Postępowanie restrukturyzacyjne może pomóc przedsiębiorstwu, któremu grozi niewypłacalność – na czym polega i kto może z niego skorzystać?
Coraz więcej przedsiębiorców ma problemy z terminową płatnością zobowiązań na rzecz swoich kontrahentów, jak i zobowiązań publicznoprawnych, czyli na rzecz Urzędu Skarbowego czy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przyczynami coraz większych problemów finansowych przedsiębiorstw w bieżącej realizacji płatności są niewątpliwie panujący kryzys, rosnąca inflacja, zmiany kursu walut oraz skutki panującej wojny w Ukrainie. Ponadto przedsiębiorcy jeszcze długo będą odczuwać konsekwencje pandemii, która doprowadziła w niektórych branżach do drastycznego spadku liczby klientów. Wszystkie te zdarzenia spowodowały, iż sytuacja ekonomiczna niektórych przedsiębiorców przestała być stabilna. Przedsiębiorcy zmuszeni są do walki o utrzymanie swojej pozycji na rynku. Rosnące koszty funkcjonowania przedsiębiorstw, utrzymania pracowników, spadający popyt, wzrost podatków, w tym składek ZUS ewidentnie nie sprzyjają przedsiębiorcom – tym bardziej warto poznać mechanizmy, które pozwolą uchronić firmę przed upadłością.
Cel postępowania restrukturyzacyjnego
Kryzys finansowy w przedsiębiorstwie to nie jest sytuacja bez wyjścia. Restrukturyzacja zadłużenia pomoże stanąć przedsiębiorcy na nogi i umożliwić mu dalsze funkcjonowanie na rynku. W restrukturyzacji zadłużenia bardzo ważne jest szybkie i skuteczne podjęcie działań. Cel postępowania restrukturyzacyjnego to uratowanie firmy i uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika. Przedsiębiorcy powinni na bieżąco monitorować swoją sytuację finansową i niezwłocznie reagować na wszelkie problemy finansowe. Restrukturyzacja może okazać się korzystna z punktu widzenia dłużnika, ale również wierzycieli. Skutkiem pozytywnie przeprowadzonej restrukturyzacji jest przywrócenie dłużnikowi zdolności do regularnej spłaty zobowiązań.
Kto może skorzystać z restrukturyzacji?
Z dobrodziejstw restrukturyzacji mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy są zagrożeni niewypłacalnością lub są niewypłacalni – ale chcą uniknąć ogłoszenia upadłości. Restrukturyzacja dedykowana jest zarówno przedsiębiorcom prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, spółkom prawa handlowego, jak i gospodarstwom rolnym. Dłużnik i wierzyciel to główni uczestnicy postępowania, na których spoczywają wskazane przez ustawodawcę obowiązki, a także przysługują im określone prawa. Sprawy restrukturyzacyjne rozpoznaje sąd właściwy dla głównego ośrodka podstawowej działalności dłużnika.
Rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych
Zgodnie z przepisami prawa restrukturyzacyjnego dłużnicy mogą wybierać spośród czterech dostępnych postępowań restrukturyzacyjnych:
– Postępowanie o zatwierdzenie układu
– Przyśpieszone postępowanie układowe
– Postępowanie układowe
– Postępowanie sanacyjne
Dłużnik musi podjąć decyzję, w ramach którego postępowania będzie próbował porozumieć się z wierzycielami. Weryfikacja oraz dobór właściwego postępowania restrukturyzacyjnego uzależnione są m.in. od sytuacji ekonomicznej przedsiębiorcy, wysokości zobowiązań czy ilości wierzytelności spornych. Natomiast same postępowania restrukturyzacyjne różnią się od siebie warunkami dopuszczalności procedowania, rolą i obowiązkami dłużnika, czasem trwania, kosztami postępowania, procedurą zbierania głosów od wierzycieli czy stopniem ochrony dłużnika.
Propozycje układowe dłużnika
Dłużnik podejmując decyzję o zawarciu układu z wierzycielami przedstawia wierzycielom swoje propozycje układowe, które określają sposób restrukturyzacji zobowiązań. W interesie dłużnika jest zaproponowanie propozycji, które są realne i możliwe do wykonania, ponieważ muszą one zostać zaakceptowane przez wierzycieli – bez wsparcia wierzycieli nie uda się wprowadzić w życie układu.
W propozycjach układowych dłużnik może zaproponować wiele rozwiązań, przykładowo:
– odroczenie terminu płatności,
– rozłożenie spłaty na raty,
– zmniejszenie wysokości raty,
– konwersję wierzytelności na udziały lub akcje,
– zmianę, zamianę lub uchylenie prawa zabezpieczającego określoną wierzytelność.
Powyższy katalog jest otwarty, co oznacza, iż dłużnik może sformułować inne propozycje. Prawo restrukturyzacyjne nie ogranicza metod restrukturyzacji zobowiązań, muszą one być zgodne z prawem. Propozycje układowe mogą wskazać jeden lub więcej sposobów restrukturyzacji powstałych zobowiązań, mogą przewidywać również zaspokojenie wierzycieli przez likwidację majątku (np. sprzedaż nieruchomości, maszyn lub samochodów).
Podsumowanie
Proces restrukturyzacji powinien być prowadzony przy wsparciu profesjonalistów, ponieważ wymaga on fachowej wiedzy oraz doświadczenia. Każda sytuacja wymaga indywidualnych rozwiązań. Ze względu na znaczny stopień skomplikowania całego procesu przedsiębiorca powinien otrzymać kompleksowe wsparcie na każdym etapie postępowania, zarówno podczas negocjacji z wierzycielami, jak i w toku samego postępowania sądowego – które pozwoli na skuteczne przeprowadzenie przedsiębiorcy przez wszelkie formalności wynikające z przepisów prawa. Każdy przedsiębiorca powinien zadbać o majątek firmowy oraz uchronić majątek prywatny przed odpowiedzialnością osobistą za zobowiązania firmy wobec kontrahentów oraz za zobowiązania publicznoprawne.
Paulina Kolowca
Radca prawny, doradca restrukturyzacyjny
z Kancelarii Grabowski i Wspólnicy
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
