Roztwory zwilżające – część II

6 Dec 2016 14:58

Roztwór zwilżający musi być nie tylko dostosowany do jakości wody, ale również odpowiednio dobrany w zależności od maszyny, typu zespołu zwilżającego, stosowanych form drukowych, podłoża drukowego i farby. W celu uzyskania właściwej jakości roztworu należy stosować odpowiednie dodatki do wody. Oddziaływanie na maszynę W maszynie drukującej roztwór zwilżający ma kontakt nie tylko z formą, ale również z obciągiem, wałkami układu farbowego i częściami maszyny. Nie powinien on wpływać w jakikolwiek negatywny sposób na jakość tych elementów, a raczej poprawiać ich charakterystykę. Dotyczy to szczególnie wałków farbowych, w przypadku których powinien zapobiegać ich łysieniu i obciągu gumowego, na którego powierzchnię powinien działać ochronnie. Dodatki powinny również zawierać inhibitory korozji, tak aby zapobiegać ewentualnej korozji części metalowych maszyny drukującej. W maszynach offsetowych stosowane są zespoły zwilżające o różnej konstrukcji, dlatego też ważnym parametrem właściwego dodatku jest możliwość stosowania go w układach każdego typu. Niezmiernie istotne jest również dokładne dozowanie dodatku. Dodatek do środka zwilżającego spełnia optymalnie swoje zadania, jeżeli jest dozowany zgodnie ze wskazówkami producenta. Dlatego też należy kontrolować ilość dodatku w środku zwilżającym. Istnieją dwie metody pomiarowe ułatwiające określenie ilości dodatku w roztworze. Najczęściej stosowana jest metoda pomiaru wartości pH roztworu lub jego przewodności elektrycznej. Pomiar tych parametrów nie jest skomplikowany i powinien być stosowany standardowo w każdej drukarni. Wartość pH Wartość pH to liczba bez miana, charakteryzująca stężenie jonów wodorowych znajdujących się w jakimś medium, czyli jego kwasowość. Wartość pH (pondus hydrogenii) zosta-ła po raz pierwszy zdefiniowana przez duńskiego biochemika Sörensena w 1909 roku jako „ujemny logarytm dziesiętny ze stężenia jonów wodorowych”: pH = – lg (H30+) Funkcja logarytmiczna mówi, że zmiana wartości pH o jedną jednostkę odpowiada zmianie stężenia jonów równej współczynnikowi x 10. Skala wartości pH to bezwymiarowy szereg liczbowy od 0 do 14. Zakres od 0 do 7 oznacza odczyn kwaśny, a od 7 do 14 odczyn zasadowy. Wartość pH 7 jest neutralna, oznacza roztwór obojętny. Dla technologii drukowania offsetowe-go najkorzystniejszy zakres kwasowości to przedział między 4,8 a 5,3. Oczywiście jest to przedział wartości zalecanych standardowo. Coraz rzadziej jednak stosuje się roztwory zwilżające o wartości pH poniżej 5,0 z powodu malejącej ilości papierów o odczynie kwaśnym, a zwiększonej papierów produkowanych z udziałem węglanów wapnia. Z drugiej strony niektóre drukarnie, szczególnie gazetowe, stosują także roztwory zwilżające o odczynie neutralnym lub wręcz zasadowym. Zadaniem dodatku do roztworu zwilżającego jest doprowadzanie do stabilizacji i stabilizowanie pożądanej wartości pH roztworu przy użyciu stałej ilości dodatku. Wpływ na zmianę wartości pH w trakcie procesu drukowania mogą wywierać: n niewłaściwe dozowanie dodatku do roztworu, n nieodpowiednia twardość wody, n niewłaściwa zawartość alkoholu izopropylowego, n zanieczyszczenie roztworu zwilżającego. Raz ustalona wartość pH powinna utrzymywać się na stałym poziomie i to w miarę możliwości niezależnie od czynników zewnętrznych. Dlatego też ważne jest, aby dodatek do roztworu zawierał wystarczającą ilość związków buforowych. Pomiarów wartości pH można dokonywać na dwa sposoby: n za pomocą papierków wskaźnikowych, które po zanurzeniu w roztworze zmieniają swój kolor. Błąd pomiaru buforowanych roztworów wynosi jednak często aż 0,5 jednostki pH i dlatego metoda ta służy do sprawdzania z grubsza kwasowości, a nie do dokładnych pomiarów; n pH-metrem elektronicznym ze szklanymi elektrodami. Urządzenie takie pozwala na bardzo dokładne określenie wartości pH, również w przypadku roztworów buforowanych. Niezbędne jest jednak dokładne przestrzeganie zasad konserwacji i regularne kalibrowanie urządzenia. Elektrody powinno się co dwa lata wymieniać na nowe. cdn. Artykuł sponsorowany Fragment książki Ewy Rajnsz pt. „Barwy druku. Offset arkuszowy”