Sitodruk jest prawdopodobnie najstarszš technikš drukowania. Możemy wyobrazić sobie naszych praprzodków, którzy wykorzystujšc szablon wycięty w korze lub zwierzęcej skórze odbijali pierwsze znaki na cianach swoich jaskiń. Następcami owych jaskiniowców sš w linii prostej twórcy współczesnego graffitti.
Tymczasem ewolucja sitodruku podšżała w kierunku wyeliminowania istotnej wady drukowania przy użyciu szablonu, a mianowicie koniecznoci sztucznego łšczenia wszystkich częci znaku w jednš całoć, aby szablon się nie rozpadł (np. przy drukowaniu litery ăOÓ). W drugiej połowie XIX w. Japończyk Zisukeo Hirose wynalazł szablon katagami, umocowany na rozpiętej w drewnianej ramie siatce z włosów ludzkich lub zwierzęcych. W następnych latach włosy zastępowano włóknami naturalnymi (jedwabiem lub bawełnš), obecnie stosuje się głównie włókna syntetyczne (poliamidowe i poliestrowe) oraz metalowe. Ze względu na silnš higroskopijnoć siatki z jedwabiu naturalnego nie gwarantowały stabilnoci wymiarów w procesie drukowania i dzi pozostał po nich lad jedynie w angielskiej nazwie sitodruku: silk-screen printing.
Mimo stosowania coraz doskonalszych materiałów niezmienna pozostaje technika drukowania: farba drukarska jest przeciskana raklem (listwš z gumy lub tworzywa sztucznego) przez odkrytš częć szablonu, czyli przez te oczka siatki, które w procesie przygotowania formy drukowej nie zostały zaklejone emulsjš lub foliš. Wybór siatki pozwala okrelić gruboć warstwy farby, która zostanie przeniesiona na podłoże, oraz precyzję odwzorowania szablonu. Wysoka powtarzalnoć parametrów druku oraz relatywnie prosta i tania obsługa urzšdzeń do sitodruku sprawiajš, że sitodruk znajduje szerokie zastosowanie nie tylko przy drukowaniu na papierze czy tekstyliach, ale także na metalu, tworzywach sztucznych, szkle czy drewnie. Podłoże może być sztywne lub elastyczne. W tym drugim przypadku istniejš rozwišzania techniczne (np. nadmuchiwanie opakowań z tworzyw sztucznych), które zapewniajš kontakt rakla i sita z podłożem oraz prawidłowy nadruk.
Farby do sitodruku zapewniajš dużš odpornoć na czynniki zewnętrzne i wysokš wiatłotrwałoć. Cechy te decydujš o sukcesie sitodruku w konkurencji z innymi technikami drukowania wszędzie tam, gdzie czas życia zadrukowanego produktu jest długi. Farby do sitodruku majš dobrš przyczepnoć do większoci podłoży, mogš dawać efekt metalizujšcy, fosforyzujšcy, mogš wiecić w ciemnoci, przewodzić pršd elektryczny, matowić szkło czy zachowywać się jak klej. Farby do sitodruku lepiej kryjš i dajš żywsze kolory niż farby stosowane w innych technikach drukowania. Możliwe jest zarówno drukowanie apli o doskonałym kryciu (biały wzór na czarnym podłożu), jak i drukowanie procesowe farbami transparentnymi.
Na korzyć sitodruku przemawia relatywnie niski koszt wdrożenia instalacji do drukowania. Ze względu na prostotę całego procesu można go łatwo dostosować do wielu zastosowań. Co prawda sitodruk został wynaleziony jako rozwišzanie do druku płaskiego, jednak pozwala także wykonywać nadruki na przedmiotach o regularnych kształtach. Zadrukowanie szecianu Đ bok po boku Đ nie jest trudne do wyobrażenia. Tš samš płaskš formš drukowš możemy zadrukować także walce i stożki (lub ich wycinki). Ważne jest, aby rakiel pozostawał w kontakcie z tworzšcš danej bryły. Bryła ta w czasie drukowania obtacza się pod sitem. Jednoczenie forma drukowa musi mieć kształt zgodny z rozwinięciem zadrukowywanej powierzchni. Jeżeli wygniemy formę drukowš w łuk, możemy wykonywać nadruki na kuli.
