakoci powinna być przeniesiona tylko taka gruboć warstwy farby, jaka jest niezbędna. Zachowanie podłoża przy schnięciu farby (wnikaniu w podłoże) jest jednak różne i np. papiery miękkie, powlekane potrzebujš mniejszej iloci farby niż papiery szorstkie, niepowlekane, które poza tym wykazujš większy przyrost punktu.
Ważnym czynnikiem przy wyborze odpowiednich farb jest ich zdolnoć do łšczenia się podczas nadrukowywania jednej na drugš. Aby to umożliwić, należy zapewnić odpowiednie wyschnięcie poprzedniej warstwy. Przy papierach powlekanych jest to trudniejsze niż przy zwykłych, których otwarta struktura powierzchni ułatwia wnikanie farby. W razie potrzeby może być konieczna zmiana kolejnoci drukowania farb.
Płynnoć farby w dużej mierze zależy od jej temperatury i dlatego ważne jest jej kontrolowanie. Wyższa temperatura zmniejsza lepkoć farby; zimna farba nie ma takich samych właciwoci jak farba ciepła. Ma to znaczenie szczególnie wtedy, gdy do przenoszenia równomiernej warstwy farby stosowane sš systemy z raklem komorowym. Należy także kontrolować iloć rozpuszczalnika używanego do utrzymania potrzebnej lepkoci farby. Kontrola jest ważna dlatego, że rozpuszczalnik może niekorzystnie wpływać na gęstoć optycznš apli. W maszynie farba musi mieć odpowiedniš płynnoć aż do przeniesienia jej na podłoże drukowe. Przy obniżeniu się lepkoci farby na bazie wody należy zwracać uwagę na to, aby nie przekroczyć dopuszczalnego maksimum, gdyż bezwzględnie należy unikać dodawania wieżej farby w celu podniesienia lepkoci. Należy także kontrolować wartoć pH, gdyż jej zmiana przy farbach wodnych ma wpływ zarówno na nadawanie farby, jak i na jej zdolnoć do drukowania. Przy zbyt dużej wartoci pH farba schnie wolniej; gdy wartoć ta jest zbyt niska, może dojć do znacznych wahań lepkoci.
Przygotowywanie form drukowych we fleksografii jest kompleksowym procesem, w którym muszš być wzajemnie dostosowane warunki obróbki, montaż i życzenia klienta.
Do wysokojakociowego drukowania we fleksografii stosowane sš najczęciej płyty fotopolimerowe. W codziennej praktyce dobiera się właciwoci płyt drukowych, tam montażowych, podkładów piankowych i tulei w różnych kombinacjach. Muszš one odpowiadać wymaganiom stawianym przez rodzaj drukowanego produktu oraz rodzaj podłoża drukowego.
Wraz z wprowadzeniem płyt drukowych, na które obraz nanoszony jest metodš cyfrowš, fleksografia otrzymała nowe możliwoci uzyskiwania jeszcze wyższej jakoci drukowania. Płyty te pozwalajš na lepszš kontrolę budowy punktu z bardziej stromymi ciankami, co prowadzi do mniejszego przyrostu punktu. W połšczeniu z twardszymi tamami montażowymi i tulejami można uzyskać lepsze rezultaty przy drukowaniu rastrowanych motywów.
Generalnie osišgnięcie wysokiej jakoci drukowania zależy m.in. od takich czynników, jak:
Ľ jakoć oryginałów otrzymywanych od klienta,
Ľ wybór maszyny o odpowiedniej konfiguracji,
Ľ dobór podłoża drukowego i farb oraz odpowiedniej liniatury wałka rastrowego,
Ľ lepkoć i wartoć pH farb,
Ľ zdolnoć przyjmowania farby przez płytę,
Ľ montaż płyt.
Ważne sš przy tym nie tylko poszczególne czynniki, lecz także ich kombinacja, co ma decydujšcy wpływ na uzyskanie optymalnej jakoci.
Na podstawie artykułu z ăFlexo+Tief-DruckÓ nr 3/2002 opracował ZZ
