Farby do opakowań

6 Dec 2016 14:44

Farby drukarskie sš w zasadzie materiałem bezpiecznym i dlatego wiele opakowań nie przysparza żadnych problemów, gdyż przy normalnym użytkowaniu nie mogš one szkodzić ani człowiekowi, ani œrodowisku. Ostrożnoœć i dobra znajomoœć właœciwoœci farb sš jednak niezbędne w przypadku pierwotnych opakowań œrodków spożywczych, lekarstw i zabawek. Przy tego rodzaju zastosowaniu farby drukarskie mogš poœrednio lub bezpoœrednio wejœć w kontakt z zawartoœciš opakowania i jest przy tym możliwe, że niepożšdane substancje, o ile znajdujš się w farbach, wniknš w tę zawartoœć. Farby mogš się odbić na wewnętrznej stronie opakowania w drukarni (w stosie lub w zwoju), a jeżeli zawierajš substancje lotne, to mogš one przeniknšć przez materiał opakowania. Dla farb opakowaniowych stosowanych do zadruku strony zewnętrznej nie ma ani w Europie, ani w USA odpowiednich przepisów prawnych. Należy jednak przestrzegać wielu innych postanowień i norm prawnych, majšcych poœrednie zastosowanie. Na przykład: europejskie wytyczne odnoœnie do tworzyw sztucznych nie odnoszš się bezpoœrednio do farb drukarskich, ale okreœlajš, jakie substancje mogš się stykać z żywnoœciš, a jakie nie. Istniejš postanowienia o kontakcie okreœlonych materiałów z żywnoœciš, w których dokładnie okreœlono graniczne wartoœci migracji, zawierajšce też listę materiałów, które nie mogš być stosowane do produkcji œrodków spożywczych i ich opakowań. Każdy odpowiedzialny producent powinien dokładnie znać wszystkie te postanowienia, które poœrednio lub bezpoœrednio dotyczš farb drukarskich. Oprócz przepisów prawnych należy też uwzględniać postanowienia stowarzyszeń branżowych. Ważnš rolę w zakresie opakowań œrodków spożywczych (niektórzy producenci stawiajš na równi z nimi opakowania lekarstw) odgrywajš europejskie ramowe wytyczne dotyczšce materiałów dopuszczonych do kontaktu z żywnoœciš. Postanowienia te odnoszš się do gotowego opakowania, niezależnie od jego budowy i materiałów. Tym wytycznym podlegajš nie tylko materiały, z których zostało wykonane opakowanie, lecz także warstwy powlekajšce, lakiery i farby drukarskie. Inne europejskie ramowe wytyczne dotyczš tworzyw sztucznych. Te i inne prawne regulacje zawierajš tzw. listy pozytywne, podajšce wykaz materiałów, które zostały toksykologicznie przebadane i ocenione według bardzo œcisłych kryteriów. Do kontaktu z żywnoœciš dopuszczone sš tylko te materiały, które składajš się wyłšcznie z substancji zawartych na tych pozytywnych listach. Najważniejsze zasady, które muszš być przestrzegane przy tego rodzaju opakowaniach, to: 1. Brak bezpoœredniego kontaktu z farbami drukarskimi Ponieważ tylko niektóre, specjalne farby drukarskie sš wykonane z substancji pozwalajšcych na bezpoœredni kontakt z żywnoœciš i wymienionych na listach pozytywnych, to farb drukarskich dotyczy generalny zakaz bezpoœredniego kontaktu ze œrodkami spożywczymi. Zakazane jest więc zadrukowywanie wewnętrznej strony opakowania, chyba że stosuje się specjalne farby do tego dopuszczone lub (w przypadku laminatów) zabezpiecza się ten nadruk dodatkowo foliš bšdŸ specjalnym lakierem. 2. Zasada braku migracji Farby, lakiery i materiały opakowaniowe częœciowo zawierajš substancje lotne, które w minimalnych iloœciach mogš migrować (przenikać) do zawartoœci opakowania, nawet bez bezpoœredniego kontaktu. Odnoœne regulacje wyznaczajš dla poszczególnych substancji granice migracji i ustanawiajš wartoœci graniczne dla migracji całkowitej. 3. Opakowanie jest traktowane jako jedna całoœć Niemal wszystkie obowišzujšce postanowienia dotyczšce œrodków spożywczych, lekarstw i zabawek traktujš opakowanie pierwotne jako częœć składowš opakowanej zawartoœci i dlatego podlega ono takim samym ostrym przepisom jak sama zawartoœć. Ma to szczególne znaczenie przy lekarstwach, gdzie musi być udowodnione, że każda odrębna substancja tworzšca opakowanie i farby drukarskie odpowiada tym samym surowym przepisom, które dotyczš samych lekarstw. W przypadku farb drukarskich do opakowań żywnoœci, lekarstw i zabawek ważne jest, aby ich producenci poprzez odpowiednie przedsięwzięcia gwarantowali, że przestrzegane sš obowišzujšce przepisy. Wspomniane wyżej zagadnienia sš tematem artykułu Andrea Schmitza, zamieszczonego w numerze 5/2004 czasopisma ăFlexo+Tief-DruckÓ . Opracowanie ZZ