Na co środki unijne?

6 Dec 2016 14:46

W latach 2007-2013 przedsiębiorstwa i instytucje będą korzystały z dotacji w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (PO IG) oraz Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO), na które łącznie przeznaczono prawie 25 mld euro. Za przygotowanie i realizację PO IG odpowiada Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Instytucjami odpowiedzialnymi za Programy Rozwoju Regionalnego są zarządy województw, które uzyskują bezpośrednią akceptację Komisji Europejskiej dla objętych dotacjami działań. Projekty przedsiębiorstw będą współfinansowane dotacjami aż do 85% ich wartości. Priorytetem będzie finansowanie projektów innowacyjnych, albowiem polskie przedsiębiorstwa w porównaniu z firmami z innych krajów Unii Europejskiej cechuje niewielka skłonność do wdrażania nowych rozwiązań w bieżącej działalności gospodarczej. Przy rozpatrywaniu projektów szczególny nacisk zostanie położony na innowacyjność produktową, a także procesową, marketingową i organizacyjną, związaną z elektroniczną gospodarką opartą na wiedzy. Przyjęto bowiem, że w tak zdefiniowanej innowacyjności zawarty jest największy potencjał zdolności eksportowych polskich firm. Przyczyną niechęci przedsiębiorstw do wprowadzania rozwiązań innowacyjnych jest w dużej mierze brak środków finansowych na wdrożenie ulepszeń w działalności gospodarczej. Dlatego też powstały programy wspierające działalność badawczo-rozwojową, zarówno na etapie powstania koncepcji nowego produktu, jak i na etapie jego wdrożenia. W ramach tych działań dotowane będą koszty wynagrodzenia osób zaangażowanych bezpośrednio w realizację projektu oraz osób zarządzających, koszty zakupu lub używania sprzętu i aparatury, a także wartość amortyzacji budynków w zakresie i przez okres ich używania na potrzeby projektu. Dofinansowaniu podlegać będzie także zakup usług doradczych. Na etapie wdrożenia nowego produktu dotowane będą środki trwałe, w tym grunty i budynki, oraz wartości niematerialne i prawne potrzebne do produkcji. Kolejną formą wsparcia jest działanie zmierzające do tworzenia dogodnych warunków inicjowania współpracy pomiędzy inwestorami prywatnymi a przedsiębiorcami poszukującymi środków finansowych na realizację innowacyjnych przedsięwzięć. Dotowane będą usługi doradcze w zakresie przygotowania przedsiębiorcy do pozyskania zewnętrznego inwestora. Dofinansowaniu podlegać będą: pomoc we właściwej prezentacji oferty, działania informacyjne i promocyjne o nowym produkcie czy usłudze oraz badanie stanu przedsiębiorstwa w celu przygotowania do finansowania przez nabycie udziałów. Środki unijne zostaną przeznaczone na inwestycje przedsiębiorstw produkcyjnych i usłu-gowych zmierzających do nabycia rozwiązań technologicznych stosowanych na świecie nie dłużej niż 3 lata. Wsparciu funduszami podlegać będzie zakup patentów, licencji albo nieopatentowanej wiedzy technicznej czy technologicznej. Ponadto dotowane będą – związane z projektem – zakupy gruntów, budynków, maszyn i urządzeń, robót i materiałów budowlanych, usług doradczych oraz specjalistycznych szkoleń. Dopuszczalny będzie leasing finansowy środków trwałych. Obecnie zakłada się, że realizowany w ramach tego działania projekt powinien zapewnić przynajmniej 20% przyrost przychodów z eksportu towarów lub usług w okresie 3 lat po zakończeniu jego realizacji. Do wniosku o dotacje trzeba będzie dołączyć biznesplan, raport z badania rynku, informacje o otrzymaniu pomocy publicznej innej niż de minimis, a także dokument potwierdzający zewnętrzne finansowanie projektu, czyli np. kopię promesy kredytowej albo leasingowej czy też kopię umowy kredytowej. Możliwe będzie uzyskanie wsparcia na prowadzenie prac badawczo-rozwojowych oraz wdrożeń nowych produktów wykorzystujących