Normalizacja jakości drukowania
Od dawna wiele się mówi o normalizacji procesu drukowania
w celu zapewnienia stałej, powtarzalnej jakości. Wiele jest jednak przy tym niejasności, wiele też różnorodnych norm, często zakładowych, różniących się od siebie. Thomas Paszti w artykule opublikowanym w szwajcarskim czasopiśmie fachowym „Viscom print & communication” nr 16/2006 zajmuje się problematyką normalizacji procesu drukowania w celu zapewnienia stałej jakości na podstawie normy ISO 12647.
Drukowanie można określić jako powielanie, powtarzanie tego, co już wcześniej zostało zdefiniowane, a to zdefiniowanie odbywa się w przygotowalni przez odpowiednie ustawienie wartości barw lub wybór właściwych profili barw. Należy przypuszczać, że wkrótce skończy się czas, gdy przy maszynie drukującej dopasowuje się druk na arkuszu do odbitki próbnej (proofu). Nowoczesne maszyny z krótkimi zespołami farbowymi prawie już na to nie pozwalają, gdyż nie mają śrub do regulacji stref farbowych i możliwości ustawienia barw w maszynie są bardzo ograniczone.
Przy drukowaniu chodzi o to, aby drukować prawidłowo i dokładnie. Aby jednak określić, czy tak się dzieje, trzeba mieć odpowiedni wzorzec, wytyczną do osiągnięcia postawionego celu, w której opisany jest rezultat drukowania w realnych warunkach. Takim wzorcem jest norma ISO 12647-2 dla druków wielobarwnych o wysokiej jakości i ISO 12647-3 dla druków typu gazetowego. W normie tej nie chodzi o opisanie procesów technologicznych i przebiegu produkcji, jak to ma miejsce w innych normach ISO (zarządzanie jakością i środowiskiem), lecz jedynie o zdefiniowanie jakości produktu końcowego, którym jest wyrób poligraficzny. Ponieważ jednak papier ma decydujący wpływ na rezultat drukowania, istnieją różne normy dla papierów powlekanych, niepowlekanych i gazetowych.
Arkusz druku wykonany zgodnie z tymi standardowymi założeniami jest traktowany jako wzorzec. Wynikają z tego dane charakterystyczne, określające drukowanie na odpowiednim rodzaju papieru. Dane te są podstawą do profili barw ICC. W tym pliku profili opisany jest z punktu widzenia techniki pomiarowej rezultat drukowania, jaki ma być osiągnięty.
Za pomocą profili ICC monitory i systemy proofów są w stanie symulować oczekiwany rezultat. Innym zadaniem tych profili jest przekształcenie obrazów RGB na cztery barwy CMYK. Uwzględniane są przy tym - w zależności od rodzaju papieru, farby - kolorystyka druków, przyrost wartości tonalnych itd. Plik profili jest więc głównym elementem w procesie zarządzania barwą, a w przygotowalni jest on kluczem do osiągnięcia założonych wartości. Warunkiem jest tu prowadzenie procesu drukowania w stałych, znormalizowanych warunkach.
Norma ISO 12647 umożliwia ocenę wyrobów poligraficznych według jednolitych kryteriów jakości i prowadzi do prostego, ekonomicznego procesu drukowania. Norma ta zapewnia racjonalną i niezawodną pracę zarówno u klienta, jak i w przygotowalni oraz hali maszyn drukujących, gdyż proof wykonany w przygotowalni może być uzyskany na każdej maszynie drukującej zgodnie z normą. Standardy według normy ISO 12647 stanowią nie tylko wzorzec dla optycznie odpowiedniej i dającej się zmierzyć jakości drukowania, ale są też narzędziem do udowodnienia przestrzegania zasad wymaganych przy wykonywaniu produkcji poligraficznej, uznawanych na świecie. Standardy te wychodzą od rezultatu na maszynie drukującej i ustalają przyrosty wartości tonalnych oraz odtwarzaną przestrzeń barw w zależności od różnych rodzajów papieru. Stanowią one podstawę komunikowania się między przygotowalnią, proofem, naświetlaniem płyt i maszyną drukującą.
Istnieje wiele norm, które powodują niepewność podczas procesu produkcji. Są to normy opracowane przez producentów maszyn czy materiałów lub instytuty badawcze bądź normy
zakładowe w drukarniach. Ta różnorodność norm często prowadzi do wadliwej produkcji. Dlatego też nadszedł czas na uporządkowanie tej sytuacji przez stosowanie normy uznanej międzynarodowo, przy zachowaniu wyjątków dotyczących nietypowych rodzajów produkcji poligraficznej. Norma ISO jest źródłem ważnym na całym świecie, otwartym i dostępnym dla każdego.
