Offset zwojowy, jako szeroka dziedzina druków, znajduje głównie zastosowanie w drukowaniu gazet (tzw. coldset), jak również ksišżek telefonicznych, czasopism, plakatów, broszur itp. (tzw. heatset). Cišgłe zapotrzebowanie na takie maszyny powoduje, iż producenci przecigajš się w coraz to nowszych technologiach; i tak u jednych można zobaczyć systemy do automatycznej zmiany płyt (robišce to zaledwie w kilka minut), u innych zawrotne prędkoci drukowania czy próby wprowadzania systemów CtP (Computer-to-Press). Ze względu na rozmiary maszyn dużo więcej rozwišzań zostało przedstawionych na targach drupa 2004 w heatsecie niż w coldsecie. Jak zawsze nie zawiodły nas firmy niemieckie i japońskie, jednakże musimy brać pod uwagę firmy także z innych krajów takich jak np. Wielka Brytania, które technologiš nie odbiegajš od najbardziej znanych firm.
Zaczynajšc od niemieckich ăgigantówÓ: na pewno największe wrażenie robi maszyna DICOWeb firmy MAN Roland. Zaliczana do heatsetu cyfrowa maszyna offsetowa pozwala na pozbycie się procesów przygotowawczych takich jak nawietlanie płyt poza urzšdzeniem. Obraz na cylindrze formowym uzyskiwany jest poprzez system termotransferowy. System ten polega na nałożeniu tamy transferowej na tuleję cylindra formowego przez nawietlanie jej laserem punkt po punkcie. Przeniesione punkty odpowiadajš punktom drukujšcym. Usuwanie obrazu z cylindra następuje w dwóch etapach: pierwszym z nich jest usunięcie farby za pomocš rozpuszczalnika, drugim etapem natomiast jest zdjęcie zużytego materiału termotransferowego.
Po wysuszeniu cylinder jest gotowy do ponownego nałożenia folii. Również zmiana formatu nie stanowi problemu w maszynie DICOWeb, gdyż jest to uzyskiwane przez szybkš zmianę cylindrów i tulei odpowiedniej gruboci. Maszyna ta jest wysoko zautomatyzowana, co pozwala na ograniczenie obsługi, a także większš wydajnoć pracy drukarni. Jak informuje MAN Roland, maszyna ta wykonuje małe nakłady gazet, jak również cały wachlarz heatsetu offsetu zwojowego.
Nie jest to jedyna maszyna zwojowa, którš przedstawiał MAN Roland na drupie. Maszyna Rotoman wyposażona w system automatycznej zmiany płyt APL pozwala na uzyskanie prędkoci cylindra do 70 000 obr./h. Nawet przy pełnej prędkoci maszyny podczas jednostronnego zadruku zmiana płyt na drugim zespole i odwrotnie jest wykonywana automatycznie, co pozwala na zmianę zlecenia bez zatrzymywania maszyny i bardzo skraca czas jej narzšdu. Rotoman jest również wyposażony w zintegrowany system kontroli barwy in-line. Istnieje oczywicie możliwoć dodania modułów wykańczajšcych in-line. Rotoman S posiada cylinder dociskowy ăbez przerwÓ, co powoduje zminimalizowanie obszaru niedrukowania, a zarazem oszczędnoci materiałowe dla drukarni.
Na drupie można było obejrzeć również pojedynczy moduł maszyny Lithoman MAN Rolanda przystosowany do użytku jako pojedyncza maszyna lub multifunkcjonalny system produkcyjny, co umożliwia konstrukcje prawie bez limitu przy wykorzystaniu wyposażenia do wykańczania druków zwojowych. Lithoman jest wyposażony w system PPL (Power Plate Loading), półautomatyczny system zmiany płyt, przy którym maszynista zmienia 8 płyt w niecałe 10 minut. Przy maszynie Lithoman III prędkoć obrotu cylindra dochodzi do 60 000 obr./h.
