Na wiatowym rynku dostawców farb wcišż zachodzš zmiany idšce w jednym kierunku: globalizacji i koncentracji. Proces zapoczštkowany przed laty przez firmę Sun Chemical, największego producenta farb graficznych, jest dzi praktykowany przez pozostałych dostawców ze wiatowej czołówki i dotyczy niemal wszystkich segmentów rynku.
Fuzje, przejęcia, współpracaÉ
Gdy w 2000 roku Sun Chemical, największy producent farb graficznych na wiecie, przejmował ówczesny numer 2 Đ francuski Coates Lorilleux, moglimy mówić o przełomie na rynku dostawców farb. Globalizacja i koncentracja pokazała nowe oblicze Đ do tej pory najwięksi przejmowali maluczkich, tym razem mielimy do czynienia z fuzjš gigantów. Dzi połšczenie sprzed kilku lat już tak nie dziwi, zwłaszcza bioršc pod uwagę, że do powszechnej wiadomoci docierajš coraz ciekawsze informacje dotyczšce przeobrażeń na rynku farbiarzy.
9 kwietnia 2002 roku, w pierwszym dniu targów IPEX, amerykański Flint Ink, dostawca nr 2 na wiecie, poinformował o przejęciu niemieckiej firmy Gebrder Schmidt, zajmujšcej 6. miejsce w rankingu największych europejskich producentów farb. W rezultacie powstała firma Flint-Schmidt, która Đ jak podaje strona internetowa Đ generuje obroty rzędu 450 mln euro i zatrudnia 1300 osób. Zmiany organizacyjne w nowo utworzonej firmie trwajš do dzi, a ich końca nie widać. Zwłaszcza że Flint Ink podjšł kolejne działania dotyczšce strategicznej działalnoci firmy, tj. segmentu farb zwojowych. W marcu tego roku firma podpisała porozumienie z Sicpa Group, na podstawie którego przejmie od belgijskiego producenta całoć działań zwišzanych z produkcjš farb heatsetowych i coldsetowych. Z kolei dział Flint Ink produkujšcy farby do druków wartociowych przejdzie w ręce Sicpy. Zmiany te sš naturalnym rozwinięciem strategicznych Đ z punktu widzenia obydwu firm Đ segmentów ich działalnoci. W przypadku Flint Ink sš to farby publikacyjne, zarówno offsetowe, jak i wklęsłodrukowe, w przypadku Sicpy Đ farby do druków wartociowych oraz farby do produkcji opakowań i zastosowań przemysłowych.
Wiele zadziało się także w ostatnim czasie Đ w maju firma Akzo Nobel Inks przejęła belgijskiego producenta farb offsetowych, firmę Trenal. Fuzja ta oznacza powstanie 3. pod względem wielkoci produkcji wytwórcy farb coldsetowych w Europie. Za dla Akzo Nobel Inks oznacza ona powrót na porzucony przed niemal 10 laty rynek farb heatsetowych. Niewštpliwie przejęcie firmy Trenal przez ANI jest krokiem naturalnym w rozwoju tego koncernu. Obecne palety produktów obydwu producentów raczej się uzupełniajš niż pokrywajš, podobnie rzecz się ma z poszczególnymi rynkami europejskimi. Podczas gdy ANI w dziedzinie farb coldsetowych ma mocnš pozycję na rynkach Skandynawii i Niemiec, Trenal jest potentatem w krajach Beneluksu, ma też spore udziały w takich krajach, jak Francja, Hiszpania czy Włochy. Po połšczeniu obroty nowo powstałej firmy wynoszš, według danych z 2002 roku, prawie 250 mln euro. I na tym nie koniec Đ z informacji ANI wynika, że firma przymierza się do dalszych zakupów; być może nastšpiš one jeszcze w tym roku.
