Rodzaje leasingu
Ze względu na podmiot finansujšcy można wyróżnić dwa rodzaje leasingu: leasing bezporedni i poredni. Jeżeli za dokonamy podziału uwzględniajšc skutki podatkowe, jakie rodzi umowa, możemy mówić o leasingu operacyjnym i finansowym (zwanym też kapitałowym).
Podstawowa różnica między leasingiem bezporednim i porednim polega na tym, że w tym pierwszym leasingodawcš jest producent danej rzeczy, a w drugim wyspecjalizowana firma-porednik. Leasing bezporedni zwykle jest nieco tańszy od poredniego, co wynika z niższych kosztów. Firma leasingowa musi nabyć przedmiot leasingu od producenta oraz doliczyć jeszcze swojš prowizję, więc siłš rzeczy koszty muszš być wyższe.
W naszych warunkach rynkowych z leasingiem bezporednim mamy do czynienia głównie wród producentów samochodów, ale w krajach rozwiniętych niemal wszyscy producenci droższych rodków trwałych stosujš takš formę wspomagania dystrybucji.
W ramach dominujšcego w Polsce leasingu poredniego umowy zawierane sš prawie zawsze na dłuższe okresy, a po ich zakończeniu leasingowana rzecz zostaje u finansujšcego lub też jest sprzedawana korzystajšcemu albo osobie trzeciej. Niektóre firmy stosujš już mechanizmy wymiany sprzętu na nowszy w trakcie trwania jednej umowy leasingowej (takie możliwoci oferował raczej leasing bezporedni).
Podział na leasing finansowy i operacyjny ma zwišzek z parametrami umowy i polega na okreleniu, która ze stron Đ finansujšcy czy korzystajšcy Đ zalicza do kosztów uzyskania przychodu odpisy amortyzacyjne oraz co stanowi przychód i koszt odpowiednio u korzystajšcego i finansujšcego.
Charakterystycznš cechš leasingu finansowego jest fakt, że ewidencyjnie, przez cały okres trwania umowy leasingu, przedmiot umowy traktowany jest jako własnoć korzystajšcego, czyli leasingobiorcy (wyłšcznie w sensie rachunkowym). Skutkiem tego amortyzacji rodka trwałego dokonuje korzystajšcy, finansujšcy za wystawia faktury na raty czynszu leasingowego zawierajšce kwoty rozbite na ratę kapitałowš i odsetkowš. Jeli takiego rozbicia nie ma, wyznacza się je bioršc pod uwagę wartoć poczštkowš rodka trwałego i czas trwania umowy.
Korzystajšcy zalicza w koszt uzyskania przychodu comiesięczne odpisy amortyzacyjne i częć raty dotyczšcš odsetek. Finansujšcy za do swojego przychodu zalicza wyłšcznie częć dotyczšcš odsetek oraz Đ w momencie zakończenia umowy Đ dochód ze sprzedaży rodka trwałego, wyliczany na zasadach okrelonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych lub od osób prawnych.
Leasing operacyjny jest ze względu na skutki podatkowe najkorzystniejszy dla leasingobiorców, jest też najpopularniejszy wród klientów firm leasingowych. rodek trwały w trakcie umowy leasingu operacyjnego stanowi w sensie rachunkowym własnoć finansujšcego i on dokonuje od niego odpisów amortyzacyjnych wliczajšc je w swoje koszty uzyskania przychodu. Do przychodów zalicza też wartoć całej raty czynszu. Natomiast korzystajšcy całoć rat czynszu leasingowego wlicza w koszty. Po zakończeniu umowy strony majš trzy możliwoci: odsprzedaż osobie trzeciej, sprzedaż korzystajšcemu i przedłużenie umowy.
W praktyce bardzo często umowa, którš proponujš firmy leasingowe, łšczy cechy leasingu operacyjnego i finansowego. Z leasingu operacyjnego wprowadza się korzystne dla klienta konsekwencje fiskalne oraz krótszy czas spłaty rat, ale Đ tak jak w leasingu operacyjnym Đ rzecz oddana w leasing z założenia przeznaczona jest do wykupu przez leasingobiorcę.
