Ponieważ farba jest podstawą każdego druku, to właściwości farb muszą być dostosowane do wymagań stawianych przez technikę drukowania offsetowego, tak aby zapewnić ich właściwe przenoszenie poprzez formę drukową na podłoże.
Połysk farb. Połysk farby podobnie jak jej barwa jest wrażeniem optycznym odbieranym przez oko, dlatego też stanowi odczucie subiektywne.
Połysk jest właściwością, która określa zdolność odbijania światła przez utrwaloną warstwę farby. Stopień połysku zależy od stosunku światła odbitego kierunkowo od powierzchni farby do światła odbitego w sposób rozproszony. Im większa część światła odbija się od powierzchni kierunkowo, tym większy jest połysk. Światło odbijane w ten sposób jest białe i nie wchodzi w kontakt z pigmentami znajdującymi się w warstwie farby. Natomiast część światła, które odbija się w sposób rozproszony, przyjmuje barwę farby.
Połysk utrwalonej warstwy farby uzależniony jest od rodzaju spoiwa zastosowanego do produkcji i stopnia zdyspergowania pigmentów. Luźne skupiska cząstek pigmentów niepokrytych całkowicie spoiwem powodują rozproszenie światła, a tym samym powodują wrażenie obniżenia efektu połysku.
Duże znaczenie mają również wielkość i kształt cząstek pigmentów. Im są one większe i nie układają się płasko-równolegle na podłożu, tym wrażenie połysku jest mniejsze.
Istotną rolę w ocenie stopnia połysku warstwy farby odgrywa charakterystyka struktury powierzchni podłoża drukowego.
Druk na podłożach powlekanych błyszczących gwarantuje uzyskiwanie zdecydowanie najlepszych efektów. Natomiast papiery niepowlekane lub powlekane matowe, które z natury posiadają nierównomierną strukturę powierzchni, odbijają światło w sposób rozproszony, a tym samym powodują wrażenie niskiego połysku.
Aby uzyskać wysoki efekt połysku, nie należy stosować do druku podłoży o wysokim stopniu chłonności, które powodują nadmierne wsiąkanie płynnych składników farby. W takim przypadku korzystne jest stosowanie dodatkowych suszek w celu przyspieszenia powierzchniowego utrwalania się farby.
Wrażenie połysku uzależnione jest od kilku czynników takich jak:
– rodzaj oświetlenia powierzchni,
– kąt padania światła,
– struktura powierzchni podłoża,
– płasko-równoległe ułożenie ocenianej próbki,
– odcień nadrukowanej farby,
– czystość próbki (nawet odciski palców zaburzają odbiór połysku).
W przyrządach pomiarowych do mierzenia połysku, tzw. reflektometrach określa się intensywność światła odbitego pod takim samym kątem jak światła padającego. Ponieważ kąt naświetlania powierzchni jest ważny, dlatego też urządzenia takie muszą posiadać możliwość zmiany geometrii pomiaru.
Najczęściej stosuje się następujące kąty naświetlania:
– 20º przy próbkach o bardzo wysokim połysku,
– 60º przy próbkach średnio błyszczących,
– 85º przy próbkach matowych.
Połysk określa się w tzw. punktach połysku.
Połysk ma również wpływ na wrażenie barwne nadrukowanej warstwy farby, jakie odbieramy. Im połysk jest większy, tym nadrukowana warstwa farby wydaje się ciemniejsza. I odwrotnie – im połysk jest mniejszy, tym farby wydają się jaśniejsze. Należy uwzględnić to zjawisko przy drukowaniu powtarzalnych nakładów i przy ocenie porównawczej gotowych druków.
Transparentność i krycie farb. Transparentność farby oznacza jej właściwość bycia przezroczystą jak filtr, a zdolność krycia jest jej odwrotnością.
Krycie i transparentność farb zależą od właściwości pigmentów i spoiw, a także ich wzajemnego oddziaływania. Im mniejsze są cząstki pigmentu, tym wyższa transparentność farby.
I odwrotnie, wraz z rosnącą wielkością ziarna pigmentu wzrasta siła krycia farby.
Przy farbach transparentnych promienie świetlne docierają przez warstwę farby do powierzchni podłoża drukowego i się od niej odbijają. Nie zmieniają przy tym swojego kierunku, a tym samym nie ulegają rozproszeniu. Obserwator widzi promień świetlny, którego barwa określona jest właściwościami optycznymi kolejnych znajdujących się na sobie warstw farby i podłoża.
Farby o zdolnościach kryjących, np. białe kryjące, czarne i metaliczne, zawierają na ogół pigmenty o większych cząsteczkach.
Promienie świetlne padające na powierzchnię zadrukowaną takimi farbami są wielokrotnie załamywane i odbijane podczas przenikania przez warstwę, co powoduje ich rozproszenie. Promienie świetlne nie docierają wcale do podłoża drukowego i wychodząc z warstwy farby zmieniają kierunek odbicia. cdn.
Ewa Rajnsz
Artykuł sponsorowany
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