Kolejna firma, w której w ostatnich dwóch latach doszło do znaczšcych zmian strukturalno-własnociowych, to Siegwerk Druckfarben. Na poczštku 2002 roku firma sprzedała swój dział produkcji offsetowych farb arkuszowych innemu niemieckiemu producentowi Đ Epple Druckfarben. Tym samym Siegwerk postawił na specjalizację w dziedzinach offsetu zwojowego oraz farb ciekłych do fleksografii i wklęsłodruku.
Polska oczkiem w głowie
Do takiego wniosku można dojć obserwujšc poczynania największych producentów farb na naszym rynku. Bardzo dużo wydarzyło się zwłaszcza w 2002 roku. Nowe, znakomicie wyposażone siedziby swoich polskich oddziałów oddały do użytku dwie firmy Đ Sicpa i Sieg-werk. W przypadku tej drugiej podwarszawska siedziba firmy jest jedynš tak dużš inwestycjš spółki-matki, poza zakładem w rodzinnym Siegburgu. Co więcej, kierownictwo firmy planuje, że fabryka Siegwerk Polska będzie w przyszłoci zaopatrywać inne kraje z naszego regionu Europy. Wobec tych zapowiedzi nieco zaskakujšcš decyzjš było rozstanie z Krzysztofem Romanowskim, dotychczasowym prezesem Siegwerk Polska i człowiekiem, który de facto wprowadził niemieckš markę na nasz rynek. Jego miejsce zajšł Andy Berk, który w firmie Siegwerk AG odpowiada za sprzedaż farb opakowaniowych.
Sicpa po zmianach
Kilka miesięcy wczeniej, w maju 2002 roku, nowš siedzibę otworzyła firma Sicpa Polska. Tu z kolei mielimy do czynienia z sytuacjš odwrotnš. W chwili oficjalnego oddawania nowej siedziby do użytku firma nie miała osoby zarzšdzajšcej polskim oddziałem. Dopiero we wrzeniu funkcję dyrektora Sicpa Polska objšł Jerzy Parzonka. Warto dodać, że Polska jest jedynym krajem Europy rodkowo-Wschodniej, w którym Sicpa zdecydowała się na prowadzenie działalnoci na takš skalę. W pozostałych krajach naszego regionu firma jest obecna poprzez biura handlowe lub za porednictwem dystrybutorów.
Zdaniem Jerzego Parzonki rynek, na którym koncentruje się Sicpa, tj. segment opakowań, nie rósł w ostatnich dwunastu miesišcach w oczekiwanym tempie, nasilała się też konkurencja w tej częci rynku. Mimo to, jak wynika z informacji firmy, Sicpa Polska odnotowała wyniki zgodne z założonym budżetem, majšc nadzieję na jego przekroczenie w końcu tego roku. Jeli chodzi o nowoci w ofercie, już w zeszłym roku firma wprowadziła do sprzedaży nowš farbę offsetowš na bazie olejów rolinnych Tempo Perfect, która jest zalecana szczególnie do drukowania w maszynach 8- i 10-kolorowych. Tegoroczne premiery w ofercie Sicpy to nowa seria farb triadowych Racing, nowa seria farb etykietowych UV z rodziny Sicura, a także farba Sleeve z rodziny Access przeznaczona do zadrukowywania etykiet i banderoli termokurczliwych.
