Konferencja Naukowa i Wystawa400 LAT DRUKARSTWA KALISKIEGO
6 Dec 2016 14:43
ă... Calis Poloniae urbs vetustissima ...Ó
(Jan Długosz)
W dniach 26-27 wrzenia br. została zorganizowana w Kaliszu przez Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Urzšd Miejski w Kaliszu konferencja naukowa ăDruki i drukarnie Polski prowincjonalnej Đ 400 lat drukarstwa kaliskiegoÓ oraz otwarta wystawa ăCztery wieki drukarstwa kaliskiegoÓ w salach Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej.
Dwudniowa konferencja naukowa odbywała się w sali recepcyjnej kaliskiego ratusza i zgromadziła około 100 zainteresowanych fachowców i naukowców z drukarń, wydawnictw, bibliotek i uczelni.
Otwarcia dokonał prezes Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk dr Krzysztof Walczak. Po powitaniu seniorów drukarstwa kaliskiego i uczestników przekazał głos prezydentowi miasta Kalisza Januszowi Pęcherzowi, który m.in. stwierdził, że przeszłoć jest tym ciekawsza, im dalej sięga pamięć o ksišżce i czasopimie oraz nawišzał do zwiedzanego przezeń Muzeum Jana Gutenberga w Moguncji.
W pierwszym dniu obradom przewodniczył członek honorowy Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk prof. dr hab. Krzysztof Migoń. Dzień ten był powięcony drukarstwu kaliskiemu i zostały wygłoszone następujšce referaty:
Ľ Prof. dr hab. Anna Żbikowska-Migoń: Ksišżka naukowa w produkcji typograficznej Kalisza w okresie Owiecenia
Ľ Dr Danuta Wańka: Oficyny i druki kaliskie XIX i poczštków XX wieku
Ľ Dr Ewa Andrysiak: Drukarstwo kaliskie okresu międzywojennego w wietle bibliografii druków kaliskich
Ľ Dr Krzysztof Walczak: Drukarskie aspekty rozwoju czasopimiennictwa kaliskiego 1805-2003
Ľ Mgr Grażyna Schlender: Druki kaliskie opozycji demokratycznej i solidarnociowej w latach 1979-1989
Ľ Mgr Agata Walczak: Wiadomoć o drukach kaliskich w księgozbiorze króla Stanisława Augusta Poniatowskiego
Ľ Mgr Bogusława Celer: Od ăDrukarni Ziemi KaliskiejÓ do Kaliskiej Drukarni Akcydensowej.
W drugim dniu konferencji Đ 27 wrzenia Đ przewodniczyła mgr Hanna Łaskarzewska z Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Był on powięcony innym regionom prowincjonalnej Polski i zostały wygłoszone następujšce referaty:
Ľ Dr Marta Pękalska: Drukarnia Biblioteczna w Puławach Czartoryskich (1829-1831)
Ľ Mgr Ryszard Biberstajn z Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Jana Amona Komeńskiego w Lesznie: Siedemnastowieczne korzenie drukarstwa leszczyńskiego
Ľ Dr Mariusz Dworsatschek z Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu: Mapy drukowane z prowincjonalnych orodków na lšsku do schyłku XVIII wieku
Ľ Dr hab. Antoni Krawczyk z UMCS w Lublinie: Drukarnie Lublina czasów staropolskich. Stan badań
Ľ Dr Dariusz Kumina: Edycje katechizmów i ich druk w Polsce w XVI i poczštkach XVII wieku
Ľ Prof. dr hab. Janusz Sowiński z Uniwersytetu Wrocławskiego: Edycje facsimilowe jako forma działalnoci bibliofilskiej
Ľ Dr hab. Piotr Nowak z UAM w Poznaniu: Topografia polskiego ruchu wydawniczego w wietle koncepcji tzw. Europy regionów.
Z przedstawionych wystšpień o poczštkach drukarstwa w Polsce regionalnej wynika, że obok najstarszych orodków drukarstwa, np. Krakowa i Warszawy, również inne polskie miasta pretendujš obecnie do czterystuwiecznej działalnoci drukarskiej. Sš nimi m.in. Leszno i Lublin.
Drukarstwo kaliskie
Drukarstwo kaliskie według ăKatalogu wystawy druków kaliskich 1603-2003Ó opracowanego przez Ewę Andrysiak można podzielić na następujšce okresy historyczne: staropolski (1603-1793), XIX wiek, międzywojenny, powojenny i współczesny.
Według broszury Krzysztofa Walczaka ăDrukarnie Kalisza Đ Zarys dziejówÓ oraz przedstawionych w czasie konferencji wystšpień naukowych drukarstwo kaliskie zaczęło się od Jana Wolraba II zwanego Młodszym. Urodził się on w 1583 r. w Poznaniu, skšd w 1602 roku przybył do Kalisza w celu uruchomienia tłoczni dla Kolegium Jezuickiego.
Pierwszš znanš ksišżkš wydrukowanš w języku polskim był ăKatechism rzymski to jest nauka chrzecijańska... Za rozkazaniem... Stanisława Karnkowskiego wydrukowana Kalisz, w Drukarni Jana Wolraba 1603.Ó
Wystawa ăCztery wieki drukarstwa kaliskiegoÓ
Wystawa została otwarta wieczorem 26 wrzenia w Muzeum Okręgowym Ziemi Kaliskiej, usytuowanym w pomieszczeniach byłego Kolegium Jezuickiego, przez Jerzego Aleksandra Splitta Đ dyrektora Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej i komisarza wystawy dr Ewę Andrysiak z Ksišżnicy Pedagogicznej im. Alfonsa Parczewskiego w Kaliszu.
Wystawa, którš obejrzeli uczestnicy konferencji oraz wielu zainteresowanych kaliszan, zgromadziła dużo ciekawych i unikalnych eksponatów. Sš to przede wszystkim ksišżki usystematyzowane według okresów historycznych różnych tłoczni, oficyn i drukarń kaliskich. Obok ksišżek wystawa prezentuje różne kalendarze, czasopisma, czasopisma szkolne, jednodniówki oraz druki mniejszoci narodowych, medyczne, religijne i bibliofilskie, teatralia, podręczniki, przewodniki, mapy, plakaty, afisze, ulotki, programy, katalogi, zaproszenia, wizytówki, ekslibrisy i inne akcydensy. Oprócz różnych druków dzieje drukarstwa kaliskiego sš bogato ilustrowane materiałem fotograficznym i graficznym i przedstawiajš pracowników poligrafii oraz zakłady poligraficzne, ich działalnoć i wyposażenie.
Konferencja naukowa i wystawa wniosły duży wkład w dzieje drukarstwa kaliskiego i stanowiš znaczšcy przyczynek do dziejów drukarstwa polskiego. Zaplanowane wydanie ksišżkowe wygłoszonych opracowań będzie stanowić dodatkowy historyczny materiał dla przyszłych pokoleń.