Jak to wyglšda w praktyce?
Rozpatrzmy teoretyczny przypadek firmy ăSukcesÓ Sp. z o.o.
Firma ăSukcesÓ planuje kupić półformatowš (B2) nawietlarkę do filmów z wywoływarkš on line, która kosztuje 75 000 EUR netto. Rozważa też wymianę (po dwóch latach) nawietlarki do filmów na nawietlarkę do płyt CtP z wywoływarkš, która kosztuje 125 000 EUR netto. W zwišzku z tym firma jest zainteresowana następujšcymi opcjami:
1. Pozostawienie nawietlarki CtF do filmów bez instalowania nawietlarki CtP do płyt; okres leasingu wyniesie wówczas 3 lata.
2. Zainstalowanie nawietlarki CtP i zwrócenie nawietlarki CtF.
3. Zainstalowanie CtP przy zachowaniu nawietlarki CtF; okres leasingu łšcznie na dwa urzšdzenia wyniósłby wówczas 5 lat.
Po upływie 5 lat nawietlarka(ki) majš stać się własnociš klienta bez ponoszenia dodatkowych opłat.
Przy komponowaniu oferty leasingowej trzeba też wzišć pod uwagę sezonowoć sprzedaży usług firmy ăSukcesÓ Đ obroty w styczniu, lutym, lipcu i czerwcu sš o 20% mniejsze niż w pozostałych miesišcach.
Najkorzystniejszš ofertę dla firmy ăSukcesÓ przedstawiła Agfa Finance Sp. z o.o. Zaproponowała ona sfinansowanie zakupu wymienionych urzšdzeń poprzez zawarcie umowy leasingu operacyjnego lub finansowego nominowanego w EUR (kwoty przeliczane sš na PLN po kursie rednim NBP z ostatniego dnia miesišca poprzedzajšcego miesišc płatnoci danej raty). Umowa rozpoczyna się w miesišcu, w którym nastšpi podpisanie protokołu odbioru. Protokół taki podpisywany jest po instalacji, szkoleniu i prawidłowym uruchomieniu przedmiotu leasingu. Po upływie okresu leasingu klient ma następujšce możliwoci:
Ľ Klient kupuje przedmiot leasingu za wartoć resztowš (jeżeli nie ma wartoci resztowej, prawo własnoci przechodzi na klienta).
Ľ Umowa zostaje przedłużona na następny okres do czasu spłaty wartoci resztowej.
Ľ Osoba trzecia kupuje przedmiot leasingu, za leasingobiorcy wypłacana jest umówiona kwota.
Ľ Klient zwraca urzšdzenie.
W każdym czasie umowa może zostać zmodyfikowana w przypadku unowoczenienia, rozbudowy, wymiany urzšdzenia lub oprogramowania.
Firma Agfa Finance nie pobiera ani opłaty administracyjnej, ani opłaty wstępnej. Zgodnie z najnowszymi przepisami VAT naliczany jest proporcjonalnie do każdej raty.
Przez pierwsze dwa lata rata w miesišcach o niższych obrotach wynosiłaby 1880 EUR+VAT, a w miesišcach o normalnych obrotach 2350 EUR+VAT, co w sumie daje kwotę 52 640 EUR+VAT przez 24 miesišce. Po tym okresie klient musi zdecydować, który wariant wybiera. Jeżeli decyduje się na przedłużenie umowy o kolejne 12 miesięcy bez instalowania nowej nawietlarki, musi zapłacić jeszcze 31 136 EUR+VAT w ratach: 4 x 2224 EUR+VAT oraz 8 x 2780 EUR+VAT, po czym maszyna prze-chodzi na jego własnoć (za łšcznš kwotę 83 776 EUR+VAT).
Wariant drugi to przedłużenie umowy o kolejne 36 miesięcy i zamiana CtF na CtP. W tym wariancie klient dopłaca jeszcze 132 720 EUR + VAT w ratach: 12 x 3160 EUR + VAT oraz 24 x 3950 EUR + VAT, po czym nawietlarka przechodzi na jego własnoć. Łšczna kwota do zapłaty przez pięć lat to 185 360 EUR + VAT.
