31 marca w siedzibie Muzeum Historycznego m. st. Warszawy miała miejsce uroczystość otwarcia wystawy poświęconej życiu i dorobkowi Samuela Tyszkiewicza w 120. rocznicę jego urodzin.
Tytuł wystawy – Stamperia Polacca – to nazwa, pod jaką funkcjonowały oficyny drukarskie mistrza Samuela: we Florencji, gdzie spędził większość życia, oraz w Nicei, gdzie rzuciły go wichry wojny.
Samuel Tyszkiewicz był, jak pisze w katalogu wystawy znawca i kolekcjoner jego prac Marek Szypulski, warszawianinem z urodzenia, florentyńczykiem z wyboru, elektrykiem z wykształcenia i typografem z umiłowania; mówił o sobie: Magister Samuel Typographus. Był także „ambasadorem polskim w Italii, pracą swoją pokazując przywiązanie do obu krajów i zaświadczając, że kultura polska w kraju i na emigracji jest jedna i niepodzielna.
Artysta-typograf drukował po polsku, włosku, angielsku, francusku i łacinie w rozmaitych formatach (…) Sam pisał, tłumaczył, zdobił, układał czcionki, kolofony, odbijał, oprawiał w rozmaity materiał: pergamin, papier, płótno, tkaninę. Stosował rozmaite ozdobniki: inicjały, winiety, wyklejki, akwarele, drzeworyty, linoryty, miedzioryty, światłodruki, które często wykonywał sam, harmonizując je w sposób doskonały z opracowaniem graficznym i tekstem książki. Poprzez swoją pracę odrodził dawne tradycje drukarskie i przyczynił się do rozwoju ruchu bibliofilskiego.”
Jego dorobek obejmuje 60 pozycji książkowych oraz liczne akcydensy (zaproszenia, życzenia, powinszowania, plakietki, programy, dyplomy itp.). Początkiem jego działalności jako typografa było monumentalne dzieło „Italia” opisujące podróż do Włoch w 1922 r., którego trzy tomy są eksponowane na wystawie.
Druki Tyszkiewicza były prezentowane w Polsce (ostatnio w 1956 r.) i za granicą. Na międzynarodowej wystawie Arts et Techniques w Paryżu w 1937 r. uzyskały nagrodę Grand Prix.
Obecna wystawa oprócz dorobku Stamperii prezentuje także pamiątki rodzinne, ikonografię, korespondencję oraz wydawnictwa i publikacje poświęcone dziełu Mistrza Samuela, pochodzące zarówno ze zbiorów Muzeum Narodowego, jak i od osób prywatnych, w tym rodziny Tyszkiewiczów.
Organizatorami ekspozycji są Muzeum Historyczne ze swym oddziałem – Muzeum Drukarstwa Warszawskiego, Biblioteka Narodowa oraz Towarzystwo Bibliofilów Polskich. Na uroczystość otwarcia tłumnie przybyli przedstawiciele środowisk bibliofilskiego, drukarskiego i wydawniczego; obecni byli także kurator wystawy Barbara Rogalska kierująca Muzeum Drukarstwa oraz pomagający w jej przygotowaniu bibliofile i kolekcjonerzy Marek Szypulski i Wojciech Kochlewski. Splendoru uroczystości dodała obecność Stanisława Tyszkiewicza, syna Samuela, który opowiedział o kolejach losu ojca i jego pracy.
Wystawę można oglądać do 14 czerwca. Poligrafika jest jednym z jej patronów medialnych. IZ
