Opakowania w offsecie zwojowym?

6 Dec 2016 14:48

Coraz więcej drukarń zajmujących się drukowaniem opakowań giętkich instaluje offsetowe maszyny zwojowe z bezstopniowo zmiennym formatem. Czy to oznacza, że w tej dziedzinie rośnie tak uznanym technikom drukowania jak fleksografia i wklęsłodruk poważny konkurent, który dotychczas był znany jedynie z drukowania etykiet? Offset zwojowy ze zmiennymi formatami ma już obecnie właściwości niezbędne do drukowania opakowań takie jak np. niskie koszty i szybkie wykonywanie form drukowych, wysoki stopień normalizacji procesów produkcyjnych, brak emisji szkodliwych substancji i krótkie czasy narządu maszyny. Ekonomiczna produkcja opakowań giętkich z różnymi długościami drukowania jest powodem stosowania w tym celu fleksografii i wklęsłodruku. Gdy przy maszynach napędzanych kołami zębatymi formaty można było zmieniać co 5 lub 10 mm, to przy obecnie stosowanych napędach bezpośrednich bezstopniowa zmiana formatów należy w zasadzie do standardowego wyposażenia maszyn do opakowań. W przypadku offsetowych maszyn zwojowych brakowało dotychczas takiej ekonomicznie opłacalnej różnorodności formatów. Teraz ta wada została usunięta. Są już maszyny (np. Alprinta 74V firmy Müller Martini), które pozwalają na bezstopniową zmianę formatów przy drukowaniu etykiet i opakowań giętkich. Przejście na potrzebną długość drukowania następuje za pomocą szybkiej wymiany odpowiednich elementów formatowych, bez stosowania narzędzi. Te elementy to cylinder płytowy i cylinder obciągowy. W offsecie potrzebne są dwa elementy na jedną długość drukowania (dwa cylindry), co jest kompensowane tym, że dla określonej długości nie trzeba mieć osobnych cylindrów w odpowiednim formacie na każde zlecenie, gdyż offsetowe płyty drukowe mogą być szybko i łatwo wymieniane przy jednym zestawie cylindrów. Od dawna opakowania są drukowane tradycyjnie w technikach fleksografii i wklęsłodruku. Maszyny flekso można podzielić na trzy grupy:  maszyny z centralnym cylindrem dociskowym pozwalające na zadrukowywanie szerokiego zakresu podłoży drukowych do opakowań giętkich, etykiet czy tektury falistej. Są one przeznaczone przede wszystkim do średnich i dużych nakładów i charakteryzują się dobrą jakością drukowania;  maszyny o budowie szeregowej wykorzystywane głównie do produkcji opakowań kartonowych do papierosów, pudełek na wyroby spożywcze i pojemników na napoje typu Tetra Pak. Nadają się one do dużych i bardzo dużych nakładów i mogą być uzupełnione o dodatkowe podzespoły, np. do wykrawania lub laminowania;  maszyny wąskowstęgowe o budowie szeregowej (szerokości wstęgi 250-510 mm) przeznaczone do drukowania np. etykiet samoprzylepnych i innych produktów w małych i średnich nakładach. Mogą one obejmować także zespoły drukujące innymi technikami oraz zespoły do obróbki końcowej. Do produkcji opakowań giętkich stosowane są przede wszystkim maszyny wklęsłodrukowe. Mają one zalety wyróżniające je spośród maszyn drukujących innymi technikami takie jak: wysoka produktywność, bardzo dobra powtarzalność jakości, szeroki zakres podłoży drukowych (szczególnie cienkie folie) oraz prosta obsługa. We wklęsłodruku formy drukowe są jednak drogie, przygotowanie maszyny do drukowania trwa długo, a wyposażenie towarzyszące (np. do odzysku rozpuszczalników) wymaga dużych nakładów finansowych. Znaczącymi zaletami offsetu zwojowego w porównaniu z tradycyjnymi technikami drukowania opakowań są korzystne koszty form drukowych, co przy częstych zmianach motywów i zleceń z niewielkim prawdopodobieństwem powtarzania ma duże znaczenie. Szybkie i proste