Roztwory zwilżające – część III

6 Dec 2016 14:58

Roztwór zwilżający musi być nie tylko dostosowany do jakości wody, ale również odpowiednio dobrany w zależności od maszyny, typu zespołu zwilżającego, stosowanych form drukowych, podłoża drukowego i farby. W celu uzyskania właściwej jakości roztworu należy stosować odpowiednie dodatki do wody. Każdy dodatek do roztworu zwilżającego musi zawierać system buforujący, zapobiegający wahaniom jakości roztworu i stabilizujący jego wartość pH podczas całego procesu drukowania. System buforujący to roztwór, którego wartość pH zarówno po dodaniu mocnych kwasów lub zasad, jak i po rozcieńczeniu wodą zmienia się tylko w minimalnym zakresie. Roztworami buforującymi są najczęściej wodne roztwory słabych kwasów lub mocnych zasad i ich odpowiednich soli. Substancje zawarte w systemach buforujących powinny: n rozpuszczać się w wodzie, n wykazywać dobrą zdolność buforującą, n być zdefiniowane chemicznie, n nie działać korozyjnie na metale. Receptura systemów buforujących musi być dobrana tak, aby podczas drukowania nie tworzyły one trudno rozpuszczalnych soli i nie parowały. Ilość i jakość składników systemu buforującego można ocenić podczas pomiarów przewodności elektrycznej roztworu zwilżającego. Przewodność elektryczna Pomiar przewodności elektrycznej świadczy o jakości transportowania ładunków elektrycznych w roztworze. Środkiem transportującym ładunki są sole, rozpuszczone w wodzie i rozłożone na jony. Jednostką pomiarową przewodności elektrycznej jest µS/cm lub mS/cm. Przewodność elektryczna zwiększa się wraz ze wzrostem ilości jonów, a tym samym rosnącą zawartością soli. Wzrost ten jest wprost proporcjonalny do ilości zastosowanego dodatku. Zależność ta sprawia, że przewodność mogłaby być idealną wielkością kontrolną i sterowniczą. Jednak jest ona uzależniona także od innych czynników: n alkoholu izopropylowego – miesza się on z wodą w dowolnych proporcjach, jednak nie rozpada na jony. W związku z tym nie może transportować ładunków elektrycznych w roztworze, wskutek czego obniża jego przewodność elektryczną; n zanieczyszczeń wody – podczas drukowania do obiegu wody zwilżającej przedostają się różne substancje, które mogą wykazywać się pewną przewodnością elektryczną lub jej nie mieć. Substancje takie jak zmywacze, kurz papierowy, składniki powłok papierowych lub spoiwa farb drukarskich mogą obniżać przewodność elektryczną w podobny sposób jak alkohol izopropylowy lub ją podwyższać. Nie można jednak ocenić ilościowo wpływu tego rodzaju substancji na przewodność, ponieważ trudno sklasyfikować ich rodzaj i ilość; n jakości dodatku do roztworu zwilżającego – może on powodować wahania przewodności ze względu na zastosowanie do produkcji różnych surowców technicznych. Ilości dodatku nie można kontrolować przez pomiar przewodności w trakcie procesu drukowania, a jedynie przed jego rozpoczęciem w świeżo przygotowanym roztworze; n jakości wody – parametry wody użytkowej stosowanej do przygotowania roztworu zwilżającego mogą ulegać różnym wahaniom. Jeśli w wodzie zmienia się zawartość soli, to tym samym ma to wpływ na przewodność elektryczną; n temperatury roztworu zwilżającego – ma ona wpływ zarówno na wartość pH, jak i na przewodność elektryczną roztworu. Czynnik wpływu temperatury można wyeliminować stosując przyrządy pomiarowe, które mają układy kompensacji temperatury, lub przeprowadzać pomiary w stałych warunkach, np. 25°C. Podczas pomiarów należy zwrócić uwagę, czy w roztworze zwilżającym nie znajdują się pęcherzyki powietrza. Ponieważ powietrze ma działanie izolatora, może wpływać negatywnie na uzyskane wyniki. Pomiar przewodności elektrycznej roztworu zwilżającego ma sens wyłącznie w przypadku świeżo przygotowanych roztworów, jeszcze przed rozpoczęciem procesu drukowania. Zalecana graniczna wartość przewodności w drukowaniu offsetowym arkuszowym to 1500-1700 µS/cm. Pomiary w trakcie drukowania nie są wiarygodnym parametrem drukowo-technicznym środka zwilżającego. cdn. Artykuł sponsorowany Fragment książki Ewy Rajnsz pt. „Barwy druku. Offset arkuszowy”