Metaliczne tusze i farby drukarskie nie są nowością na rynku, ale ciągle stanowią nowość w sektorze drukarek inkjet, którym zapewniają nowe rewolucyjne możliwości. Pewne rodzaje prac szczególnie nadają się do druku tuszami metalicznymi, m.in.: etykiety, naklejki, bannery, grafiki okienne i samochodowe, reprodukcje dzieł sztuki.
Warto zauważyć, że sprzedawcy grafiki wielkoformatowej rozszerzają stosowanie tuszy metalicznych na nowe rynki. Przykładowo punkty druku wykonujące grafikę na pojazdy oferują też naklejki i koszulki z nadrukiem. Dywersyfikacja wynika tu z dostępności nowych technologii, w tym przypadku tuszy metalicznych, i ze świadomości dostawców usług druku, że muszą zaoferować nowe, wyjątkowe usługi, aby pozostać konkurencyjnymi.
Tusze metaliczne dla drukarek inkjet są obecnie łatwo dostępne; stały się one po prostu dodatkowym kolorem oferowanym obok białego, bez znaczącego wzrostu kosztów produkcji. Ma to duże znaczenie m.in. w produkcji opakowań. Na przykład drukarki firmy Mimaki wykonują prototypy wszelkiego rodzaju opakowań i właściciele marek mogą ocenić efekt dzięki zastosowaniu metalicznego tuszu na białym kartonie przy znacznie niższych kosztach niż w przypadku nadruku na metalowej płycie. Dotyczy to również opakowań giętkich, gdzie wykorzystanie spotowych kolorów metalicznych na opakowaniach przekąsek typu snacks oferuje niepowtarzalne możliwości.
Istnieje duży, niewykorzystany jeszcze rynek metalicznego druku inkjet w dziedzinie proofingu i prototypowych opakowań. W przeszłości prototypy opakowań mogły być produkowane wyłącznie na dużych, drogich w eksploatacji maszynach. Czasem cała maszyna była uruchamiana jedynie po to, by wydrukować jeden egzemplarz prototypu, co stanowiło kosztowne przedsięwzięcie. Dzięki metalicznym tuszom inkjet można teraz wydrukować proof lub prototyp na żądanie, uzyskując także dodatkowe korzyści wynikające z dopasowania kolorów bez potrzeby uruchamiania dużego, drogiego urządzenia.
Kwestie techniczne
Wprowadzenie tuszu metalicznego do workflow wymaga pokonania kilku technicznych wyzwań. Istotne jest zagadnienie cyrkulacji tuszu w głowicy drukującej. Cząstki tuszu metalicznego są cięższe niż tradycyjnych tuszy CMYK i muszą pozostać w zawieszeniu, aby proces drukowania przebiegał prawidłowo. Opatentowany system obiegu tuszu firmy Roland pozwala na automatyzację tego procesu, dozując tusz w odpowiednich odstępach czasu w celu zminimalizowania ilości odpadów oraz zakresu prac konserwacyjnych.
Tusz metaliczny przylega do podłoży powlekanych i niepowlekanych, w tym folii winylowych i PET, mediów transparentnych, płótna i papierów fotograficznych. Jest on zazwyczaj mniej odporny na zarysowania niż tusze CMYK. W celu poprawienia wytrzymałości mechanicznej i utworzenia określonych kolorów druk tuszami metalicznymi odbywa się zazwyczaj w połączeniu z tuszami CMYK. Zalecane jest testowanie mediów przed drukowaniem.
Projektowanie grafiki zawierającej tusze metaliczne nie jest tak proste, jak się wydaje. Przestrzega się przed nadmiernym stosowaniem tuszy metalicznych oraz tuszy białych i srebrnych obok siebie, gdyż biel może spowodować utratę połysku koloru srebrnego.
Kwestie estetyczne
Dotychczasowe ograniczone wykorzystanie tuszy metalicznych nie wynika z problemów technicznych, lecz jest raczej kwestią estetyki i ryzyka twórczego. W przestrzeni CMYK i RGB projektanci nie mieli wcześniej możliwości obejrzenia, jak kolory metaliczne wpływają na ich grafikę. Chociaż drukarze mają możliwość ich produkcji techniką sitodruku lub cyfrową, ryzykownym przedsięwzięciem było wprowadzenie tuszu metalicznego na późnym etapie prepress.
