Rastrowa wartość tonalna

6 Dec 2016 14:45

Jakość rastrowanych ilustracji we fleksografii zależy od wielu czynników takich jak np. farby, wałki rastrowe, maszyna drukująca. Jednym z nich jest też cyfrowa forma drukowa, w przypadku której istotne znaczenie dla jakości ilustracji ma rastrowa wartość tonalna. Problematyka kontroli i sterowania rastrową wartością tonalną w odniesieniu do wielkości punktów rastrowych to temat artykułu Martina Drehera we „Flexo+Tief-Druck” nr 2/2006. Fotopolimerowe fleksograficzne płyty drukowe wykonane metodą cyfrowego obrazowania nie tworzą obrazu liniowo (proporcjonalnie). Tworzą one elementy obrazu (punkty rastrowe) mniejsze o pewną wartość w porównaniu z miejscami wypalonymi przez laser. Jest to dużą zaletą przy tej technice drukowania, gdyż elastyczne punkty rastrowe ulegają mniejszemu lub większemu poszerzeniu na skutek docisku w maszynie drukującej i przez to wymagają odpowiedniej kompen-sacji. Ze względu na wpływy zewnętrzne zmniejszenie punktu rastrowego nie jest w przypadku form fleksograficznych wielkością stałą, lecz zmienną. Tak więc „sterowanie” tym zmniejszeniem oznacza uzyskanie wymaganej rastrowej wartości tonalnej (stopień pokrycia powierzchni w %) w zależności od liniatury rastra i materiału płyty drukowej, ale niezależnie od wahań w procesie technologicznym i od obniżenia wydajności wynikającej z procesu starzenia się źródła światła laserowego lub UV. Trzema ważnymi miejscami ingerencji w proces tworzenia fleksograficznej formy drukowej są: RIP, naświetlarka płyt i główne naświetlanie UV. Raster Image Processor (RIP) wytwarza dane niezbędne do sterowania naświetlarką i w ten sposób określa obraz grawerowany przez laser. Do przetwarzania danych stosowane są trzy metody, które mogą być wykorzystane do sterowania rastrową wartością tonalną: - zmniejszenie punktów przez podwyższenie przebiegu krzywej na wykresie w zakresie świateł. Niezbędna jest jednak przy tym regularna zmiana krzywej tego podwyższenia, aby wyrównywać zmiany w mocy lamp UV stosowanych do głównego naświetlania; - oprócz krzywych podwyższenia są też w RIP krzywe kompensacyjne służące dopasowaniu przyrostu wartości tonalnych w maszynie do zadanych wartości tonalnych i one też mogą być użyte do sterowania rastrową wartością tonalną; - trzecią metodą jest zastosowanie w RIP współczynnika gamma do korygowania krzywej charakterystycznej wartości tonalnych, przy czym w tym przypadku najbardziej korygowane są tony średnie. Zalety metod stosowanych w RIP to prostota, przejrzystość i wysoka dokładność, co szczególnie dotyczy metody ze współczynnikiem gamma. Wadą jest zmiana danych obrazowania, co utrudnia lub nawet uniemożliwia archiwizowanie danych. W większości naświetlarek płyt użytkownik może zmieniać równowagę mocy lasera. Określa ona moc niezbędną do zadanej rozdzielczości i prędkości przesuwu podczas obrazowania, przy czym między parametrami musi istnieć pewna równowaga. Ta równowaga może być łatwo ustawiana i sprawdzana za pomocą paska kontrolnego. Do sterowania rastrową wartością tonalną na formie drukowej może być stosowana moc lasera podniesiona powyżej ustalonej wartości optymalnej. Takie postępowanie ma wiele zalet, gdyż obok bardzo dokładnego sterowania rastrową wartością tonalną dane do obrazowania pozostają niezmienione, a więc ich przechowywanie jest w pełni możliwe. Poza tym zarówno elementy rastrowe, jak i kreskowe podlegają automatycznie tej samej korekcie. Wadą jest zmniejszająca się wydajność naświetlarki. Główne naświetlanie płyty promieniami UV decyduje o tworzeniu punktów rastrowych i ich wielkości oraz formie. Wielkość zmniejszenia punktów jest określana głównie przez intensywność światła UV. Nie można jednak sterować jej czasem naświetlania, gdyż z upływem czasu moc lamp zmniejsza się ze względu na ich starzenie. Można natomiast zmieniać i utrzymywać na określonym poziomie temperaturę lamp, co ma wpływ na wielkość punktów. Zalety i wady różnych metod sterowania rastrową wartością tonalną są więc następujące: - sterowanie za pomocą intensywności światła UV w naświetlarce to tylko teoria, bez możliwości technicznej realizacji; - sterowanie za pomocą współczynnika gamma w RIP jest łatwą metodą o wysokiej dokładności, lecz jej zastosowanie jest problematyczne tam, gdzie dane do obrazowania muszą być przechowywane do powtarzania zlecenia; - sterowanie za pomocą dopasowywania równowagi mocy lasera w naświetlarce wymaga wprawdzie dokładnych pomiarów rastrowych wartości tonalnych na formie drukowej, umożliwia jednak precyzyjne sterowanie, także elementami kreskowymi; z czasem stopniowe obniżanie się mocy lasera zmniejsza jednak wydajność naświetlarki; - sterowanie jedynie za pomocą zmniejszania punktów przez podwyższenie krzywej w RIP wymaga większego nakładu pracy oraz dużej znajomości szczegółów. Zmiana danych do obrazowania podczas obróbki uniemożliwia ich przechowywanie. Opracowanie: ZZ