Warto wspomnieć także o rozwišzaniach, które komplikujš pierwotnš ideę sitodruku, dajšc wszakże nowe możliwoci. W sitodruku rotacyjnym forma drukowa jest zwinięta w kształt tulei, wewnštrz której znajduje się rakiel. Dostarczana do wnętrza tulei farba jest wypychana raklem na zewnštrz przez oczka w formie drukowej, co prowadzi do zadrukowania przesuwanego pod spodem podłoża. Istniejš urzšdzenia do sitodruku bez rakla, w których farba wypychana jest przez dysze pompy próżniowej. W innym rozwišzaniu przeniesienie proszkowej farby przebiega pod wpływem działania sił pola elektrostatycznego, wytworzonego pomiędzy naładowanš ujemnie formš drukowš a naładowanš dodatnio powierzchniš stołu, na którym leży zadrukowywany materiał.
Technologia sitodruku daje pełnš swobodę zastosowania. Nie ograniczajš jej nakład, wielkoć nadruku, gruboć ani rodzaj podłoża.
Sitodruk pozostaje ekonomicznym rozwišzaniem zarówno dla małej drukarni wyposażonej w ręczne sitodrukarki, jak i dla dużego zakładu posiadajšcego zautomatyzowane linie produkcyjne.
Sitodruk ma także słabe punkty. Wiele nowoczesnych linii do druku offsetowego wręcz deklasuje rozwišzania sitodrukowe pod względem wydajnoci. Podobnie w specjalizowanych zastosowaniach, jak np. zdobienie płyt CD i DVD, gronym rywalem sitodruku pod względem wydajnoci i jakoci nadruku jest ăsuchy offsetÓ.
Przy małych nakładach problemem staje się czasochłonne przygotowanie formy drukowej, nawietlanej z diapozytywu i poddawanej obróbce fotochemicznej. Urzšdzenia do drukowania cyfrowego sš przykładowo znacznie ekonomiczniejszym rozwišzaniem przy drukowaniu reklam zewnętrznych i POS (point of sale) w nakładzie do 15 egzemplarzy. Zapewniajš także wyższš rozdzielczoć. Przy nakładzie powyżej 300 egzemplarzy korzystniejszy staje się druk offsetowy. Ta technika drukowania zapewnia znacznie lepsze odwzorowanie drobnych szczegółów i pozwala lepiej reprodukować fotografie.
Druk cyfrowy dominuje na rynku druków personalizowanych. Nawet przy wykorzystaniu cyfrowych urzšdzeń nawietlajšcych formę drukowš do sitodruku bezporednio z komputera, z pominięciem etapu przygotowywania diapozytywu, możliwoci sitodruku w tej konkurencji sš nikłe.
Jako technika drukowania na przedmiotach sitodruk konkuruje z drukiem tamponowym i ăsuchym offsetemÓ. Druk tamponowy jest rozwišzaniem bardziej uniwersalnym, ponieważ umożliwia zadrukowanie przedmiotu o dowolnym kształcie, a nie tylko brył regularnych. Znacznie łatwiej można uzyskać fotograficznš jakoć nadruku i druk wielobarwny. O ile stosujemy farby rozcieńczalnikowe, będš one schły znacznie szybciej ze względu na cienkš warstwę nadruku. Urzšdzenia do ăsuchego offsetuÓ także w przypadku druku na przedmiotach dominujš wydajnociš i uzyskiwanš jakociš nadruku.
Sitodruk powstał jako technika zdobienia tkanin i w tym obszarze zastosowań utrzymuje dominację. Co prawda w zależnoci od rodzaju nadruku i podłoża stosuje się bšd druk bezporedni (kiedy wymagana jest duża trwałoć oraz kiedy drukujemy na ciemnych podłożach), bšd termotransferowy (kiedy zależy nam na precyzji wzoru), jednak obie techniki wykorzystujš najczęciej sitodruk. W przypadku druku termotransferowego widać jednak wzrost znaczenia druku cyfrowego. Pojawiajš się głosy, że już niedługo druk cyfrowy będzie tu dla sitodruku tym samym, czym komputery dla maszyn do pisania Đ na poczštku uzupełnieniem, potem za następcš. Ma to zwišzek z rosnšcym znaczeniem personalizacji. Dla firmy sprzedajšcej przez Internet koszulki T-shirt z nadrukowanym wzorem otrzymanym pocztš elektronicznš technologia sitodruku będzie bezużyteczna.
