Zlecone niedawno przez brytyjskie stowarzyszenie Two Sides globalne badanie konsumenckie obrazuje nastawienie społeczeństwa wobec papieru oraz druku, a także jego postawę w odniesieniu do środowiska naturalnego. W kwestii przemysłu papierniczego i drukarskiego rynki globalne oraz preferencje konsumentów pozostają bardzo zróżnicowane i trudne do przewidzenia, ale jest co najmniej jedno główne źródło porozumienia: na całym świecie ludzie lubią i chcą drukować na papierze.
Jest to główne odkrycie tego badania, oceniającego stosunek użytkowników do zagadnień dotyczących zrównoważonego rozwoju, uwzględniając wykorzystanie materiałów drukowanych i papieru. Badanie zostało zlecone przez stowarzyszenie Two Sides, organizację non-profit działającą na rzecz promowania odpowiedzialnej produkcji i korzystania z obiektów drukowanych oraz papieru.
W czerwcu 2016 r. poproszono firmę Toluna o przeprowadzenie w 10 krajach badania, dotyczącego atrakcyjności i nieszkodliwości dla środowiska materiałów drukowanych i papieru. Ponad 7000 konsumentów z całego świata zostało przebadanych, by uzyskać wiedzę na temat wpływu na środowisko komunikacji cyfrowej w porównaniu z tą bazującą na użyciu papieru oraz poglądów na temat inicjatyw korporacyjnych zmuszających ludzi do korzystania z komunikacji cyfrowej z wyeliminowaniem opcji dokumentów drukowanych na papierze. Dane z badań podzielono na pięć różnych grup wiekowych, od 18 do 55 lat i więcej.
Osoby związane z przemysłem papierniczym, drukarskim lub powiązanymi zostały wykluczone z badania.
Zrównoważony sposób komunikacji
Wyniki badań wykazały, że 88-91 proc. respondentów zgodziło się, iż w przypadku odpowiedzialnego wytwarzania, użytkowania i recyklingu druk i papier mogą stanowić przyjazny środowisku sposób komunikowania się. Podobnie 85-89 proc. przyznało, że kiedy lasy są odpowiedzialnie zarządzane, czyli w sposób nienaruszający równowagi środowiska, użycie drzew do produkcji wyrobów takich jak drewno dla branży budowlanej czy papier dla celów drukarskich jest do zaakceptowania.
Te wyniki były bardzo podobne w badanych krajach i regionach, co sugeruje zaufanie do produktów drukowanych i papierniczych, o ile ludzie wierzą, że są wytwarzane i wykorzystywane w sposób odpowiedzialny. Innymi słowy, istotnymi czynnikami mogą być recykling i stosowanie zrównoważonych praktyk leśnych.
Ogólnie rzecz biorąc, ludzie dostrzegają pozytywne atrybuty prośrodowiskowe papieru; aż 94-97 proc. badanych zgadza się, że recykling jest ważną cechą produktów ekologicznych. Z kolei 61-76 proc. zgodziło się, że papier opiera się na zasobach odnawialnych, a 86-94 proc. uważa, że nowe plantacje lasów są konieczne, aby przeciwdziałać globalnemu ociepleniu.
W Stanach Zjednoczonych i Europie istnieje możliwość edukowania opinii publicznej na temat zrównoważonego leśnictwa i stanu lasów. Pomimo że w ciągu ostatnich 50-60 lat liczba lasów w Stanach Zjednoczonych i w Europie znacznie wzrosła, zdaniem 74-76 proc. respondentów powierzchnia lasów pozostała taka sama lub zmniejszyła się. Tylko 5-11 proc. odpowiedziało, że zwiększyły się jej rozmiary. Obawy dotyczące leśnictwa utrzymują się we wszystkich pięciu badanych krajach lub regionach, a 73-78 proc. respondentów martwi się, jaki wpływ na lasy ma produkcja papieru.
Większość respondentów nie wiedziała, że papier jest jednym z najbardziej przetwarzanych produktów w ich kraju lub regionie, a stopa odzysku sięga powyżej 65 proc. we wszystkich regionach lub krajach objętych badaniem. Na przykład 64-73 proc. respondentów uważa, że mniej niż 50 proc. odpadów jest odzyskiwanych w celu recyklingu, a tylko 5-9 proc. uważa, że ta wartość przekracza 60 procent.
Eliminacja papieru budzi sprzeciw
Można zaobserwować cyniczny stosunek konsumentów do „eko-podejścia” korporacji i rządów, promujących elektroniczne formularze i usługi zamiast komunikacji w formie papierowych dokumentów. Większość respondentów (80-85 proc.) spotykających się z hasłami typu „Zrezygnuj z papieru – bądź eko” lub „Zrezygnuj z papieru – ocal drzewa” uważa, że firmy chcą po prostu oszczędzać i tną koszty.
Liczba respondentów, którzy kwestionują uczciwość tych propagowanych haseł, waha się od 29 do 57 proc., przy czym najwięcej takich odpowiedzi odnotowano w USA (57 proc.) i Wielkiej Brytanii (50 proc.), a najmniej w Afryce Południowej (29 proc.).
