Okres wišteczny to dobra okazja, aby móc bliżej przyjrzeć się różnorodnoci całej gamy produktów poligraficznych. Producenci wykorzystujš najrozmaitsze sposoby, by przycišgnšć naszš uwagę, zaczynajšc od zaskakujšcych kampanii reklamowych, a kończšc na tworzeniu oryginalnych opakowań. Wszystko ma jeden cel: sprzedaż.
Produktom poligraficznym stawiane sš coraz wyższe wymagania. Dotyczy to większego zróżnicowania kolorystycznego, jak również dłuższego okresu użytkowania produktu. Możliwe jest coraz więcej dzięki wyrafinowanej technologii w maszynach, ale również wielkiemu postępowi w zakresie materiałów eksploatacyjnych.
Nowe lakiery i podłoża
Jeszcze do niedawna wiele czynnoci zwišzanych z uszlachetnianiem musiało być wykonywanych w osobnych procesach produkcyjnych. Obecnie 5 lub 6 kolorów z lakierowaniem należy do standardu. Dodatkowo mamy możliwoć nałożenia lakieru przed zespołami drukujšcymi (biel kryjšca), nałożenia dwóch różnych typów lakierów po procesie drukowania, a wszystko to w jednym przejciu arkusza.
Zapomniany lakier drukowy, będšcym jednym z najtańszych sposobów uszlachetniania i zabezpieczenia powierzchni przez cieraniem, dzisiaj przeżywa swój renesans w postaci lakierowania Dripp-off. Różnorodnoć występowania lakierów dyspersyjnych: lakiery metaliczne, perłowe, lakiery Metallure, farby do drukowania na podłożach niewsiškliwych bez udziału promieniowaniu UV Đ to tylko niektóre ze rodków, jakie majš dzi do dyspozycji producenci.
W znaczšcy sposób zwiększył się również asortyment podłoży drukowych. Otworzyły się nowe możliwoci, które dotychczas były zarezerwowane głównie dla sitodruku czy fleksografii. Zastosowanie tych technik zwišzane jest z koniecznociš nakładania grubszych warstw lakieru oraz zastosowaniem podłoży niewsiškliwych. Oznacza to, że obecna technologia drukowania offsetowego musi sprostać wymaganiom, jakie niesie ze sobš stosowanie farb i lakierów utrwalanych promieniowaniem UV. Ponieważ tematyka jest bardzo szeroka, ograniczmy się do wykorzystania lakierów dyspersyjnych.
Nowoczesne maszyny i techniki uszlachetniania
Oprócz szerokiej gamy materiałów eksploatacyjnych najistotniejszš rolę odgrywa jednak maszyna drukujšca. Heidelberg oferuje najnowoczeniejsze rozwišzania w zakresie technik uszlachetniania, dajšc drukarniom możliwoć precyzyjnego dopasowania wyposażenia maszyny do jej profilu produkcyjnego. Rodzina maszyn Speedmaster SM/CD 102 i CD74 pozwala sprostać najprzeróżniejszym wyzwaniom w zakresie efektów lakierowania. Można wybrać maszynę bez wieży lakierujšcej z wykorzystaniem systemu lakierowania MCS, z jednš lub dwiema wieżami lakierujšcymi i suszšcymi stacjami porednimi i wreszcie maszyny do ăzadań specjalnychÓ Đ DuoPress z możliwociš nakładania lakieru przed zespołami drukujšcymi.
Podstawowa konfiguracja maszyn oparta jest na szeregu konstrukcyjnym CD 102. Niezależnie od typu przeznaczenia maszyny, bazš wyposażenia sš: samonakładak Preset Plus z jednš tamš ssšcš na stole spływowym i pneumatycznš markš bocznš, zespół farbowy z funkcjš zdalnego ustawiania rozcieraczy na ă0Ó, systemem bezdotykowego prowadzenia arkuszy AirTransfer i nowatorski system wykładania Preset Plus. Sš to elementy, które przy zadrukowywaniu etykiet i opakowań sš niezbędne.
Jednak tak naprawdę o jakoci nakładanej warstwy lakieru decyduje zastosowana technika lakierowania oraz suszenia, co determinuje wybór konfiguracji maszyny i precyzyjnie okrela przyszłe jej zastosowanie.
W zależnoci od struktury zleceń i zamierzonych efektów możemy wybierać pomiędzy czterema systemami lakierowania.
System lakierowania MCS
Drukarnie, które sporadycznie wykorzystujš lakier w swoich zleceniach, mogš bliżej przyjrzeć się rozwišzaniu, jakie niedawno zaproponował Heidelberg. Do tej pory majšc do dyspozycji np. maszynę Speedmaster CD 102-5 wszelkie lakierowanie należało wykonywać albo w osobnym cyklu produkcyjnym, albo przy wykorzystaniu tylko lakieru drukowego. Od targów drupa 2004 jest możliwoć wykorzystania lakieru dyspersyjnego w maszynach SM/CD 102 bez wieży lakierujšcej.
