W nawiązaniu do 60. rocznicy kształcenia polskich inżynierów poligrafów, o której pisałem w numerze 8. Poligrafiki, należy wspomnieć o dalszym podnoszeniu kwalifikacji inżynierskiej po uzyskaniu pierwszego stopnia. W zakresie uzyskania dalszych stopni naukowych pomocne są zazwyczaj macierzyste uczelnie – uniwersytety i politechniki. W zakresie uzyskania specjalizacji zawodowej oraz tytułu rzeczoznawcy i wykładowcy pomocą służą stowarzyszenia naukowo-techniczne.
W numerze 9. zostały przedstawione możliwości uzyskania w ramach Unii Europejskiej tytułu Inżyniera Europejskiego i Karty Zawodowej Inżyniera. Obecnie chciałbym przedstawić kolejne możliwości podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz rangi i prestiżu inżyniera.
Stowarzyszenia naukowo-techniczne w Polsce dla różnych dziedzin i branż gospodarki narodowej są zrzeszone w Naczelnej Organizacji Technicznej. Tworzą one Federację Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych – FSNT NOT. Stowarzyszeniem naukowo-technicznym dla przemysłu poligraficznego jest Sekcja Poligrafów w Stowarzyszeniu Inżynierów i Techników Mechaników Polskich. Początki SIMP sięgają początku XX wieku, bowiem już w czasie VI Zjazdu Techników Polskich w Krakowie w dniach 11-15.09.1912 r. obradował Zjazd Inżynierów Mechaników. Swoją działalność w ostatnim okresie organizacja określiła hasłami: SIMP ekspertem […], SIMP wychowawcą {…] i SIMP rzecznikiem spraw osobistych inżynierów i techników.
Powstała w 1952 r. Sekcja Poligrafów SIMP wniosła bardzo duży wkład pracy przy organizacji wyższego szkolenia poligraficznego, w poszukiwaniu kandydatów i wykładowców, tworzeniu literatury szkoleniowej w postaci skryptów, a także odpowiednich uczelni kształcących inżynierów poligrafów.
Ważne ukierunkowanie w działalności stowarzyszenia naukowo-technicznego przemysłu poligraficznego stanowią ustawa o stowarzyszeniach oraz przepisy w zakresie specjalizacji inżynierów, a także zdobywania tytułów rzeczoznawcy i wykładowcy.
Specjalizacja Zawodowa Inżynierów i Techników
Zasady i tryb uzyskiwania specjalizacji zawodowej reguluje uchwała Rady Krajowej FSNT-NOT z 28.06.2005 r. Postępowanie w zakresie uzyskania I lub II stopnia specjalizacji zawodowej przeprowadza właściwa dla danej dziedziny techniki Komisja Stowarzyszeniowa ds. Specjalizacji Zawodowej Inżynierów i Techników. Sekretariat takiej komisji przy Stowarzyszeniu Inżynierów i Techników Polskich prowadzą Ośrodki Doskonalenia Kadr SIMP.
Rzeczoznawcy
Tradycje rzeczoznawcze SIMP sięgają 1928 roku. Od 1957 r. zorganizowana działalność w zakresie rzeczoznawstwa była zlokalizowana przy oddziałach wojewódzkich. Od 1974 r. jest ona prowadzona przez Zespół Ośrodków Rzeczoznawstwa i Postępu Technicznego ZORPOT. Od 1964 roku Komisja Kwalifikacyjna Rzeczoznawców przy Zarządzie Głównym SIMP na podstawie odpowiednich regulaminów przyznawała tytuł „rzeczoznawca SIMP” w kilkudziesięciu specjalnościach. Pierwsze tytuły Rzeczoznawcy SIMP zostały nadane w 1958 r. Do końca roku 1961 tytuły uzyskało 159 członków SIMP, wśród nich jako jeden z pierwszych – legitymacja nr 11 – Stanisław Ciupalski w zakresie specjalizacji: Maszyny i urządzenia poligraficzne; był on także rzeczoznawcą dyplomowanym (dyplom 138).
W chwili obecnej jest w SIMP 66 specjalności rzeczoznawczych. Ostatnio najczęściej przyznawanymi specjalnościami były m.in.:
115 – Systemy bhp i ochrony środowiska, 217 – Maszyny i technologie poligraficzne, 109 – Inżynieria materiałowa, 117 – Techniki informatyczne, 103 – Ekonomia w przemyśle. Specjaliści o dużym dorobku naukowym i zawodowym otrzymują tytuł „dyplomowany rzeczoznawca SIMP”.