Wybieramy papier
Jeśli chodzi o preferencje dotyczące czytania i wrażeń dotykowych, ludzie chcą zachować prawo do wyboru między materiałami drukowanymi na papierze a tymi czytanymi na ekranie lub urządzeniach elektronicznych. Badania pokazały, że 64-80 proc. respondentów zgadza się, że czytanie papierowych materiałów jest przyjemniejsze niż czytanie na ekranie. Także 71-79 proc. lubi dotyk papieru i druków oraz zgadza się, że w porównaniu z innymi mediami to, co wydrukowane na papierze, jest przyjemniejsze w użyciu i w dotyku.
Wyniki wskazują, że wielu konsumentów chce zachować opcję otrzymywania dokumentów papierowych bez dodatkowych kosztów. Na przykład 62-79 proc. respondentów chce otrzymywać informacje drukowane, ponieważ zapewniają one trwalszy zapis. Nic dziwnego, że 72-77 proc. byłoby niezadowolonych, gdyby zostali poproszeni o zapłacenie za papierowe rachunki i inne dokumenty.
Ponadto zadziwiające jest, iż 29-49 proc. respondentów stwierdziło, że nie mają oni niezawodnego połączenia z internetem i chcą mieć papierową dokumentację. Wyniki te wykazują, że miliony ludzi we wszystkich regionach objętych badaniem nadal używają głównie materiałów drukowanych i papieru w celach komunikacyjnych.
W Wielkiej Brytanii, USA i Południowej Afryce 14-35 proc. respondentów wskazało, że spotkało się z reklamami związanymi z efektywnością lub nieszkodliwością dla środowiska wydruków i papieru. W Australii i Nowej Zelandii 29-30 proc. badanych słyszało o bezpiecznym dla środowiska użytkowaniu papieru i materiałów drukowanych. We wszystkich przypadkach większość respondentów uważa, że te informacje są przydatne (81-92 proc.) i wiarygodne (78-95 proc.).
Trendy
W Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych wyniki badań przeprowadzonych w 2016 r. zostały porównane z wynikami uzyskanymi w latach 2011 i 2013. Można stwierdzić, że pojawiły się pozytywne tendencje związane z ogólną akceptacją pod względem środowiskowym i zrozumieniem dla materiałów drukowanych i papieru. Na przykład gdy zapytano konsumentów: „Jaki sposób czytania jest najbardziej przyjazny dla środowiska (przy użyciu materiałów drukowanych na papierze czy elektronicznych)?”, między rokiem 2011 a 2016 odnotowano następujące różnice:
– Książki i czasopisma – wzrost o 2-4 proc. na korzyść papieru.
– Gazety i przesyłki reklamowe – wzrost o 6-14 proc. dla papieru.
Odnotowano także wzrost z 18 do 19 proc. respondentów uważających, że wydruki i papier mogą stanowić przyjazny środowisku sposób komunikowania się, gdy korzysta się z nich i produkuje w sposób odpowiedzialny (porównanie lat 2013 i 2016). Ta poprawa w postrzeganiu tego, co papierowe może być spowodowana kampaniami reklamowymi kierowanymi do konsumentów, przeprowadzanymi w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych, które koncentrowały uwagę odbiorców na ekologii oraz zaletach druku i papieru. Obejmują one kampanię „No Wonder You Love Paper” w Europie i kampanię „Paper and Packaging Board – How Life Unfolds” w Stanach Zjednoczonych. Między rokiem 2013 a 2016 wyniki badań przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych pokazują, że mniej więcej trzy razy więcej respondentów widziało reklamy związane z efektywnością i proekologicznością druku i papieru (35 proc. w 2016 r. wobec 12 proc. w 2013 r.), a znaczna większość oceniła, że reklamy te są wiarygodne i przydatne. Bardziej szczegółowa analiza wykazała, że w Stanach Zjednoczonych młodsze grupy wiekowe (poniżej 45 lat) wykazywały większe poparcie dla mediów cyfrowych niż starsze (powyżej 45 lat), ale ogólny opór przeciwko całkowitemu przeniesieniu się na komunikację internetową pozostaje wyraźny. Ponadto poziom świadomości w kwestiach związanych z recyklingiem i stanem lasów osób w wieku od 18 do 24 lat był ogólnie niższy niż pokazały to ogólne wyniki badań.
Wnioski
We wszystkich krajach i regionach preferowane są zdecydowanie materiały drukowane na papierze, co prawdopodobnie wskazuje na bardziej elementarny i ludzki sposób, w jaki ludzie reagują na fizyczność wydruków papierowych. Wielu przedkłada komunikację papierową ponad dostępne opcje cyfrowe z różnych powodów, w tym ze względu na łatwość czytania, doświadczenia dotykowe i brak dostępu do internetu. Takie wyniki mogą częściowo wyjaśniać badania neurobiologiczne, które wykazały, że nasze mózgi wykazują dużo bardziej emocjonalną i znaczącą koneksję z tym, co czytamy na papierze niż na ekranie.
Na podstawie artykułu Phila Riebela „Global Study: Most People Highly Value Paper and Print” z dwumiesięcznika „Paper 360°” opracował TP
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