Firma KBA zaprezentowała tylko jednš maszynę zwojowš Compacta 217 wyposażonš w moduły wykończeniowe firmy Mller Martini. Maszyna przystosowana do druku 16-stronicowego zaprezentowana została przy produkcji pisemka ăKBA Đ Top In PrintÓ na dwóch rodzajach papieru (16-stronicowa wkładka z 4-stronicowš okładkš) przy maksymalnej prędkoci maszyny 70 000 obr./h. Maszyna ta może drukować na pełnej gamie papierów o gramaturach 36-150 g/m2. Automatyczny system zmiany płyt, w który jest wyposażona Compacta, można było obserwować podczas pokazu przy pełnej prędkoci maszyny. Dostępna jest opcja pełnego wyposażenia w moduły wykończeniowe. Maszyna jest przygotowana do drukowania z niewielkim użyciem alkoholu lub nawet z jego wyeliminowaniem.
Heidelberg, kolejny niemiecki ăgigantÓ, pokazał dwie maszyny do offsetu zwojowego Sunday 3000 do druku 24- lub 32-stronicowego z prędkociš dochodzšcš do 100 000 odbitek/h. Szerokoć druku została rozcišgnięta na 6 do 8 stron. Oszczędnoci papieru można również uzyskać przez stosunek obcišgu do formy równy 1:1; jest to spowodowane obcišgiem ăbez przerwÓ (obszar niezadrukowany został zredukowany do 1,6 mm), który również eliminuje szkodliwe dla drukowania wibracje. Sunday jest wyposażony w stałe nafarbianie za pomocš nowego (podzielonego na segmenty) kałamarza, który stanowi poczštek 14-cylindrowego układu farbowego stabilizowanego przez układ chłodzšcy. Również półautomatyczny system zmiany płyt i obcišgu jest imponujšcy, gdyż zmiany płyt można dokonać w mniej niż dwie minuty, bez żadnych narzędzi. Obcišg natomiast ăzelizgujeÓ się po prostu z boku maszyny wprost do ršk maszynisty. Obie te czynnoci wykonywane sš bez potrzeby zdejmowania wstęgi z maszyny. Oba modele (24- i 32- stronicowy) pracujš z prędkociš 15 m/s. Możliwe jest również wyposażenie Sundaya w specjalnš zintegrowanš maszynę do łšczenia wstęgi (do przyłšczania nowego zwoju), co umożliwia zmiany zwoju przy prędkoci 14 m/s. Nowoczesny system suszenia wykorzystujšcy system wałków chłodzšcych, jak również niskš cyrkulację temperatury przy dużej masie powietrza, pozwala na uzyskanie odbitek o większym połysku przy mniejszym ryzyku zerwania wstęgi. Maszyna ta może być również wyposażona w szereg modułów wykańczajšcych, takich jak złamywarki różnego rodzaju.
Drugš zwojowš maszynš offsetowš przywiezionš na drupę przez Heidelberga była M-600, 16-stronicowa maszyna przeznaczona szczególnie do niskich i rednich nakładów, również wyposażona w system szybkiego łšczenia wstęgi oraz system suszenia Ecotherm, Ecoweb i Ecocool. Maksymalna prędkoć osišgana przez niš to 12,15 m/s.
Z niemieckich firm na targach można było zajrzeć jeszcze na stoisko firmy Drent Goebel z maszynami Novaprint i Visio, używanymi w heatsecie do drukowania z prędkociš do 450 m/min (Novaprint). Zaprojektowane modułowo pozwalajš na dowolnš konfigurację z modułami drukowania fleksograficznego czy rotograwiury. Novaprint wyposażona jest w system zautomatyzowanej zmiany płyt. Obie maszyny wyposażono w system suszenia promieniami UV (przy maszynie Visio suszenie jest możliwe licznymi metodami). Novaprint jest dostępna w dwóch wersjach szerokoci wstęgi: 680 lub 760, dla Visio jest tylko jedna szerokoć 520 mm. Jednakże Visio posiada większš rozpiętoć gruboci materiałów od 10 do 300 ľm (natomiast Novaprint tylko 50-250 ľm) przeznaczonych do zadruku.
Szwajcarski Wifag niestety nie zaprezentował na targach swoich maszyn, jednakże można było zobaczyć najnowszš maszynę Evolution 371 przed drupš na specjalnym pokazie (patrz Poligrafika nr 4/2004). Dlatego też opis tej maszyny nie zostanie tu zamieszczony.
