Kurator Wanda Szaniawska
6 Dec 2016 14:48
3 stycznia br. zmarła kurator Wanda Szaniawska – wybitna postać polskiego muzealnictwa, która w sposób istotny przyczyniła się do powstania Muzeum Drukarstwa Warszawskiego i była jego pierwszym kierownikiem.
Wanda Szaniawska urodziła się 12 września 1922 roku w Wilnie. W 1935 r. ukończyła szkołę powszechną i rozpoczęła naukę w Gimnazjum ks. J.A. Czartoryskiego w Wilnie. Podczas okupacji niemieckiej przygotowywała się samodzielnie do matury. W 1946 r. po śmierci ojca przyjechała wraz z matką do Lublina, a następnie do Torunia, gdzie od 1947 r. studiowała historię na Wydziale Humanistycznym UMK. W 1949 r. przeniosła się do Warszawy i kontynuowała studia na uniwersytecie.
1 listopada 1950 r. została asystentką w Muzeum Historycznym m.st. Warszawy.
W 1954 r. awansowała na stanowisko kustosza i kierownika Działu Historii Warszawy I połowy XVII w. Podjęła też działalność dydaktyczną.
Wanda Szaniawska wraz z dyrektorem i pracownikami Muzeum współtworzyła muzea historyczne miast polskich lub ekspozycje historyczne w muzeach regionalnych. Kwerendy i prace badawcze przez nią prowadzone zyskały uznanie w środowisku naukowym.
Na dorobek naukowo-publicystyczny Szaniawskiej składa się ok. 30 opracowań opublikowanych w czasopismach popularnonaukowych, naukowych i pracach zbiorowych, a także 4 edycje ekspozycji stałej Muzeum Historycznego i 40 wystaw czasowych. Również władze państwowe doceniły jej dorobek przyznając liczne odznaczenia.
W 1975 r. Wanda Szaniawska wraz z zespołem współpracowników i środowiskiem poligraficznym Warszawy realizuje wystawę „400 lat drukarstwa warszawskiego”. Konsekwencją tego wydarzenia było uruchomienie w Kamienicy Baryczkowskiej oficyny drukarskiej „Typografia Warszawska”.
W latach 1976-1998 Szaniawska uczestniczy w pracach wydawniczych Muzeum – projektując lub pełniąc nadzór nad ich realizacją – poprzez prowadzenie oficyny „Typografia Warszawska” oraz poprzez współpracę z drukarniami, m.in. Warszawską Drukarnią Akcydensową i Zakładem Typograficznym Akademii Sztuk Pięknych. Wydano wówczas drukiem m.in. S. Broniewskiego „Balladę o Placu Teatralnym”, zaproszenia, katalogi, plakaty, reprinty grafik ze zbiorów MHW, bilety wizytowe, podpisy do wystaw stałych i czasowych, programy koncertów, a także laurki i druki okolicznościowe.
Zaangażowanie Wandy Szaniawskiej w prace badawcze związane z historią drukarstwa i w przedsięwzięcia drukarsko-wydawnicze we współpracy z zakładami poligraficznymi owocuje powołaniem instytucji zajmującej się dziejami drukarstwa i mianowaniem jej na stanowisko kuratora. Zapoczątkowane działaniami Zjednoczenia Przemysłu Poligraficznego i Muzeum Historycznego m. st. Warszawy, powołanie do życia Muzeum Drukarstwa nabrało kształtu na skutek decyzji prezydenta m. st. Warszawy o utworzeniu Oddziału (w 1980 r.) i otrzymania locum w dawnych Zakładach Norblina w 1982 r. Wanda Szaniawska, w 1982 roku mianowana kierownikiem nowo utworzonego Oddziału – Muzeum Drukarstwa, przeniosła się wraz ze zgromadzonymi muzealiami i zespołem pracowników do kamienicy przy ul. Łuckiej. Wraz z przedstawicielami środowiska poligraficznego – Romanem Tomaszewskim i Janem Kluczkiem – współtworzyła koncepcję programową. Planowała prace naukowo-badawcze i wystawiennicze, a także gromadziła poprzez dary i zakupy zbiory tworząc kolekcję Muzeum.
Są to fragmenty artykułu przygotowanego w 2007 r. do jubileuszowego tomu „Almanachu Muzealnego” wydawnictwa Muzeum Historycznego m.st. Warszawy. Skróty pochodzą od redakcji.
