Chociaż drukowanie plakatów odbywa się najczęściej na wielkoformatowych drukarkach cyfrowych, to jednak spora ich część produkowana jest techniką offsetową. Cała sztuka właściwego wykonania plakatów i afiszy polega na tym, aby produkt ostatniego dnia ekspozycji wyglądał kolorystycznie dokładnie tak, jak pierwszego.
Plakaty i afisze to produkty, które poddawane są nie tylko intensywnej i długiej ekspozycji na światło słoneczne, ale narażone są również na oddziaływanie innych czynników takich jak: wilgoć, woda, związki alkaliczne pochodzące z klejów i rozpuszczalniki.
Plakaty wyprodukowane we właściwy sposób powinny gwarantować niezmienność motywów barwnych przez cały okres swojej żywotności. Niektóre z nich przeznaczone są do ekspozycji krótkotrwałej, kilkudniowej, inne muszą zachować swój pierwotny wygląd przez wiele tygodni lub miesięcy, niezależnie od warunków ich eksponowania.
Dlatego też bardzo ważnym czynnikiem jest właściwy dobór farb przeznaczonych do ich drukowania, ponieważ to one warunkują cechy odpornościowe nadrukowanej warstwy na gotowym druku. Nie można kierować się zasadą, że plakat opuszczając drukarnię odpowiada kolorystycznie zapotrzebowaniom zleceniodawcy. Drukarz, aby zapobiec ewentualnym reklamacjom, powinien zawsze ustalić wymagane parametry dotyczące długości oraz warunków ekspozycji i dobrać właściwą farbę.
Światłotrwałość
Odporność na działanie światła jest najważniejszą cechą farb przeznaczonych do drukowania plakatów i afiszy. Zależy ona od zastosowanych do produkcji pigmentów. Większość z nich zmienia z czasem swoją kolorystykę w mniejszym lub większym stopniu, a spowodowane jest to niszczeniem krystalicznej struktury pigmentu. W zależności od przebiegu takiego procesu farby mogą jaśnieć, ciemnieć lub zmieniać odcień. Tylko niewielka ilość dostępnych pigmentów posiada nieograniczoną odporność na działanie światła.
Ponieważ pigmenty o wysokiej światłotrwałości są dużo droższe niż standardowe, to również farby wyprodukowane przy ich zastosowaniu są drogie. Przed drukowaniem należy więc ustalić, jaki czas ekspozycji jest przewidziany dla konkretnego druku i jaki stopień światłoodporności powinny posiadać farby.
Odporność na światło określa się w stopniach WS od 1 do 8 i oznaczają one czas eksponowania druków w świetle dziennym bez obawy o zmianę ich barwy w zależności od pory roku.
Wszystkie farby standardowe posiadają określoną odporność na światło, a stosowna informacja znajduje się na etykiecie opakowania. Przy farbach triadowych normalna światłoodporność to 5 dla żółtej, 5 dla magenty, 8 dla cyjanu i 8 dla farby czarnej.
Farby o podwyższonej odporności na światło mogą odbiegać kolorystycznie od standardowych, ze względu na ograniczony wybór i specyfikę pigmentów.
Światłoodporność farb i druków wyznacza się zgodnie z normą DIN 16525, w oparciu o dokładnie zdefiniowaną i znormalizowaną próbkę, wykonaną na urządzeniu do wydruków próbnych, na białym, kredowanym, światłotrwałym i bezdrzewnym papierze, który nie zawiera wybielaczy optycznych.
Światłoodporność określa się wyłącznie na drukach zadrukowanych pełną aplą, wystawiając druk razem ze skalą porównawczą na działanie światła dziennego. Aby skrócić czas badania, stosuje się wysokociśnieniowe lampy ksenonowe, pozwalające na uzyskanie efektów porównywalnych z oddziaływaniem rzeczywistego światła dziennego.