wykonywanie form drukowych pozwala bardzo szybko reagować na nowe zlecenie lub na zmiany drukowanego motywu. Bardzo korzystna jest także łatwa zmiana formatu, gdyż nie ma tu demontowania i montowania klisz (jak we fleksografii) lub ciężkich cylindrów i konieczności transportowania ich (jak we wklęsłodruku). Po naświetleniu offsetowych płyt drukowych są one gotowe do wykorzystania – krótki czas ich wykonania pozwala na dużą elastyczność w przygotowywaniu zleceń i decyduje o wysokiej produktywności. Dzięki zastosowaniu suszenia promieniami UV lub promieniowaniem elektronowym zbędne jest kłopotliwe i kosztowne przestrzeganie wymagań ochrony środowiska. Wykorzystanie farb offsetowych jest o wiele lepsze (nie pozostają znaczące resztki) i zbędny jest ich duży zapas. Niepotrzebny jest też magazyn na cylindry, klisze itp. Offset zwojowy zapewnia bardzo wysoką jakość i niewielką ilość makulatury, a dzięki możliwości włączenia w maszynę różnych zespołów do wykończania można ją dostosować do potrzeb klientów. Zastosowanie offsetu zwojowego do drukowania opakowań giętkich jest jednak jeszcze w pewnym stopniu ograniczone. Maszyny ze zmiennymi formatami to nowe urządzenia i nie ma jeszcze gotowych, typowych rozwiązań. Ta nowa technologia to nie tylko nowy przebieg produkcji, lecz także konieczność określenia właściwej specyfikacji maszyny wymagająca ścisłego współdziałania wszystkich uczestniczących w tym stron, także spoza drukarni, która nie ma wystarczających doświadczeń. W porównaniu z fleksografią i wklęsłodrukiem offset wydaje się skomplikowany ze względu na rozbudowane zespoły farbowe i nawilżające. Ponieważ na podłoże drukowe może być przeniesiona warstwa farby o ograniczonej grubości, to przy farbach metalicznych, bieli kryjącej i lakierach trzeba stosować kombinację z innymi technikami drukowania. Na początku inwestycja w maszynę, elementy formatowe i ew. stworzenie własnej przygotowalni wiąże się ze znacznymi kosztami, a dla wielu drukarzy suszenie ultrafioletem czy promieniowaniem elektronowym to całkowita nowość. Powyższe rozważania miały na celu zsumowanie najważniejszych zalet i wad poszczególnych technik drukowania w odniesieniu do opakowań giętkich. Aby zakład produkujący takie opakowania mógł mieć więcej możliwości poszerzenia oferty usług lub własnej palety produktów, powinien w przyszłości dysponować kilkoma technikami drukowania i odpowiednio je wykorzystywać. Za pomocą offsetu zwojowego ze zmiennymi formatami zakłady mające maszyny fleksograficzne i wklęsłodrukowe mogą mieć znaczny wpływ na strukturę kosztów. Offset jest przydatny przede wszystkim w przypadku małych nakładów, przy niewielkim prawdopodobieństwie powtarzania jednakowych zleceń i przy bardzo krótkich terminach; stanowi dobre uzupełnienie tradycyjnych technik drukowania. Przy jego wprowadzaniu najważniejsze są dobre wyszkolenie obsługi maszyny oraz ścisła współpraca z dostawcami maszyn, farb, podłoży drukowych i producentami urządzeń suszących. Zmiennoformatowy offset zwojowy niewątpliwie będzie się technicznie rozwijać i zwiększać swój udział w dziedzinie drukowania opakowań giętkich. Producenci farb już poczynili wielkie postępy w opracowywaniu farb suszonych UV lub promieniowaniem elektronowym i obecnie można zadrukowywać te podłoża, które jeszcze niedawno uważano za niemożliwe do zadrukowania w offsecie. Offset jest już dobrym uzupełnieniem, szczególnie w zakresie małych i średnich nakładów, gdzie najważniejsze są koszty drukowania i szybki czas reakcji. Na podstawie artykułu Markusa Knotta z „Flexo+Tief-Druck” nr 5/2007 opracował ZZ