Zleceniodawca jest zainteresowany przewidywalnym rezultatem drukowania i ma też do tego prawo. Normy produkcyjne służą przede wszystkim do zdefiniowania celu i osiągnięcia go. Klient drukarni od dawna jest częścią całego łańcucha produkcyjnego, gdyż przygotowalnia leży często w jego gestii. W przygotowalni stosowane są obecnie profile barw ICC i gdy monitor oraz system proofingu są ustawione na odpowiedni profil, to klient otrzymuje w znacznej mierze pewność w produkcji oraz świadomość, że drukarnia może w pożądanej formie przenieść na papier dane dotyczące drukowania.
Jeżeli cyfrowy proof mieści się w ramach tolerancji założonej przez ISO, to w większości przypadków można zrezygnować z czasochłonnego uzgadniania kolorów przy maszynie drukującej. Wniosek: jedne z najważniejszych korzyści wynikających ze znormalizowanego drukowania to powtarzalność i przewidywalność przy realizacji zlecenia. W każdym czasie, na każdej zmianie i przez cały rok - z tą samą, pożądaną jakością.
Przestawienie się na normę dotyczącą drukowania - najlepiej na międzynarodowo uznaną i ważną na całym świecie normę ISO 12647 - przynosi także drukarni wiele korzyści.
W przypadku stosowania tej normy drukarnia ma argument przy sprzedaży swoich usług, gdyż dzięki temu może zagwarantować klientowi pewność w produkcji i jej powtarzalność. Klienci często występują z tym żądaniem już przy opracowywaniu oferty. Normalizacja drukowania pozwala też na widoczną poprawę jakości obrazu przez zwiększenie zakresu kontrastu i nasycenia barw. Ale największą korzyścią jest pewność w produkcji i jej szybkość, a wyższa produktywność prowadzi do wymiernych oszczędności.
Przy nowoczesnych maszynach efektywność jest najważniejszą cechą. W idealnych warunkach wystarczy ustawienie na maszynie przewidzianych do uzyskania gęstości optycznych barw, aby w krótkim czasie osiągnąć zgodność druku z proofem. I to w wielu drukarniach jest już codzienną praktyką.
Zalety drukowania znormalizowanego według normy ISO to: mniejsze różnice w wyglądzie reklam drukowanych w różnych publikacjach, większa zgodność powtarzanych zleceń, większa zgodność między proofem a drukiem nakładu, krótkie czasy narządu, „wspólny język” przy komunikowaniu się, powszechne obowiązywanie normy.
Norma ISO 12647 określa nie drogę, lecz cel lub rezultat, jaki ma być osiągnięty, natomiast zbiór wytycznych dotyczących znormalizowanych procesów w offsecie określa przemysłową i znormalizowaną produkcję wyrobów poligraficznych. Ten zbiór wytycznych łączy pewne normy, które muszą być stosowane, aby uzyskać rezultaty według normy ISO; dzięki niemu można zapewnić jakość od zbierania danych do gotowego produktu, posługując się odpowiednimi środkami kontrolnymi do nadzoru i sterowania produkcją.
Potrzebny jest naturalnie czas, aby w drukarni uzyskać odpowiednią wiedzę fachową, gdyż normalizacja i zarządzanie barwą są kompleksowym tematem i nie mogą być opanowane szybko. Dostawcy maszyn drukujących oraz firmy neutralne, niezwiązane z producentami, oferują pomoc przy wprowadzaniu normy ISO. Norma ta nie jest jednak niezmienną wytyczną na zawsze, gdyż warunki ramowe zmieniają się i trzeba mierzyć, kontrolować i regulować. Dlatego też technicy w drukarni odpowiedzialni za proces produkcji muszą mieć odpowiednią wiedzę. Pomocą służy im zestaw składający się m. in. z arkuszy wzorcowych (Visual Print Reference) do pomiarów i wizualnej kontroli, formy testowe RGB i CMYK oraz odpowiednie instrukcje.
Korzyści wynikające ze stosowania normy ISO 12647 są tak duże, że warto dążyć do jej wprowadzenia i uzyskania odpowiedniego certyfikatu, co niewątpliwie pomoże drukarni w zdobywaniu klientów i zajęciu lepszej pozycji na rynku.
