Metody minimalizacji odpadów w przemyœle poligraficznym
6 Dec 2016 14:42

Stosowanie lepszych metod obsługi i prowadzenie prawidłowej gospodarki magazynowej. Działania w tym zakresie, niewymagajšce nakładów inwestycyjnych, sš najprostsze do wprowadzenia. Wymienić tu można następujšce sposoby postępowania: Ľ unikanie dokonywania nadmiernych zakupów œrodków chemicznych stosowanych w technice fotograficznej, częste przeprowadzanie inwentaryzacji, ewentualnie wykorzystanie komputerowego systemu kontroli zapasów; działania te pozwolš uniknšć przeterminowania stosowanych œrodków, a tym samym powstawania odpadów; Ľ stosowanie praktyk bezpiecznego magazynowania; uważne przestrzeganie instrukcji przechowywania papierów i filmów œwiatłoczułych może znacznie zredukować iloœć odpadów wynikajšcych z niewłaœciwego magazynowania; Ľ częste kontrolowanie oraz dokładne dawkowanie chemikaliów uzupełniajšcych do kšpieli procesowych zredukuje odpady chemiczne; Ľ ustawianie kolejnoœci pracy w ten sposób, aby najpierw stosować jaœniejsze kolory, a następnie ciemniejsze; może to zmniejszyć iloœć operacji oczyszczania między kolejnymi zmianami kolorów; Ľ zbieranie niezużytych porcji farby do przyszłych zastosowań w produkcji; Ľ używanie czyœciwa do czyszczenia maszyn tak długo, jak to możliwe, stosujšc brudniejsze do pierwszego czyszczenia, a czyste do drugiego. Do czyszczenia urzšdzeń można również stosować œciereczki wielokrotnego użytku, np. œciereczki z odpowiednio spreparowanego polipropylenu, które można prać i ponownie użytkować. Recykling odpadów Odpady powstajšce podczas drukowania metodš offsetowš mogš być ponownie wykorzystane u producenta odpadu (recykling wewnętrzny) lub w innych jednostkach gospodarczych (recykling zewnętrzny). Działania w ramach recyklingu wewnętrznego mogš obejmować: Ľ odzysk i ponowne wykorzystanie rozpuszczalników z zużytych œrodków myjšcych; odpadowe rozpuszczalniki można regenerować na miejscu w prostym wsadowym procesie destylacji, o ile iloœć odpadów jest na tyle duża, by proces był opłacalny. Firma D.W. Renzmann Apparatebau GmbH wykonuje urzšdzenia do destylacji rozpuszczalników dla przemysłu poligraficznego, w tym służšce do regeneracji zanieczyszczonych rozpuszczalników. Iloœć odpadów w wyniku destylacji ulega znacznej redukcji. W postaci regeneratu odzyskuje się 90-98% wyjœciowej iloœci rozpuszczalnika poddawanego destylacji; Ľ odzysk i regeneracja farby; na amerykańskich rynkach dostępne sš urzšdzenia (w wielu wymiarach) do odzysku i regeneracji farby na miejscu. Działania w ramach recyklingu zewnętrznego to głównie: Ľ odzysk srebra z zużytych kšpieli procesowych i ze zniszczonych filmów lub ich œcinków powstajšcych przy montażu formy kopiowej, z wykorzystanych form kopiowych, a także z wody popłucznej po procesie utrwalania, usuwanej najczęœciej do kanalizacji. Dla ułatwienia odzysku srebra konieczne jest utrzymywanie osobnych kšpieli (wywoływaczy, utrwalaczy, płuczek), możliwie niezanieczyszczonych wzajemnie; Ľ wykorzystanie zniszczonych aluminiowych płyt offsetowych jako surowca wtórnego w produkcji aluminium; Ľ wykorzystanie makulatury jako surowca wtórnego w produkcji papieru; Ľ utylizacja odpadów gumowych poprzez: przerób na granulat i wykorzystanie jako dodatku w produkcji wyrobów gumowych i asfaltowych, spalanie z odzyskiem energii (np. w cementowniach), pirolizę z uzyskaniem produktów chemicznych do dalszego przerobu; Ľ utylizacja odpadów tworzywowych poprzez przerób na granulat i ponowne wykorzystanie w produkcji tworzyw sztucznych. Podsumowanie Szybko rozwijajšcy się przemysł poligraficzny powinien łšczyć dšżnoœć do wysokiej jakoœci produktów z troskš o œrodowisko i bezpieczeństwo pracy. Najbardziej właœciwš i skutecznš metodš zmniejszenia zagrożeń zwišzanych z działalnoœciš tego przemysłu jest minimalizacja iloœci i toksycznoœci powstajšcych odpadów stałych, ciekłych i gazowych. Wybór i wdrożenie rozwišzań w zakresie minimalizacji odpadów uzależnione sš od możliwoœci technicznych i kondycji finansowej zakładu. Dokonanie wyboru właœciwych rozwišzań wymaga: Ľ ustalenia priorytetów dla działań w zakresie minimalizacji odpadów, Ľ oceny techniczno-ekonomicznej wybranych metod minimalizacji. Przy ustalaniu priorytetów należy brać pod uwagę czynniki takie, jak: łatwoœć, koszt i okres wdrażania, szkodliwoœć odpadu dla zdrowia ludzi i œrodowiska oraz wpływ sposobu minimalizacji odpadu na ograniczenie jego iloœci i toksycznoœci, kosztów składowania i oczyszczania itp. Ustalenie wstępnych priorytetów nie wymaga szczegółowej analizy kosztów i oceny efektywnoœci rozwišzania (niektóre metody minimalizacji, takie jak segregacja odpadów czy lepsze praktyki obsługi, sš w sposób oczywisty łatwiejsze i tańsze do wdrożenia niż inne). Inne zalecane rozwišzania, pocišgajšce za sobš koszty inwestycyjne, takie jak modyfikacja technologii i urzšdzeń czy instalacja urzšdzeń do recyklingu, wymagajš przeprowadzenia bardziej szczegółowej analizy techniczno-ekonomicznej w celu okreœlenia możliwoœci ich realizacji. W trakcie oceny technicznej należy rozważyć m.in. takie problemy, jak: wpływ na wydajnoœć i jakoœć produktu, wpływ na zużycie czynników energetycznych, materiałów pomocniczych oraz wpływ na œrodowisko i bezpieczeństwo pracy. Ocena ekonomiczna realizacji wstępnie wybranych metod redukcji odpadów powinna obejmować oszacowanie kosztów całkowitych analizowanych rozwišzań i oczekiwanych oszczędnoœci z tytułu ich wdrożenia. Do oceny projektów zwišzanych z minimalizacjš odpadów mogš być wykorzystane dwie powszechnie stosowane metody, tj.: metoda obliczania okresu spłaty zainwestowanego kapitału i metoda netto liczenia efektywnoœci przedsięwzięcia inwestycyjnego. Bibliografia: 1. J. Kozieł, J. Zasucha: ăMożliwoœci minimalizacji odpadów w przemyœle poligraficznymÓ. Praca Instytutu Gospodarki Odpadami, Katowice 1995. 2. J. Zasucha, J. Kozieł, A. Aleksandrowicz: ăRedukcja odpadów stałych. PoradnikÓ. Wydawnictwa IGO, Katowice 1995. 3. J. Kozieł. J. Zasucha: ăMetody minimalizacji odpadów w przemyœle poligraficznymÓ. Cz. I, II i III. ăEko-ProblemyÓ nr 4/1996, nr 1/1997, nr 2/1997.