Sun Chemical w nowej siedzibie
Zmiany strukturalne i personalne nie ominęły największego dostawcy farb na nasz rynek Đ Sun Chemical Sp. z o.o. Wszystko zaczęło się 1 stycznia, gdy nastšpiło oficjalne połšczenie dwóch do tej pory osobno funkcjonujšcych firm Đ Sun Chemical Sp. z o.o. i Coates Lorilleux Poland. Była to naturalna konsekwencja przejęcia kapitałowego na poziomie koncernów, które nastšpiło już kilka lat temu. Teraz nadeszła pora na zmiany także na rynku polskim, co było bezporednim impulsem Đ jak powiedział Poligrafice szef firmy Paweł Prokesz Đ do wybudowania nowej siedziby Sun Chemical w Markach k. Warszawy (więcej na ten temat piszemy na s. 50). W tej sytuacji prowadzenie działalnoci za porednictwem dwóch spółek w różnych lokalizacjach nie miałoby większego sensu. Dyrektorem generalnym firmy w dalszym cišgu jest Paweł Prokesz, za od stycznia dotychczasowy dyrektor Coates Lorilleux Poland Hubert Borzym pełnił funkcję dyrektora handlowego farb produkowanych przez Coates. Jednak dzień przed targami POLIGRAFIA rozstał się z firmš, co miało się wišzać m.in. z zaprzestaniem sprzedaży farb Sun Chemical i Coates Lorilleux na rynkach wschodnich przez polskie oddziały spółki. Od niedawna Hubert Borzym pełni funkcję dyrektora handlowego w firmie Michael Huber Polska.
Ta za obchodziła przed rokiem 10-lecie działalnoci w Polsce Đ z tej okazji ukazało się m.in. specjalne wydanie Poligrafiki. Także w 2002 roku firma Huber Gruppe zmieniła nazwę na Huber Group. No cóż, we współczesnym wiecie nawet w Heidelbergu oficjalnym językiem korporacyjnym jest angielski.
ANI Đ znowu coldset?
Ostatnim ăprzebojemÓ na rynku farbiarzy jest przejęcie firmy Trenal przez Akzo Nobel Inks. Fuzja ta będzie miała niewštpliwie przełożenie także na nasz rynek, o czym wiadczš wypowiedzi dyrektora generalnego ANI Polska Jarosława Łukomskiego. Sytuacja jest o tyle ciekawa, że przed kilku laty firma ANI podjęła decyzję o wycofaniu farb coldsetowych ze sprzedaży w Polsce. Teraz wracajš one do portfolio firmy w postaci cenionych farb marki Trenal, co z pewnociš będzie odpowiednio wykorzystane. Podobnie jak pojawienie się w ofercie ANI farb heatsetowych, których firma nie produkuje od prawie 10 lat. Wszystko to zapowiada się bardzo ciekawie; więcej na temat połšczenia obydwu firm i przełożenia tej transakcji na polski rynek przeczytacie Państwo na s. 52.
Jak wynika z informacji ANI Polska, rok 2002 firma zamknęła bardzo dobrym wynikiem finansowym i odnotowała kolejny wzrost w stosunku do poprzedzajšcego okresu. Z kolei w pierwszym półroczu tego roku rednia sprzedaż firmy zmalała w porównaniu z rokiem ubiegłym, co Đ zdaniem Jarosława Łukomskiego Đ wynika ze spadku obrotów klientów ANI w Polsce, a co się z tym wišże Đ zużycia farb. W konsekwencji, zdaniem szefa firmy, rok 2003 nie będzie najlepszym rokiem dla większoci podmiotów gospodarczych działajšcych w poligrafii. Jeli chodzi o nowe produkty w ofercie, ANI wprowadza w Polsce m.in. nowš koncepcję modułowego systemu koncentratów farb wodorozcieńczalnych dla fleksografii, nowš serię farb arkuszowych Lito Flora IQ (szczególnie zalecanych do maszyn wielozespołowych z odwracaniem), nowš serię triadowš SPX opartš na olejach mineralnych, a także nowš serię farb etykietowych UvoNova. Firma rozpoczyna też mieszanie farb UV.