Urzšdzenie MCS jest systemem rakla komorowego, który składa się z komory z wałkiem rastrowym oraz pompy do tłoczenia lakieru. Jest ono montowane w miejsce modułowego urzšdzenia do mycia obcišgów gumowych. Naturalnie z tego zespołu drukujšcego nie możemy wówczas nakładać farby, czyli w naszym przypadku (CD 102-5) mamy możliwoć wykonania zlecenia 4+L. Lakierowanie odbywa się pełnš powierzchniš. Powrót do konfiguracji 5/0 trwa kilka minut.
System dwuwałkowy czy rakiel komorowy?
Zasadnicza różnica w obu systemach dotyczy sposobu podawania lakieru. W systemie dwuwałkowym iloć lakieru jest regulowana wyłšcznie przez zmianę prędkoci duktora i jego odległoci od chromowanego wałka dozujšcego, podczas gdy w systemie rakla komorowego zmianę iloci podawanego lakieru osišga się przez dobór odpowiedniej liniatury wałka rastrowego. Dodatkowo rakiel komorowy daje możliwoć nakładania grubszych i bardziej równomiernych warstw lakieru. Ta równomiernoć ma z kolei znaczenie w dwóch aspektach: zużycia lakieru i wielkoci połysku. W obu przypadkach liczby przemawiajš za systemem rakla komorowego. Wytworzenie równomiernego filmu na powierzchni zadrukowywanego podłoża powoduje, iż udział kierunkowego odbicia wiatła w stosunku do iloci wiatła rozproszonego jest większy, co daje efekt znakomitego połysku w przypadku rakla komorowego. Chcšc lakierować wybiórczo (forma fotopolimerowa) wykorzystujšc system dwuwałkowy należy wzišć pod uwagę, iż rysunek poddany lakierowaniu jest zanurzany w lakierze znajdujšcym się na wałku dozujšcym. Rezultatem tego będzie również zwilżenie krawędzi bocznych elementów rysunkowych, co będziemy postrzegać jako nieostre odwzorowanie, a przy drobnych elementach (pismo w negatywie) nastšpi nawet zalewanie oczek pisma.
System dwuwałkowy charakteryzuje się dużym przedziałem przenoszenia lakieru od 1,5 do 8 g/m2. Dodatkowo iloć lakieru w czasie drukowania jest kompensowana prędkociš maszyny. W przypadku rakla komorowego wartoci przenoszenia sš zależne od użytej liniatury wałka oraz kształtu kałamarzyków i mogš wynosić nawet do 10 g/m2 (rednia wartoć 6-7 g/m2).Podawanie lakieru w tym systemie jest niezależne od prędkoci maszyny.
System Flexokit
Tradycyjny rakiel komorowy sprawdza się przede wszystkim wtedy, gdy wykorzystywany jest lakier dyspersyjny. Chcšc mieć jednak pełny zakres możliwoci stosowania lakierów dyspersyjnych oraz lakierów metalicznych, lakierów Metallure, lakierów perłowych oraz bieli kryjšcych warto rozważyć specjalny rakiel komorowy pod nazwš Flexokit. Jest on rozbudowanš wersjš rakla komorowego z tš różnicš, że w komorze, w której znajduje się lakier, jest podwyższone cinienie. Drugi element tego systemu to specjalny wałek rastrowy o spiralnej liniaturze, zwykle 160 l/cm i pojemnoci 7,3 cm3. Spiralna struktura wałka, jak również podcinienie w komorze ograniczajš do minimum wnikanie powietrza do komory i tym samym zapobiegajš tworzeniu się piany, co uniemożliwiałoby proces drukowania. Dotyczy to przede wszystkim bieli kryjšcych i lakierów Metallure. Niewielkie nadcinienie w komorze dba również o optymalne napełnienie wałka Haschuren (wałek spiralny), co w stosunku do tradycyjnej komory raklowej pozwala osišgnšć wyższš równomiernoć nakładanej warstwy.
Suszenie nie mniej ważne
Oprócz zastosowanego systemu lakierowania drugim elementem, niezbędnym do osišgnięcia właciwego efektu lakierowania, jest suszenie. W zależnoci od konfiguracji maszyny dobór odpowiedniego suszenia i drogi suszenia będzie odgrywał zasadniczš rolę przy uzyskiwaniu odpowiednich efektów.