wzornictwo przemysłowe i użytkowe jako źródło przewagi konkurencyjnej. Działanie to jest skierowane zarówno do małych, średnich, jak i dużych przedsiębiorstw. Realizowane projekty będą musiały spełniać wymóg minimalnego poziomu wydatków kwalifikowanych przeznaczonych na inwestycje, który wynosi 400 tys. zł. Rodzaje dofinansowywanych kosztów są takie jak w poprzednich projektach. Na usługi doradcze zarówno małe, średnie, jak i duże przedsiębiorstwa będą mogły uzyskać 50% dotacje. Maksymalna wysokość wsparcia na wydatki inwestycyjne w ramach jednego projektu może wynieść nawet 21 mln zł. Tu również przewiduje się dofinansowanie rat leasingowych. Dotacje przeznaczone będą również na wsparcie w zakresie uzyskania ochrony własności przemysłowej. Przewiduje się finansowanie kosztów pełnomocnika, tłumaczeń oraz wszelkich opłat urzędowych na obszarze Wspólnoty Europejskiej związanych ze zgłoszeniem i rejestracją patentów albo wzorów użytkowych czy przemysłowych. Chodzi tu nie tylko o dofinansowanie zgłoszeń i rejestrów składanych przez firmy polskie za granicą, ale również o dotowanie kosztów unieważnienia patentów czy praw ochronnych. Przewiduje się wspieranie elektronicznego przepływu informacji między przedsiębiorstwami. Dotacje na informatyzację firm zostaną przeznaczone na dwa typy projektów. Pierwszy związany będzie z oferowaniem produktów i usług w internecie w formie tzw. e-sklepów. Drugi przewiduje dofinansowanie elektronicznych systemów zakupów i raportowania służących grupie minimum trzech przedsiębiorstw. Do kosztów kwalifikowanych zaliczone zostaną wydatki na środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, usługi doradcze, szkolenia oraz działania promocyjne. Warto wspomnieć, że system kontroli wykorzystania dotacji unijnych w latach 2007-2013 różni się od obowiązującego w latach poprzednich. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego jako instytucja zarządzająca PO IG koordynuje prace ministerstw: Gospodarki, Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w działaniach związanych z przyznawaniem funduszy. Te trzy ministerstwa są instytucjami pośredniczącymi w przyznawaniu dotacji i zlecają ich realizację Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) jako instytucji pośredniczącej drugiego i ostatniego szczebla. O tej hierarchii warto pamiętać, szczególnie w kontekście trybu odwołań od wniosków odrzuconych przez PARP. Ponadto w procesie kontroli nad przyznawaniem dotacji będą brały udział jeszcze dwie instytucje: instytucja certyfikująca, czyli podmiot publiczny wyznaczony do poświadczenia deklaracji wydatków i wniosków o płatność przed ich przesłaniem Komisji Europejskiej oraz instytucja audytowa, niezależna od instytucji zarządzającej i instytucji certyfikującej jednostka odpowiedzialna za weryfikację skutecznego działania systemu zarządzania i kontroli wykorzystania dotacji. Funkcję instytucji audytowej będzie pełnił w Ministerstwie Finansów Główny Inspektor Kontroli Skarbowej wraz z Urzędami Kontroli Skarbowej, natomiast funkcję instytucji certyfikującej wydatki – departament podległy Ministrowi Rozwoju Regionalnego. Na koniec należy zwrócić uwagę na istotną różnicę, która powstanie między ubieganiem się o dotacje w programie Innowacyjna Gospodarka a wnioskami złożonymi w programach regionalnych. Część samorządów rezygnuje bowiem z wymogu dołączenia do wniosku promesy kredytowej. Przedstawienie umowy kredytowej będzie natomiast wymagane po przyznaniu dotacji. Taka procedura oszczędzi zbędnych formalności przed złożeniem wniosku w samorządach. Mimo to procedura ubiegania się o dotacje za pośrednictwem PARP będzie wymagała dołączenia do wniosku o dotacje dokumentu potwierdzającego przyznanie finansowania zewnętrznego w formie kredytu lub leasingu.