BASF Poligrafia Polska Đ 3 lata przedstawicielstwa
W 2000 roku w naszym kraju powstało samodzielne przedstawicielstwo firmy BASF, drugiego co do wielkoci dostawcy farb graficznych w Europie. Do tej pory firma była reprezentowana przez dealerów. Ostatni rok w działalnoci BASF Poligrafia Polska był zdaniem dyrektora firmy Wojciecha Bryszewskiego bardzo udany: Kolejny raz udało się osišgnšć znaczšcy przyrost sprzedaży, nawišzalimy współpracę z wieloma drukarniami, zarówno offsetowymi, jak i fleksograficznymi. Cieszy fakt, że sukcesy pojawiły się w chudych latach naszej gospodarki. Sytuacja na rynku poligraficznym jest na pewno w dalszym cišgu trudna i wymaga wybitnych umiejętnoci przetrwania od firm na nim grajšcych. Dyrektor Bryszewski zapewnia, że firma już dzi pracuje według większoci standardów Unii Europejskiej, więc na integrację ze Wspólnym Rynkiem czeka z niecierpliwociš: Dołšczenie Polski do struktur europejskich naszej firmie, jako importerowi, bardzo ułatwi pracę. Mylę, że po naszej akcesji również naszym klientom będzie dużo łatwiej konkurować na jej terenie.
Z nowoci wprowadzonych przez BASF na polskim rynku warto wymienić przede wszystkim kolejne serie farb offsetowych, w tym do drukowania w coraz częciej instalowanych w naszym kraju maszynach wielokolorowych z odwracaniem arkusza. Najnowszym produktem BASF w tym zakresie jest seria farb triadowych Novaboard C990, która Đ zdaniem producenta Đ jako pierwsza łšczy w sobie bardzo wysokš intensywnoć i połysk oraz bardzo wysokš odpornoć na cieranie. Jeli chodzi o nowoci w dziedzinie fleksografii i wklęsłodruku, firma pracuje nad kolejnymi wdrożeniami spełniajšcymi wcišż rosnšce wymagania ze strony ochrony rodowiska. Zarówno z farb rozpuszczalnikowych, jak i wodorozcieńczalnych eliminujemy kolejne grupy substancji mogšce spowodować zagrożenia dla rodowiska naturalnego i naszego zdrowia Đ podkrela Wojciech Bryszewski.
Flint-Schmidt Sp. z o.o. Đ już we wrzeniu
Mamy wreszcie kwestię połšczenia polskich oddziałów Flint Ink i Gebrder Schmidt. Trzeba przyznać, że do dzi nie pojawiły się na ten temat żadne oficjalne informacje, mimo że połšczenie na poziomie koncernów nastšpiło już ponad rok temu. Z naszych informacji wynika, że proces łšczenia się polskich filii obu firm wcišż trwa. Wprawdzie nadal sš zarejestrowane dwie spółki Đ Flint Ink Polska Sp. z o.o. i Gebrder Schmidt Sp. z o.o., ale pod koniec trzeciego kwartału tego roku ma zaczšć działać oficjalnie firma Flint-Schmidt Sp. z o.o. z siedzibš w Konstantynowie Łódzkim (tu jest zarejestrowana firma Flint Ink Polska). Jak powiedział Poligrafice Krzysztof Struszczak, dyrektor operacyjny Flint Ink Polska, na razie jeszcze nie wiadomo, jak będzie wyglšdała sprzedaż poszczególnych rodzajów farb oferowanych przez nowo powstałš firmę. Na razie farby firmowane markš Flint-Schmidt pojawiły się w ofercie dotychczasowych dystrybutorów obu firm, logo nowego przedsiębiorstwa można było zobaczyć np. na stoisku firmy Junior-Graf podczas targów POLIGRAFIA w Poznaniu.
***
Jak zatem widać, na rynku farbiarzy, także w naszym kraju, w dalszym cišgu mocno się ăkotłujeÓ. Zapowiedzi szefów polskich oddziałów, jak również informacje napływajšce z central największych dostawców (vide: kwietniowy wywiad z Peterem Koivula, prezesem Akzo Nobel Inks), sugerujš, że na tym nie koniec. Co więcej, kolejne istotne ruchy na rynku dostawców farb sš zapowiadane jeszcze na ten rok. A skoro tak Đ z pewnociš i na naszym lokalnym rynku wydarzy się jeszcze bardzo dużo.