Dodatkowym problemem jest proofing. Trudno wymagać, aby zleceniodawca druku lub projektant wyraził zgodę na druk bez obejrzenia odbitki próbnej. Wymagało to często od właścicieli marek sporej wiary w możliwości techniczne drukarni.
Na początku bieżącego roku firma Color-Logic wprowadziła na rynek nowy program pod nazwą FX-Viewer Plug-in do pakietu graficznego Illustrator, który umożliwia twórcom grafiki zobaczenie na ekranie, jak tusze metaliczne zwiększają efekt wizualny grafiki, zanim podejmą decyzję o skierowaniu pracy do druku.
By nie wprowadzać zmian w workflow drukarni lub projektanta, programy firmy Color-Logic są oferowane jako plug-in. Pakiet Design Suite tej firmy tworzy efekty wizualne w programie firmy Adobe, a FX-Viewer umożliwia klientom wizualizację efektów specjalnych na ich monitorach. FX-Viewer jest wykorzystywany jedynie do symulacji efektu metalicznych podłoży i tuszy, a nie do porównywania wierności kolorów.
Na portalu www.jetcomps.com firmy Proofing Technologies można też obejrzeć film instruktażowy pokazujący, jak dodać warstwę metaliczną do grafiki stworzonej w programie Adobe Illustrator.
Są także inne przykłady partnerstwa strategicznego pomiędzy producentami głowic drukujących i firmami tworzącymi narzędzia do projektowania i produkcji. Adobe, CADlink Technology, Corel Corporation czy SA International to tylko kilka z firm, które stworzyły produkty specjalnie na potrzeby drukarki Roland VersaWorks, umożliwiające wykorzystanie tuszy metalicznych w pracy projektowej. Biblioteka kolorów VersaWorks obejmuje ponad 500 różnych odcieni metalicznych, a użytkownicy mogą też tworzyć własne kolory.
Koszty
Dodatkowy koszt związany z zastosowaniem tuszu metalicznego w drukarkach wielkoformatowych w zasadzie nie ma znaczenia. Koszt tuszu metalicznego jest nieco wyższy niż zwykłych tuszy, ale drukowanie nim nie wymaga dodatkowego wysiłku ze strony operatora. Z kolei dodatkowe koszty ponoszone przez zamawiającego druk są w pełni zrekompensowane przez zwiększony efekt wizualny uzyskany dzięki tuszom metalicznym.
Koszty są jednym z największych nieporozumień w dziedzinie tuszy metalicznych. Wagowo tusze te kosztują więcej niż tusze CMYK, ale nie trzeba ich używać w dużych ilościach, aby uzyskać specjalny efekt; zazwyczaj chodzi jedynie o niewielką powierzchnię grafiki. Ponadto tusze metaliczne są zwykle łączone z tuszami CMYK w celu stworzenia jednego z setek kolorów metalicznych.
Efekty
Rozmawiając z osobami mającymi doświadczenie w stosowaniu tuszy metalicznych, w tym z pierwszymi użytkownikami drukarek inkjet z tuszami metalicznymi, producentami sprzętu, projektantami i grafikami, można uzyskać mnóstwo wiadomości na ten temat. Projektanci mówią o tworzeniu niepowtarzalnych, zwracających uwagę grafik, natomiast właściciele marek i drukarnie pragną odróżnić się od konkurencji i zwiększyć marże.
Użycie tuszy metalicznych w druku opakowań lub prototypów, POP, bannerów, naklejek czy grafiki okiennej ma sens, jeśli są stosowane oszczędnie. Choć rynek na tusze metaliczne nie osiągnął jeszcze pełni rozwoju, nadal jest doskonały do zastosowań niszowych. Druk tuszem metalicznym stanowi kolejną propozycję, która definiuje drukarnię jako dostawcę zróżnicowanych usług.
Na podstawie „Digital Output” nr 2/2012 opracował TG
