W poprzednim artykule (nr 1/2005) przedstawiono podział profili ICC nawišzujšcy zarówno do urzšdzeń, które profile charakteryzujš, jak i do funkcji, jakš w danej chwili pełniš (profile ródłowe i przeznaczenia). Wskazano również metody opisu barw za pomocš macierzy i tablic Look Up z uwzględnieniem ich wad i zalet, a na przykładzie profili monitorów przedstawiono pewnš niejednoznacznoć profili ICC, burzšcš niejako ideę ich niezależnoci od platformy czy też stosowanego oprogramowania.
W kolejnym artykule uwaga zostanie zwrócona na jednš z częci profilu ICC Đ jego nagłówek ze wskazaniem informacji, jakie powinien zawierać oraz jaki wpływ majš na funkcjonowanie CMS.
International Color Consortium (www.color.org) wydaje specyfikacje, w oparciu o które producenci oprogramowania tworzš swoje narzędzia do generowania i edytowania profili. Zatem profil wygenerowany przez takie oprogramowania powinien być zgodny z takš specyfikacjš, dzięki czemu stanie się on niezależny od platformy (chociaż z tym bywa różnie) oraz będzie kompatybilny wobec różnych aplikacji, które profili używajš. Znajomoć struktury profilu oraz skutków, jakie mogš wyniknšć, gdy taka struktura jest zachwiana, pozwala rozwišzywać niektóre problemy podczas użytkowania profili.
Jak widać, informacje dotyczšce nagłówka profilu zajmujš stosunkowo niewielkš jego częć, bioršc pod uwagę, że profile charakteryzujšce drukarki mogš osišgać rozmiary 7 megabajtów. Oczywicie przeważajšcš częć danych w profilu tworzš tablice LUT odnoszšce się do odpowiednich sposobów przekształceń barw (rendering intents). Jak wspomniano w poprzedniej częci artykułu, profile mogš zajmować różne rozmiary pamięci, ale znaczenie wielkoci pliku profilu w różnych sytuacjach jest różne, w zależnoci od preferowanego czy też aktualnie stosowanego workflow. Jeli wemiemy pod uwagę profile zaszyte w obrazach (tzw. embedded), wówczas rozmiar profilu może mieć ogromne znaczenie, bowiem plik graficzny np. w formacie TIFF zajmuje o tyle więcej miejsca, ile zajmuje sam plik profilu. Innymi przykładami, w których z kolei rozmiar profilu nie ma praktycznie żadnego znaczenia, sš proofing cyfrowy - sterowany RIPem czy też serwery do automatycznych konwersji barw. Wtedy bowiem odpowiednie profile sš stosowane do konkretnej grupy obiektów (wektorowych, bitmapowych, czasami też osobno tekstów) globalnie, tzn. do całego dokumentu zawierajšcego te obiekty. Poza tym najczęciej w tych przypadkach dochodzi tylko do tymczasowego skojarzenia profili z obrazami w celach konwersji barw (zmian wartoci numerycznych np. CMYK w pliku), tzn. nie powiększajš one rozmiaru dokumentu, ale to wszystko zależy, jak wczeniej wspomniano, od praktykowanego workflow, które w różnych przypadkach może być różne, dostosowujšc tym samym proces przepływu i ewentualnych konwersji barw do konkretnego użytkownika czy też konkretnego procesu technologicznego (wydawnictwo, drukarnia, studio prepress itp.)
Podczas gdy tagi profili ICC różniš się między sobš w zależnoci od urzšdzenia, które profile charakteryzujš (monitor, skaner, drukarka itp.), nagłówki sš zawsze takie same i standardowo zawierajš pewne informacje, które pozwalajš rozpoznawać odpowiednie profile w docelowych aplikacjach. Zawierajš one informacje, które niejako opisujš, czego można się spodziewać po danym profilu, tzn. jakie tagi powinien profil zawierać.
Informacje, które mieszczš się w nagłówku profilu, to:
Rodzaj CMM (Color Management Module) Đ wskazuje na domylny czy też preferowany CMM, który będzie używany w celach konwersji barw. W wielu przypadkach aplikacje oferujš wybór innego CMM, który wówczas staje się nadrzędny w stosunku do domylnego CMM wskazanego w nagłówku profilu. Zmiana rodzaju Color Management Module może pocišgać za sobš nieznaczne różnice w wynikach konwersji (spowodowane np. różnicami w interpolacji), ale założenie jest takie, że CMM wszystkich producentów prowadzš do zbliżonych rezultatów. Jeli dane oprogramowanie buduje profile bez preferowanego modułu konwersji barw (CMM), wówczas wartoć tego pola powinna wynosić zero.
