Farby UV a ekologia

6 Dec 2016 14:42

Farby UV nie zawierajš lotnych rozpuszczalników, a więc nie emitujš substancji szkodliwych dla œrodowiska, powodujšcych poważne problemy. Czy jest to jednak prawda? Farby UV nie zawierajš rozpuszczalników z punktu widzenia emisji. Zawierajš one rozpuszczalniki tzw. reaktywne, które przy utwardzaniu farb UV sš wbudowywane w powstajšcš warstwę polimeru i nie wyparowujš, jak to ma miejsce przy farbach rozpuszczalnikowych. Ten argument jest przekonujšcy szczególnie wtedy, gdy farba zawiera dużo rozpuszczalnika. Ale we fleksografii farby na bazie wody osišgnęły w ostatnim czasie wysoki poziom i dzięki temu można było znacznie zmniejszyć emisję rozpuszczalników bez stosowania farb UV. Nie można jednak przemilczeć faktu, że ăfarby wodneÓ zawierajš jeszcze pewne iloœci rozpuszczalnika, najczęœciej etanolu. Na razie oba systemy istniejš z powodzeniem obok siebie. Inaczej wyglšda sprawa w offsecie. Znaczšcym krokiem przy suszeniu w maszynach zwojowych farb heatset jest odparowywanie olejów mineralnych w wysokich temperaturach. Powstajšce przy tym gazy odlotowe zawierajšce oleje mineralne muszš być jednak obowišzkowo oczyszczane poczšwszy od pewnej iloœci ustalonej przepisami, ale poniżej tej granicy też w zasadzie powinno się je oczyszczać. Powszechnie stosowanš do tego metodš jest termiczne dopalanie. Metoda ta zapewnia wprawdzie wysoki stopień czystoœci odprowadzanych oparów, ale wymaga doprowadzenia do urzšdzeń dopalajšcych gazów palnych jako uzupełnienia. W ten sposób powstaje dodatkowa emisja gazów, która w innym przypadku nie powstałaby. Nie zmienia to jednak faktu, że jest to bardzo korzystna metoda oczyszczania. Należy jednak pamiętać o tym, aby ciepło powstajšce przy dopalaniu, a jest go znaczna iloœć, nie było odprowadzane do otoczenia, lecz aby je we właœciwy sposób wykorzystywać. W porównaniu z tym widać ekologiczne korzyœci wynikajšce ze stosowania farb UV. Jednakże przy tradycyjnym offsecie emisja rozpuszczalników powstaje nie tylko przy farbach, ale także przy alkoholu zawartym w płynie nawilżajšcym, szczególnie w offsecie arkuszowym. Z tego punktu widzenia rzeczywistš korzyœć przynosi dopiero kombinacja farb UV z offsetem bezwodnym. Ale, niezależnie od tego, mniej lub bardziej lotne rozpuszczalniki sš i tak przy drukowaniu stosowane, a mianowicie do czyszczenia maszyn, i to przy wszystkich rodzajach farb. Nie można także nie doceniać zużycia energii przez urzšdzenia UV. W porównaniu z piecem suszšcym heatset z termicznym dopalaniem jest ono w tym przypadku wprawdzie znacznie niższe, ale nie jest to wielkš sztukš, gdyż mimo dużego postępu heatset zużywa bardzo dużo energii. Jednakże również przy suszarkach UV drukarnia œredniej wielkoœci potrzebuje dla nich energii elektrycznej wyrażanej liczbš trójcyfrowš, jeżeli chodzi o jej zużycie w kilowatach. Jest to już tak duża iloœć, że właœciwie przydałaby się własna niewielka elektrownia. Duża częœć tej energii jest jednak przekształcana nie w promieniowanie ultrafioletowe, lecz w podczerwone, a więc w ciepło, a to wišże się z koniecznoœciš zainstalowania urzšdzeń chłodzšcych. Z tego dużego zużycia energii łatwo wywnioskować, że bardzo opłaca się wykorzystywanie odprowadzanego ciepła, co znacznie zmniejsza koszty eksploatacji. Istotne jest też zwrócenie uwagi na fakt, że farby UV nie eliminujš problemu z ewentualnym przekroczeniem dopuszczalnego stężenia rozpuszczalników, a właœciwie, jak to mówiš normy, lotnych zwišzków organicznych. Należy brać pod uwagę także inne Ÿródła tego zagrożenia i rozpatrywać je łšcznie. Jedno jest pewne: na ekologię nie można patrzeć z punktu widzenia opłacalnoœci, lecz należy pamiętać o tym, że jest to głównie sprawa œwiadomoœci i rozsšdku. Na podstawie artykułu prof. dr. Wolfganga Faigle ăUV-Systeme und ihre škologischen Aspekte Đ die Patentlšsung?Ó z ăDruck & Medien-MagazinÓ nr 12/2002 opracował ZZ