Według sprawozdania Zarządu Głównego SIMP z działalności Stowarzyszenia w kadencji 2010-2014 Komisja Kwalifikacyjna Rzeczoznawców SIMP, począwszy od 2007 roku do chwili obecnej, nadała tytuł rzeczoznawcy 204 członkom Stowarzyszenia. W centralnej bazie komputerowej rzeczoznawców SIMP jest obecnie ok. 1170 osób, które zostały uznane w czasie ostatniej weryfikacji za aktywne.
W specjalności 217 – Maszyny i technologie poligraficzne jest 14 rzeczoznawców. Są to: Wiesław Cetera, Zbigniew Chwedczuk, Ryszard Ciurapski, Wiesław Dawidowicz, Włodzimierz Frąckowiak, Zdzisław Hymos, Andrzej Jabłoński, Radosław Kokosza, Janusz Kopacz, Jerzy Kopacz, Bogdan Kostecki, Jerzy Łudzień, Jerzy Okupnik, Zenon Strzelec (specjalizacja 312 – Maszyny i urządzenia poligraficzne).
W celu wzmocnienia pozycji rzeczoznawców SIMP na rynku usług Zarząd Główny SIMP od 2005 r. ubezpiecza ich w PZU SA od odpowiedzialności cywilnej w zakresie sporządzania wycen, opinii i ekspertyz. Obecnie jest ubezpieczonych 129 rzeczoznawców.
Wykładowcy
Od 1963 roku przy Zarządzie Głównym SIMP działa Komisja Weryfikacyjna Wykładowców SIMP (obecnie Komisja Kwalifikacyjna Wykładowców). Jest ona powoływana systematycznie na okres kadencji ZG SIMP i prowadzi na podstawie regulaminu postępowanie kwalifikacyjne służące nadaniu tytułu Wykładowcy SIMP. W Zarządzie Głównym SIMP jest zarejestrowanych 70 wykładowców.
Szczegółowe informacje w zakresie specjalizacji zawodowej, rzeczoznawców i wykładowców można uzyskać oraz załatwić formalności w jednostkach i agendach organizacyjnych SIMP, w oddziałach, komisjach, Ośrodkach Doskonalenia Kadr, Ośrodkach Rzeczoznawstwa i Postępu Technicznego oraz w Zarządzie Głównym.
***
Złoty Inżynier
„Przegląd Techniczny” – najstarsza polska gazeta inżynierska założona w 1866 r. – obchodziła w tym roku 20-lecie plebiscytu o tytuł ZŁOTEGO INŻYNIERA. Bowiem od 1994 r. rozpoczęła przyznawanie zasłużonym dla gospodarki krajowej tytułów: Honorowy, Wyróżniony, Srebrny, Złoty, a z czasem Diamentowy Inżynier „Przeglądu Technicznego”. W tym okresie z prezentowanych na łamach „PT” ponad 1000 wybitnych inżynierów z różnych dziedzin czytelnicy wybrali 350 laureatów.
Kandydaci do tytułu Złotego Inżyniera posiadający rodowód inżynierski pochodzą z różnych dziedzin życia naszego kraju i wyróżniają się osiągnięciami oraz dorobkiem w zakresie techniki i technologii, racjonalizacji i innowacji w przemyśle, nauce i kulturze itd. Tytuły i statuetki Złotego Inżyniera otrzymywali inżynierowie różnych specjalności, dyrektorzy, prezesi, profesorowie, dziennikarze, artyści, lekarze itp.
Należy tutaj zaznaczyć, że wśród laureatów plebiscytu jest również pierwszy poligraf, ksiądz prałat Włodzimierz Czerwiński, który ukończył studia poligraficzne w Lipsku w 1980 r. i otrzymał tytuł Honorowego Inżyniera w roku 2012.
Konkurs FSNT NOT i czasopisma „Przegląd Techniczny” o tytuł „Złotego Inżyniera” zasługuje na uwagę również naszej 3-tysięcznej inżynierskiej społeczności poligraficznej i promowanie sylwetek inżynierów poligrafów. Powinny się tym zainteresować zakłady i instytucje związane z przemysłem poligraficznym oraz Sekcja Poligrafów SIMP, Polska Izba Druku i Bractwo Kawalerów Gutenberga.