W przypadku lakierów olejowych promieniowanie podczerwone ma za zadanie przyspieszenie procesu utlenienia warstwy. Przy lakierach dyspersyjnych natomiast główny nacisk jest położony na odprowadzenie wody. W tym przypadku należy dobrać odpowiedniš długoć fali promieniowania IR oraz zastosować nadmuch goršcego powietrza, który usuwa parujšce czšsteczki wody znad powierzchni arkusza. Wydłużenie drogi suszenia warstwy lakieru jest realizowane przez zwiększenie długoci samego wykładania o 1,6 m lub/oraz przez możliwoć zastosowania porednich zespołów suszšcych Y, na których zainstalowane sš specjalne rakle powietrzne z nadmuchem goršcego powietrza i powietrza otaczajšcego. Dodatkowo każda maszyna posiadajšca system suszenia jest wyposażona w blachy prowadzšce arkusze chłodzone wodš. Jest to bardzo istotne założenie, aby zapewnić optymalny bieg arkuszy i zagwarantować długš żywotnoć maszyny.
Bioršc pod uwagę profil produkcji można wyodrębnić następujšce różne typy pieców suszšcych.
DryStar Combination
Najczęciej stosowany system suszenia końcowego, instalowany na wydłużonym wykładaniu. Ten system suszenia składa się w zależnoci od modelu z jednego lub dwóch paneli Đ nadmuchu goršcego powietrza i promieniowania IR oraz panelu z nadmuchem powietrza otaczajšcego. Nadmuch powietrza otaczajšcego ma za zadanie zredukowanie temperatury stosu i równomierne odprowadzanie czšsteczek wody. Ta konfiguracja pieca zalecana jest do nakładania lakierów przy wysokich prędkociach i zadrukowywaniu grubych kartonaży.
DryStar Coating
To rozwišzanie stosuje się dla maszyn z krótkim wykładaniem. Piec DryStar Coating składa się z jednego panelu z kombinacjš promieniowania IR i nadmuchu goršcego powietrza. W tym przypadku możemy mówić o niewielkim zmniejszeniu wydajnoci maszyny, ale koszty inwestycji sš niższe.
DryStar Ink
Piec DryStar Ink jest stosowany tam, gdzie suszeniu podlegajš farby i lakiery na bazie olejów mineralnych. Zastosowane jest promieniowanie o krótkiej długoci fali. Podgrzanie lakieru i farby znacznie przyspiesza proces utleniania warstwy, a tym samym cały proces produkcyjny.
DryStar LYL
System suszenia opracowany na potrzeby maszyn z porednimi stacjami suszšcymi. Tego typu maszyny znalazły zastosowanie przede wszystkim przy zadrukowywaniu opakowań na potrzeby branż kosmetycznej i spożywczej. Zadrukowanie odbywa się przez naniesienie warstwy lakieru na pierwszej wieży lakierujšcej oraz jej wysuszenie przed nałożeniem kolejnej warstwy lakieru. W ten sposób można wykorzystać nakładanie lakierów UV w celu uzyskania bardzo wysokiego połysku. Warstwa farby jest wówczas zabezpieczona lakierem nałożonym z pierwszej wieży lakierujšcej. Taka konfiguracja pozwala również na kombinację nakładania np. różnych typów lakierów metalicznych lub perłowych. Przedłużenie drogi suszenia o kolejnš wieżę Y zwiększa zakres uzyskiwanych wartoci połysku.
DryStar Perfecting
To rozwišzanie po raz pierwszy zaprezentowano podczas drupa 2004 na maszynie SM102Đ10P z systemami PCS i MCS. Pozwala ono na zadrukowanie obu stron arkusza z jednoczesnym lakierowaniem. W tym przypadku otrzymujemy zadruk z obu stron 4+L.
Zastosowano tutaj dwa panele suszšce, promieniowanie IR o redniej długoci fali i nadmuch goršcego powietrza. Nakładanie lakieru odbywa się przy wykorzystaniu opisanego uprzednio systemu MCS. Ten typ lakierowania przeznaczony jest dla maszyn SM102 z odwracaniem.
W artykule zasygnalizowano jedynie niektóre możliwoci w zakresie lakierowania i suszenia, jakie niosš ze sobš rozwišzania stosowane w maszynach Heidelberga. Nie wspomniano o zadrukowywaniu podłoży metalizowanych, podłoży z tworzyw sztucznych, folii soczewkowych, wykorzystaniu technologii CoolCure. Wiedza o technicznych możliwociach maszyn pozwala lepiej wykorzystywać ich potencjał produkcyjny, a z drugiej strony pozwala na precyzyjne planowanie inwestycji.
Opracował Robert Wieczorek, kierownik ds. produktów w firmie Heidelberg Polska
