Sposoby na lakier

6 Dec 2016 14:46

Lakierowanie, jako jeden z ostatnich procesów, jakim poddawana jest odbitka, może sprawić wiele problemów. Poniżej podajemy najczęstsze z nich wraz ze sposobami ich rozwiązania. Coraz większą rolę odgrywa pokrywanie druków różnymi rodzajami lakierów, które może imitować foliowanie, a także w wielu przypadkach je zastępować. Uszlachetnianie ma na celu mechaniczne zabezpieczenie zadrukowywanej powierzchni przed ścieraniem się farby; najefektywniej sprawdzają się w tym wypadku lakiery utrwalane promieniami UV. Inne cele lakierowania to uzyskanie odpowiednich efektów optycznych w celu podniesienia skuteczności reklamowej produktu (połysk lub mat) oraz zwiększenie sztywności. Lakierowanie lakierami dyspersyjnymi jest stosowane w różnych technikach drukowania (fleksografia, offset, sitodruk oraz wklęsłodruk). W zależności od metody aplikacji lakierowanie dyspersyjne odbywa się za pomocą: lakierówek, wież lakierniczych w maszynach offsetowych, zwojowych maszyn offsetowych z zespołem lakierującym, zespołem wodnym w maszynach offsetowych, zespołu farbowego w maszynach offsetowych, maszyn wklęsłodrukowych, fleksograficznych oraz sitodrukowych z zespołem lakierującym. Ten rodzaj powlekania jest stosowany przy lakierowaniu kartonów, papierów metalizowanych, papierów na etykiety oraz opakowań żywności. Wadą stosowania tych lakierów jest niewielki wzrost parametrów wytrzymałościowych uszlachetnianego podłoża. Lakiery dyspersyjne są nanoszone z reguły w linii metodą „mokro na mokro”, natomiast w wypadku, gdy warstwa farby ma być grubsza, metodą „mokro na sucho”. W rzeczywistości jednak nakładana ilość lakieru zależy głównie od technologii lakierowania i typu zespołu lakierującego: w układzie pośrednim, bezpośrednim, w lakierówce. Temperatura lakierowania ma zasadniczy wpływ na tworzenie warstwy lakieru. Problemy z powlekaniem i przyczepnością są spowodowane przekroczeniem zakresu temperatur tworzenia minimalnej warstwy lakieru. Kłopot powstaje także, gdy przed wykładaniem stosuje się nadmuch powietrza w celu przyspieszenia schnięcia, np. w postaci powietrznego rakla. Przyczyną jest schłodzenie powstające podczas parowania wody. Lakiery rozpuszczalnikowe aplikowane są za pomocą lakierówek bądź przy użyciu sitodruku. Dotychczas lakiery nitrocelulozowe mają niewielkie zastosowanie dla arkuszowych druków offsetowych. Biorąc pod uwagę zbliżający się termin obowiązywania Dyrektywy UE o ograniczeniu emisji związków organicznych, lakiery nitro stają się produktami coraz mniej uniwersalnymi i są zastępowane przez produkty wodorozcieńczalne. Lakiery utrwalane promieniowaniem sprawdzają się w większości systemów aplikowania. Można nimi lakierować z zespołów farbowych i lakierujących maszyny drukującej metodą suchego offsetu równie łatwo jak z zespołu sitodrukowego, fleksograficznego i lakierującego. Lakierowanie fotoutwardzalne także w szerokim zakresie są stosowane na rynku opakowań, reklamowym, etykiet, kart plastikowych, jak również przy uszlachet nianiu okładek czasozypadku lakierów utrwalanych rodnikowo w czasie utrwalania tworzą się produkty rozpadowe fotoinicjatorów, które stanowią uboczne produkty reakcji. Są one odpowiedzialne za charakterystyczny zapach występujący zazwyczaj podczas utrwalania. Za pomocą intensywnego wietrzenia woń tę można wyeliminować. W przypadku lakierów utrwalanych kationowo oraz strumieniem elektronów to zjawisko nie występuje. Możliwe jest także lakierowanie „mokro na mokro” druków wykonanych farbami drukarskimi utrwalanymi rodnikowo. W przypadku grubych warstw farb i lakieru może dochodzić do niewłaściwej polimeryzacji warstw farb pod lakierem, co ma miejsce ze względu na silne wchłanianie działającego promieniowania UV przez warstwę lakieru. Rezultatem może być brak przyczepności utwardzonych warstw do podłoża drukowego. W wielu przypadkach obserwuje się odchodzenie utrwalonych warstw od podłoża, jeśli lakierowany materiał nakładowy jest poddawany obciążeniu termicznemu lub mechanicznemu. Dalszymi następstwami niewystarczającego utrwalenia lakieru UV są niska odporność na zarysowania i zmatowienie lakieru o wysokim połysku w obszarach, gdzie są nadrukowane ciemne i kryjące farby drukarskie utrwalane UV. Nakładanie lakieru UV na konwencjonalne farby offsetowe stanowi duży problem. Należy się liczyć z problemami w przyjmowaniu lakieru przez zadrukowane powierzchnie, na których mogą się wytwarzać zauważalne następstwa odpychania lakieru w postaci struktury przypominającej skórkę pomarańczy oraz kraterów. Można także zaobserwować zmniejszoną przyczepność lakieru do zadrukowywanego podłoża. Powodem są produkty rozpadu, tworzące się w mniejszym bądź większym stopniu w czasie oksydacyjnego schnięcia konwencjonalnych farb drukarskich. Za ich występowanie są odpowiedzialne spoiwa stosowane do produkcji farb. Istotnym czynnikiem wpływającym na przyczepność lakieru UV jest stopień wysychania konwencjonalnej farby. Nieodpowiednio wyschnięta farba zmniejsza przyczepność lakieru do podłoża. Lakiery drukowe nie nadają się do uszlachetniania opakowań żywności. Skład chemiczny lakierów pokostowych jest zbliżony do składu farb offsetowych, dzięki czemu istnieje możliwość lakierowania przy użyciu zespołu drukującego maszyny offsetowej. Podczas stosowania lakierów drukowych nie można wyeliminować całkowicie żółknięcia kontaktowego. Jest to spowodowane lotnymi, żółtawo zabarwionymi produktami rozkładu, które powstają podczas schnięcia oksydacyjnego i osadzają się w powłoce na papierze lub reagują chemicznie ze składnikami warstwy powlekającej na papierze. Lakierowanie chemoutwardzalne odbywa się za pomocą lakierówek, maszyn rotograwiurowych oraz sitodruku. Przez pewien czas po lakierowaniu chemoutwardzalnym dwuskładnikowym trzeba wietrzyć pomieszczenie.