Farby inspirowane ekologiš
6 Dec 2016 14:45

Sitodruk to technologia, w której wykonywana jest znaczna częœć nadruków na tkaninach. Oferta farb i produktów pomocniczych przeznaczonych do tego celu jest coraz bogatsza, a i efekty otrzymane przy ich użyciu sš coraz ciekawsze. Produkty te nie sš jednak pozbawione wad. Tradycyjne farby sitodrukowe przeznaczone do zadrukowywania tkanin zawierajš żywice PVC oraz plastyfikatory ftalowe, które zostały sklasyfikowane jako niebezpieczne dla zdrowia człowieka i œrodowiska. Ekolodzy przedstawili ten problem œwiatowym producentom obuwia sportowego i odzieży, którzy zaczęli poszukiwać możliwoœci ograniczenia stosowania niebezpiecznych surowców w swojej produkcji. Jednš z nich jest zastosowanie farb plastizolowych, produkowanych bez udziału żywic PVC i plastyfikatorów ftalowych, które nie zawierajš też w swoim składzie ołowiu. Charakteryzujš się wysokim stopniem krycia i nadajš się do zadrukowywania większoœci tkanin naturalnych i syntetycznych. Majš one konsystencję silnego żelu, która ustępuje po wymieszaniu. Farby plastizolowe dobrze nadrukowuje się metodš mokro na mokro, przy czym zalecane jest stosowanie sita o nr. 34-100. Przy suszeniu zasadniczš sprawš jest temperatura. Cała warstwa farby musi ogrzać się do 150ĄC, w przeciwnym wypadku nie osišgnie parametrów wytrzymałoœciowych takich jak odpornoœć na pranie czy œcieranie. Według testu ISO Nos 1 (40ĄC), 2 (50ĄC) oraz 3 (60ĄC) farby te posiadajš dobrš odpornoœć na pranie. Nadruki mogš być prasowane po lewej stronie tkaniny chłodnym żelazkiem. Niestety, nie wytrzymujš czyszczenia chemicznego, o czym należy pamiętać przy oznaczaniu odzieży. Farby plastizolowe dostępne sš także w wersji niezawierajšcej tylko ftalanów, która charakteryzuje się większš odpornoœciš na œcieranie i pranie oraz wyższš elastycznoœciš i stabilnoœciš termicznš. Temperatura ich utwardzania to 140ĄC. Podobne parametry ma farba plastizolowa konwencjonalna, ta jednak zawiera zarówno ftalany, jak i żywice PVC. Warto też wspomnieć o plastizolach specjalnych, takich jak baza perłowa czy puchnšca, farby metaliczne, zieleń fotoluminescencyjna czy baza do flokowania. Przy ich zastosowaniu możliwe jest osišgnięcie ciekawych, zwracajšcych uwagę nadruków. Coraz więcej firm zainteresowanych jest wytwarzaniem transferów. Nadruk wykonuje się na specjalnym papierze transferowym dobranym do stosowanej metody, zwykle technikš sitodrukowš lub offsetowš. W przypadku sitodruku odpowiednie będš tu również farby plastizolowe, zarówno w wersji konwencjonalnej, jak i niezawierajšcej substancji toksycznych. W przypadku tych drugich stosuje się odpowiednie dodatki, które również nie zawierajš zwišzków szkodliwych dla œrodowiska, tak aby cały nadruk był w pełni ekologiczny. Transfery mogš być wykonywane na większoœci tkanin naturalnych i syntetycznych odpornych na ogrzewanie. Transfery wielokolorowe wykonuje się drukujšc i utwardzajšc każdy kolor oddzielnie; należy przy tym uważać, aby nie utwardzić nadmiernie kolorów naniesionych w pierwszej kolejnoœci. Przy wykonywaniu transferów transparentnych przenoszonych na goršco istotne jest, aby kolejne kolory nie nakładały się na siebie, ponieważ powstałby kolor będšcy mieszaninš tych barw. Suszenie przeprowadzane jest w piecach konwekcyjnych, promieniowaniem podczerwonym lub z wymuszonym obiegiem powietrza w temp. 90-110ĄC. Nadruki można prasować od wewnętrznej strony tkaniny chłodnym żelazkiem przez dodatkowy kawałek tkaniny. Nie sš jednak odporne na czyszczenie chemiczne, co należy wyraŸnie zaznaczyć na metce odzieży. Dostępne sš także produkty specjalistyczne do wytwarzania transferów: biel podkładowa, transfery puchnšce i brokatowe oraz kleje transferowe do druku. Ciekawe efekty powstajš także przy użyciu systemu farb wywabowych Đ na odpowiednio farbowanych tekstyliach tworzš przejrzyste, miękkie w dotyku nadruki. Występujš w odmianie niezawierajšcej metali ciężkich i zwišzków toksycznych oraz kancerogennych, dzięki czemu idealnie nadajš się do drukowania zabawek dla dzieci. W celu uzyskania efektu wywabowego należy przed drukiem dodać aktywator, a następnie utwardzić w temp. 160ĄC. Najlepsze rezultaty uzyskuje się, gdy nadruk utwardzany jest bezpoœrednio po wykonaniu. Farby wywabowe znajdujš zastosowanie przy produkcji w 100% bawełnianej odzieży, przy czym tkanina przed drukiem musi być barwiona reaktywnie. Należy podkreœlić, że nadrukowane kolory posiadajš bardzo dobrš wytrzymałoœć na czyszczenie chemiczne i bezpoœrednie prasowanie. Omówione farby ze względu na swój aspekt ekologiczny i mniejszš szkodliwoœć dla osób majšcych z nimi kontakt w czasie produkcji cieszš się coraz większym zainteresowaniem nie tylko drukarzy, ale i agencji reklamowych oraz producentów odzieży, którzy chcš promować swoje produkty jako wytwarzane w sposób bardziej przyjazny œrodowisku niż dotychczas. Na podstawie materiałów firmy Sericol opracowała AN