Firma Goss w swoim Technology Theater zaprezentowała niesamowite show pokazujšce rozwišzania planowane na przyszłoć. W przedstawieniu wzięła udział jedna ăwieżaÓ zwojowej maszyny Gossa, wyposażona między innymi w system automatycznej zmiany płyt. Goss swojš politykę na przyszłoć opiera na trzech hasłach: ăFlexibility, Productivity and QualityÓ (Elastycznoć, Produktywnoć i Jakoć). Cele firmy Goss to: obniżenie wysokoci wież, 100% możliwoć odwzorowywania barw, zoptymalizowana konfiguracja maszyn drukujšcych, zmienne odcięcie, moduły łatwo przesuwalne i przemieszczalne, zautomatyzowana zmiana płyt, technologia ăPre-set and ForgetÓ (co można rozumieć jako technologię jak najbardziej zautomatyzowanš, bez zbędnej ingerencji maszynisty).
Dwie japońskie firmy wystawiły swoje offsetowe maszyny zwojowe na drupie. Obydwie majš do zaoferowania ciekawe maszyny w tej technologii. Maszyna firmy Komori podczas pokazu wydrukowała trzy nakłady po 2000 egzemplarzy w rekordowym tempie 15 minut. Maszyna System 35 S pracuje przy maksymalnej prędkoci ok. 315 m/min. Komplet 8 płyt można zmienić w 2 minuty dzięki systemowi APC, co bardzo skraca czas przestoju maszyny. Komori postawiła na ekologię w swojej maszynie System 35 S, gdyż oferuje ona drukowanie bez użycia alkoholu w systemie nawilżania. Firma zapewnia optymalny balans farbš z minimalnš zawartociš wody, w celu osišgnięcia najwyższej jakoci reprodukcji. Maszyna System 35 S jest również wyposażona w nowoczesny kałamarz pozwalajšcy na dużš kontrolę iloci farby w maszynie.
Mitsubishi ze swojš Diamond 16 Max zaprezentowała nareszcie maszynę ze zmiennym odcięciem, które jest możliwe w zakresie 546-625 mm (w czterech nominalnych wartociach). Różne odcięcie uzyskiwane jest przy szybkiej wymianie tulei nakładanych na cylinder formowy, co zostało udowodnione na pokazie. Maszyna pracuje z prędkociami od 437 do 520 m/min (w zależnoci od odcięcia), drukujšc na papierach w zakresie gramatur od 40 do 130g/m2. Kolejnš nowociš jest maszyna umożliwiajšca wielokrotne użycie płyt offsetowych Đ nie jest to system CtP (Computer-to-Press) jak w maszynie DICOWeb, lecz oddzielna maszyna. Nakładana na płytę aluminiowš specjalna folia polimerowa jest nawietlana w systemie DI (Direct Imaging). System ten pozwala na bardziej ekologicznš politykę drukowania, gdyż potrzebna jest tylko folia na wymianę do każdej płyty, a nie nowy zestaw płyt, co w rzeczywistoci skraca czas narzšdu maszyny. Nowy kałamarz jest wyposażony w specjalne folie, co zabezpiecza przed kontaktem farby z kałamarzem, a jednoczenie ułatwia zmianę koloru na danym module.
drupa 2004 pokazała w technologii offsetu zwojowego różne kierunki udoskonalania maszyn. Wszystko dšży jednak do jak najpełniejszej automatyzacji, co pozwala na redukcję kosztów, ale także obsługi. Drukarnie przyszłoci, nawet ogromne zwojowe drukar-nie gazetowe będš obsługiwane przez niewielkš liczbę maszynistów. Także aspekt ekologiczny staje się coraz ważniejszy dla producentów maszyn: można zauważyć redukcję użycia alkoholu w drukowaniu offsetowym czy jak największe oszczędnoci papieru. Producenci starajš się też, aby z jednej strony maszyny były jak najbardziej wszechstronne (wszelakie możliwoci rozbudowy maszyn o kolejne moduły), a z drugiej strony jak najbardziej przystosowane do indywidualnych potrzeb klientów. Jest to możliwe dzięki dużej elastycznoci i ogromnej gamie możliwoci doboru odpowiednich dla danego przedsiębiorstwa komponentów dostępnych z całej gamy maszyn i ich dodatkowego wyposażenia.
Autorka jest studentkš Instytutu Poligrafii Politechniki Warszawskiej