Wersja specyfikacji Đ wskazuje na wersję specyfikacji (stworzonej przez ICC), w zgodzie z którš dany profil został stworzony. Starsza specyfikacja była oznaczana jako wersja 2.0, natomiast nowsza jako 4.1.0. Numer wersji wskazuje CMM, czy dany profil może być bez przeszkód używany przez ten moduł, bowiem przy starszej wersji profili występowały problemy ze współpracš pomiędzy nimi a CMM Đ niektóre CMM były niekompatybilne wobec tych profili. Zamierzeniem twórców nowszej wersji była pełna kompatybilnoć oraz uzyskiwanie tych samych rezultatów dla różnych modułów przetwarzania barw (CMM). Wobec tego nie powinno być trudnoci z implementowaniem profili wygenerowanych zgodnie ze specyfikacjš 4.1.0 przez starsze moduły konwersji barw (CMM), bowiem istniejš pewne mechanizmy, które ignorujš nowe, np. opcjonalne tagi, z którymi starsze moduły miałyby problemy. Wówczas jednak stosowanie nowych profili (w wersji 4.1.0) ze starymi modułami niejako mija się z celem, gdyż nie wykorzystuje się niektórych nowych możliwoci, jakie daje nowa specyfikacja.
Klasa profilu Đ okrela typ profilu wskazujšc na urzšdzenie, które opisuje. Wyróżnia się siedem klas profilu. Poniższa tabelka przedstawia sposób opisu tych klas.
Jest to jedna z najważniejszych częci nagłówka, ponieważ wskazujšc na klasę profilu determinuje tagi, które powinny się w nim znajdować (ICC okrela wymagane tagi dla profili opisujšcych poszczególne rodzaje urzšdzeń).
Rodzaje przestrzeni barw Đ wskazuje na przestrzenie barw, w oparciu o które dokonywane sš konwersje. Opisuje dwie przestrzenie: urzšdzenia (RGB, CMYK, Gray) oraz niezależnš przestrzeń (tzw. PCS, np. XYZ czy L*a*b*). W tym miejscu można stwierdzić, czy dana drukarka jest traktowana jako urzšdzenie RGB, czy CMYK (pomimo że druk opiera się na barwach pierwszorzędowych CMYK, drukarki mogš być charakteryzowane jako urzšdzenia RGB, najczęciej jeli nie sš sterowane RIPem, ale bezporednio sterownikiem drukarki, który zawsze przekształca dane przez niego przechodzšce na sygnały RGB. W najnowszych systemach operacyjnych platformy Mac możliwe jest drukowanie ăw CMYKuÓ z bezporednim stosowaniem sterownika drukarki, bez koniecznoci używania zewnętrznego RIPa. Oczywicie istniejš inne przesłanki do stosowania RIPów, chociażby możliwoci pełnej kalibracji drukarki). Dzięki temu wpisowi programy takie jak Photoshop używajš tych informacji w celu poprawnego sortowania i wywietlania nazw profili w menu.
Jakoć profilu Đ ta częć nagłówka zwana flags pełni dwie funkcje. Pierwsza okrela poziom jakoci konwersji i jest używana przez ColorSync (ta częć wpisu może być dowolnie wykorzystana przez twórców oprogramowania, ale wydaje się, że interpretacja twórców ColorSync odnoszšca się do poziomu jakoci konwersji została zakorzeniona i zaakceptowana przez innych dostawców). Druga Đ zarezerwowana dla ICC Đ okrela, czy profil jest autonomiczny, czy skojarzony z danym obrazem.
Rozróżniane sš trzy poziomy jakoci konwersji, przy czym im wyższa jakoć, tym mniejsza szybkoć przetwarzania barw: normalna (0), rednia (1) i najlepsza (2). Procedura, której używa ColorSync do konwersji, zależy od używanego poziomu jakoci. Podczas konwersji wartoci pikseli obrazu, wraz z odpowiednim profilem, wysyłane sš do częci CMM. Moduł CMM dostarczany przez Apple rozpakowuje odpowiednie tablice LUT (np. jednš z profilu ródłowego, a drugš z profilu wyjciowego) i na ich podstawie tworzy nowš, tymczasowš tablicę. Tworzenie takiej tymczasowej tablicy przeliczeniowej jest doć powszechnym sposobem na przyspieszenie konwersji. Rozmiar nowej tablicy determinuje jakoć, szybkoć konwersji oraz rozmiar pamięci operacyjnej potrzebnej do obliczeń. Zmienny jej rozmiar dotyczy jakoci normalnej i redniej Đ przy wyborze jakoci najlepszej tymczasowa tablica nie jest tworzona, a CMM korzysta z oryginalnych tablic pochodzšcych od odpowiednich profili.
Jeli twórcy oprogramowania do tworzenia profili nie przewidzieli wykorzystania częci powyższego tagu, w odpowiednim jego polu znajdzie się cyfra ă0Ó, która oznacza jakoć normalnš.
