Ochrona zdrowia i œrodowiska

6 Dec 2016 14:43

Mimo postępujšcych w poligrafii przemian polegajšcych na wprowadzaniu w coraz większym stopniu urzšdzeń elektronicznych i technik cyfrowych nadal stosowane sš jeszcze rozmaite tradycyjne technologie oparte na chemikaliach. Chemikalia te majš okreœlone właœciwoœci, wywierajšce często negatywny, a nawet szkodliwy wpływ na zdrowie pracowników lub na otaczajšce nas œrodowisko i wymagajš odpowiedniego postępowania według okreœlonych zasad, ujętych w normach i przepisach. Już wkrótce także nas będš obowišzywać normy i przepisy Unii Europejskiej. Dlatego też interesujšcy jest artykuł w niemieckim czasopiœmie ăFlexo+Tief-DruckÓ, omawiajšcy temat szeroko pojętej ochrony zdrowia pracowników. Stosowane w poligrafii chemikalia do obróbki to z reguły mieszaniny majšce rozmaite właœciwoœci chemiczne, fizyczne, toksyczne i ekologiczne, a więc wynikajš z tego także rozmaite niebezpieczeństwa. W celu dokładnego scharakteryzowania tych niebezpieczeństw opracowano okreœlone, znormalizowane wskazówki informacyjne, często w postaci symboli optycznie przedstawiajšcych podstawowe niebezpieczeństwa. O ile pojedyncze substancje sš klasyfikowane przede wszystkim na podstawie specyficznych właœciwoœci, to klasyfikacja mieszanin następuje najczęœciej według koncentracji tworzšcych je zwišzków. Oznakowanie niebezpiecznych chemikaliów musi zawierać m.in.: symbol i opis niebezpieczeństwa oraz wskazówki charakteryzujšce to niebezpieczeństwo, nazwę niebezpiecznej substancji, wskazówki dotyczšce bezpieczeństwa. Wskazówki dotyczšce bezpieczeństwa zawierajš najbardziej istotne wytyczne, które należy traktować jako minimalne wymagania i przestrzegać ich ze względu na niebezpieczne właœciwoœci produktu. Dalsze informacje zawierajš arkusze z danymi dotyczšcymi bezpieczeństwa, instrukcje techniczne lub informacje o produkcie. Klasyfikacja i oznakowywanie chemikaliów dokonywane sš w Europie przez producenta w sposób jednolity, zgodnie z odpowiednimi wytycznymi Unii Europejskiej. Podobnie jak obowišzkowe oznakowywanie stosowanych chemikaliów istnieje analogiczny obowišzek odpowiedniego oznakowywania niebezpiecznych produktów przy transporcie. Zamiast symboli oznaczajšcych niebezpieczeństwo stosowane sš odpowiednie kartki (nalepki). W celu dalszej specyfikacji stosuje się podział na klasy niebezpieczeństwa. Od 1994 roku producenci i dostawcy sš zobowišzani do opracowywania arkuszy zawierajšcych dane dotyczšce bezpieczeństwa. Arkusze te muszš być bezwzględnie wysyłane przy pierwszej dostawie. Muszš być one opracowane w języku danego kraju i odpowiadać wymogom wytycznej UE 2001/58/EG. Arkusz z danymi dotyczšcymi bezpieczeństwa obejmuje 16 pozycji, w których zawarte sš wszystkie informacje ważne przy obchodzeniu się z niebezpiecznš substancjš. Sš one zawsze jednakowo opracowywane i użytkownik pod tym samym punktem otrzyma tego samego rodzaju informacje, niezależnie od produktu i jego producenta. Arkusz informacyjny o produkcie to dodatkowa dobrowolna informacja, np. z przemysłu fotochemicznego o materiałach eksploatacyjnych, jak filmy i płyty drukowe. Na życzenie można go otrzymać od danego producenta. Te arkusze informacyjne zawierajš zasadnicze dane o składzie produktu i ogólne wskazówki odnoœnie do zdrowia, bezpieczeństwa i œrodowiska. Ważnš sprawš jest właœciwe składowanie chemikaliów, wymagajšce przestrzegania przepisów z różnych obszarów działania. Z punktu widzenia ochrony œrodowiska muszš być przestrzegane prawo o gospodarce wodno-œciekowej i przepisy dotyczšce obchodzenia się z substancjami szkodliwymi dla wody. Ma to na celu zapobieganie zanieczyszczeniu wód powierzchniowych i gruntowych. Odpowiednie przedsięwzięcia zapobiegawcze zależš od klasy szkodliwoœci i ogólnej iloœci składowanych chemikaliów. Przepisy muszš być też przestrzegane przy składowaniu substancji trujšcych oraz mogšcych spowodować pożar. Szczególnš uwagę należy poœwięcić składowaniu płynów palnych, przestrzegajšc odpowiednich przepisów, zgodnie z wyznaczonymi klasami niebezpieczeństwa. W odniesieniu do poligrafii wiele uwagi poœwięca się oddziaływaniu chemikaliów do obróbki oraz płytom drukowym. Nie szkodzš one ani skórze, ani drogom oddechowym przy stosowaniu zgodnym z przeznaczeniem. Generalnie skóra może być jednak uszkadzana substancjami żršcymi, podrażniajšcymi, uczulajšcymi i rozpuszczajšcymi tłuszcze, gdyż dla wielu chemikaliów nie jest ona skutecznš barierš. Innš ważnš przyczynš chorób skórnych sš reakcje alergiczne, prowadzšce np. do egzemy. Unikanie chorób skórnych jest więc głównym punktem działań w zakresie higieny pracy. Obok przedsięwzięć technicznych i stosowania produktów nieszkodzšcych skórze duże znaczenie przykłada się do noszenia odpowiednich rękawic czy okularów ochronnych. W artykule omówiono szkodliwe działanie różnych substancji i sposób ochrony przed tym działaniem w odniesieniu do substancji żršcych, podrażniajšcych lub uczulajšcych. Mogš to być materiały fotochemiczne, jak np. płyty fotopolimerowe. Także substancje odtłuszczajšce, jak œrodki do czyszczenia i wymywania, mogš prowadzić do uszkodzenia górnych warstw skóry. Bardzo niebezpieczne jest zanieczyszczenie oczu. Szczegółowe informacje dotyczšce ogólnych aspektów ochrony zdrowia i œrodowiska, wynikajšcych z wytycznych Unii Europejskiej, oraz szczegółowych zagadnień praktycznych dotyczšcych ochrony w codziennej pracy zawarte sš w artykule ăArbeits- und Umweltschutz bei der Verarbeitung von DruckplattenÓ w czasopiœmie ăFlexo+Tief-DruckÓ nry 6/2003 i 1/2004. ZZ