Wyniki ocenia się porównując zmiany kolorystyczne, jakie zaszły na badanej próbce w stosunku do specjalnej skali porównawczej.
Skala światłoodporności określana jest w stopniach WS od 1 do 8, przy czym 1 oznacza bardzo niską odporność, a 8 najwyższą. Symbol skali światłotrwałości WS jest skrótem od określenia „skala wełniana”, którą stanowi 8 zabarwionych na niebiesko wełnianych próbek. cdn.
Artykuł sponsorowany
Odporność na wilgoć i wodę
Większość plakatów przed rozwieszeniem jest falcowana i nawilżana, po czym zostawiana w stosie. W takich warunkach może się zdarzyć, że farby mało odporne na wilgoć i wodę zafarbują niezadrukowane miejsca.
Jest to tym bardziej prawdopodobne, że w chłodniejszych porach roku dodaje się do wody zwilżającej specjalne środki przeciwko zamarzaniu, zawierające alkohol.
Ponadto farba może spływać z plakatu pod wpływem deszczu i śniegu.
Dlatego producenci stawiają wyższe wymagania dotyczące wodoodporności farbom plakatowym niż standardowym.
Oddziaływanie zjawisk atmosferycznych powoduje także, że przy plakatach klejonych na ocynkowane tablice reklamowe może dochodzić do tworzenia się plam na powierzchni niektórych druków. Przyczyną tego zjawiska jest reakcja chemiczna zachodząca pomiędzy cynkiem i pigmentami czerwonymi pod wpływem nadmiernej wilgoci. Efekt ten mogą potęgować dodatkowo wysoka temperatura i składniki zawarte w kleju.
Aby zapobiegać przebarwieniom druków, należy stosować specjalną farbę czerwoną, która posiada pigmenty odporne na tego typu reakcje chemiczne.
Odporność na związki alkaliczne
Większość papierów stosowanych do drukowania plakatów posiada wysoką wartość pH,
a do ich lepienia używa się klejów o odczynach zasadowych. Dlatego też farby stosowane do drukowania muszą koniecznie posiadać odporność na działanie związków alkalicznych.
Odporność na działanie rozpuszczalników
Farby plakatowe zasadniczo nie muszą posiadać odporności na działanie rozpuszczalników, ponieważ nie są one dodatkowo uszlachetniane lakierami. Warto jednak uwzględnić możliwość oddziaływania tego typu substancji w trakcie użytkowania druków.
Po pierwsze rozpuszczalniki mogą być zawarte w wodzie stosowanej do zwilżania gotowych plakatów, a po drugie znajdują się one w środkach zapobiegających zamarzaniu wody. Są to najczęściej glikole lub inne alkohole i mogą powodować powstawanie przebarwień oraz spływanie farby z powierzchni papieru.
Farby o odporności na działanie rozpuszczalników należy natomiast zawsze stosować w przypadku drukowania afiszy, które są poddawane dodatkowym procesom uszlachetniania lakierami utrwalanymi promieniowaniem UV lub laminowania.
Farby mieszane
Przy zamawianiu farb w kolorach specjalnych należy zwrócić szczególną uwagę na stopień światłotrwałości i cechy odpornościowe farb mieszanych. Nie każda mieszalnia stosuje do produkcji systemy koncentratów bazowych, które pozwalają na dostosowanie wymaganych parametrów gotowej farby do konkretnych wymagań klienta.
Dane dotyczące poszczególnych odporności powinny być koniecznie umieszczone na etykiecie opakowania farby.
Przy mieszaniu farb przeznaczonych do drukowania plakatów nie zawsze możliwe jest osiągnięcie właściwej kolorystyki. Wynika to ze specyfiki i ograniczeń cech odpornościowych poszczególnych pigmentów. Dlatego też czasem konieczne są kompromis i akceptacja faktu, że mogą nastąpić pewne odchyłki barwne.
Artykuł sponsorowany