Platforma, dla której tworzony był profil, wskazuje na podstawowy system operacyjny, dla którego profil był tworzony. Poniższa tabelka przedstawia sygnatury dla odpowiednich systemów operacyjnych:
Dziwi jednak fakt występowania w ogóle takiego pola w nagłówku profilu, skoro ideš ICC jest m.in. niezależnoć od platformy. Ponieważ nagłówek profilu istnieje w celach informacyjno-porzšdkowych, wobec tego taka informacja nie ma wpływu na efekt konwersji. Ponadto, gdy nie ma preferowanego systemu operacyjnego, wówczas pole wypełnione będzie zerem. W rzeczywistoci wyglšda to tak, że ăpodstawowy system operacyjny, dla którego profil został stworzonyÓ to system, na którym profil został wygenerowany. Oznacza to tyle, że jeli posiadane oprogramowanie do tworzenia profili ICC współpracuje np. z platformš Mac, to profile wygenerowane w tym programie ăprzeznaczone sšÓ na platformę Mac. Oczywicie nie ma większych problemów z zastosowaniem takich profili na innej platformie, chociażby Windows, dlatego tym bardziej interesujšce jest pole nagłówka profilu.
Producent i model Đ przedstawia oznaczenie producenta charakteryzowanego urzšdzenia oraz sygnaturę modelu, przy czym nazewnictwo i oznaczenie dla różnych dostawców i urzšdzeń sš nadawane przez ICC i każdy nowy model (sygnatura go opisujšca) musi być zarejestrowany w ICC.
Atrybuty Đ charakteryzujš w bardzo przybliżony sposób media (podłoże), które profil opisuje. Mogš to być takie cechy podłoża jak: refleksyjne, transparentne, pozytywowe, negatywowe (w przypadku charakteryzacji skanera), matowe, błyszczšce (np. podłoże systemu stosowanego proofingu) oraz kolorowe i czarno-białe. Przy tym dwie ostatnie cechy odnoszš się nie tyle do samego podłoża, ile do urzšdzenia je zadrukowujšcego (drukarka czarno-biała, stosujšca jeden pigment, bšd drukarka realizujšca obraz za pomocš barwników CMYK lub innych).
Sposoby konwersji barw (Rendering Intents) Đ pole przedstawia domylny sposób renderingu za pomocš cyfr lub słownie. Wyróżniamy następujšce sposoby konwersji barw:
Ľ percepcyjny/fotograficzny oznaczany jako ă0Ó,
Ľ relatywnie kolorymetryczny oznaczany jako ă1Ó,
Ľ nasyceniowy oznaczany jako ă2Ó,
Ľ absolutnie kolorymetryczny oznaczany jako ă3Ó.
Do każdego ze sposobów renderingu przyporzšdkowane sš odpowiednie tablice LUT, które oznaczane sš jako: AdoBx (jeli odpowiedzialne sš za przekształcenia od przestrzeni urzšdzenia do niezależnej przestrzeni) lub BdoAx (jeli odpowiedzialne sš za przekształcenia od niezależnej przestrzeni do przestrzeni urzšdzenia). Oznaczenia sposobów renderingu wraz z odpowiadajšcymi im tablicami LUT przedstawia poniższa tabela w której nie zaznaczono oznaczenia tablic dla sposobu absolutnie kolorymetrycznego, ponieważ w tego rodzaju przekształceniach wykorzystywane sš tablice A2B1 i B2A1 oraz informacja o punkcie bieli.
Iluminant PCS Đ domylny iluminant, którym obecnie jest D50, a jego współrzędne to X = 0,9642, Y = 1,000, Z = 0,8249. International Color Consortium przewiduje wprowadzenie innych referencyjnych punktów bieli PCS. Nie należy mylić referencyjnego punktu bieli PCS (o którym informacje zamieszczone sš w odpowiednim polu nagłówka) z punktem bieli monitora czy też podłoża drukowego (o których informacje zaszyte sš w odpowiednim tagu, tzw. media white point tag).
Przykład wizualizacji zawartoci nagłówka profilu w programie ProfileEditor 4.1.5.
Wobec powyższego można dojć do wniosku, że nagłówek jest mało znaczšcš (w porównaniu z tagami) częciš profilu ICC, niemniej wymaganš przez International Color Consortium, porzšdkujšcš i wspomagajšcš jego poprawne wywietlanie oraz dajšcš pewne ogólne informacje o pochodzeniu profilu. Jednš z ważniejszych funkcji, jakš pełni, z punktu widzenia struktury profilu, jest wskazanie klasy profilu, która z kolei determinuje wymagane tagi Đ częć profilu, która będzie omówiona w następnej częci artykułu. cdn.
Autor jest studentem Instytutu Poligrafii PW
Literatura
1. Abhay Sharma, Understandung Color Management, Thomson Delmar Learning 2004
2. Bruce Frazer, Chris Murphy, Fred Bunting Real World Color Management (second edition), Peachpit Press 2005
3. www.color.org, The reasons for changing to the v4 ICC profile format Specification ICC.1:2003-09 File Format for Color Profiles (Version 4.1.0)
4. lista dyskusyjna lcms-user@lists.sourceforge.net
5. Abhay Sharma and Paul D. Fleming, Measuring The Quality of ICC Profiles and Color-Management Software, The Seybold Report Volume 2, Number 19