W wariancie trzecim umowa przedłużana jest o kolejne 36 miesięcy, ale nowa nawietlarka CtP jest instalowana przy zachowaniu poprzedniej nawietlarki CtF. Klient musi wówczas dopłacić 161 952 EUR+VAT w ratach: 12 x 3856 EUR+VAT oraz 24 x 4820 EUR+VAT, po czym obie nawietlarki przechodzš na jego własnoć za łšcznš kwotę 214 592 EUR+VAT.
Oferta może też być skalkulowana na raty o stałej wysokoci.
Propozycja Agfa Finance jest przykładem leasingu bezporedniego, czyli producenckiego. Nie zawsze taka możliwoć istnieje. Korzystajšc z oferty porednika, czyli niezależnej firmy leasingowej, firma ăSukcesÓ musiałaby liczyć się po pierwsze z koniecznociš wniesienia opłaty poczštkowej, tzw. opłaty leasingowej (10-30% wartoci przedmiotu leasingu), po drugie za z koniecznociš doliczenia do wysokoci rat opłaty manipulacyjnej (ok. 2%).
W przypadku leasingu poredniego realizacja dwóch ostatnich wariantów nie jest tak prosta, jak w przypadku leasingu producenckiego. Aby kupić obie nawietlarki (wariant trzeci), trzeba na tę drugš zawrzeć oddzielnš umowę leasingu i ponieć wszystkie zwišzane z tym koszty. Jeli klient dobrze wywišzywał się ze spłaty rat przy poprzedniej maszynie, może otrzymać na następnš preferencyjne warunki. Aby zwrócić leasingowanš nawietlarkę CtF przed terminem i wzišć w leasing nowš CtP, firma ăSukcesÓ musiałaby najpierw znaleć klienta na tę pierwszš, który przejšłby jej zobowišzania. Nie jest to jednak takie proste, jak mogłoby się wydawać i w praktyce taki wariant w leasingu porednim jest dla klienta kłopotliwy i drogi.
Komentuje Andrzej widerski Đ broker leasingowy z firmy ăA-Ski ConsultingÓ (http://www.1leasing.com.pl):
Podmioty z branży poligraficznej to bardzo często małe i rednie przedsiębiorstwa prywatne, czasami nieprowadzšce nawet pełnej księgowoci (niesporzšdzajšce bilansu i rachunku zysków i strat), w których potencjalne inwestycje stanowić mogš znaczšcy procent przychodów ze sprzedaży i z tych względów mogš być zbyt ryzykownymi klientami dla banków.
Leasing jest więc dla nich często jedynym sposobem sfinansowania inwestycji, co nie znaczy, że musi być drogi, zwłaszcza jeżeli renoma firmy i jej dobra kondycja finansowa przycišgajš grono zainteresowanych firm leasingowych. W pewnych przypadkach transakcje leasingowe udaje się dodatkowo zabezpieczyć tzw. gwarancjš odkupu przez dostawcę; wówczas potencjalny klient może się spodziewać atrakcyjniejszych warunków finansowania, a w przypadku słabszych finansowo klientów czasami może to być jedyny sposób na zrealizowanie transakcji.
W celu znalezienia optymalnej firmy leasingowej klient może czynić starania we własnym zakresie lub skorzystać z brokera leasingowego, który współpracuje zazwyczaj z wieloma firmami leasingowymi. Wynagrodzeniem brokera jest z założenia prowizja wypłacana przez firmę leasingowš, zatem nie powoduje to dodatkowego obcišżenia finansowego dla klienta. Praktyka pokazuje, że w przypadku profesjonalnie działajšcych brokerów leasingowych, posiadajšcych duże dowiadczenie na rynku usług leasingu, oferta przez nich przedstawiana (zawierajšca ich prowizję) może być atrakcyjniejsza niż ta, którš klient sam wynegocjował z firmš leasingowš. Pamiętać jednak należy, że na rynku istnieje bardzo duże zróżnicowanie poziomu reprezentowanego przez poszczególnych brokerów leasingowych w zakresie ich kwalifikacji, dowiadczenia i etyki w postępowaniu, dlatego również tu należy wybrać odpowiedni podmiot.
