Tonowanie – część I

6 Dec 2016 14:56

Tonowanie jest zjawiskiem spowodowanym przez przyjmowanie farby w miejscach niedrukujących formy, a tym samym przenoszenie jej na podłoże w niewłaściwych miejscach, co uniemożliwia prawidłowe odtworzenie obrazu. Formy stosowane do druku offsetowego są tak spreparowane, że miejsca drukujące są hydrofobowe i przyciągają farbę, a miejsca niedrukujące mają właściwości hydrofilne i umożliwiają zwilżanie ich roztworem zwilżającym. Zjawisko tonowania jest najczęściej spowodowane wadliwym wykonaniem formy lub uszkodzeniem jej warstwy hydrofilnej w trakcie procesu drukowania. Do uszkodzenia warstwy kopiowej może dojść, jeśli forma po przygotowaniu nie zostanie zabezpieczona specjalnym roztworem gumującym lub zostanie pozostawiona bez takiego zabezpieczenia podczas dłuższej przerwy w procesie drukowania. Roztwór gumujący w trakcie drukowania stopniowo ściera się z formy, ale zostaje zastąpiony składnikami roztworu zwilżającego, które chronią jej powierzchnię. Podczas procesu drukowania na powierzchni obszarów niedrukujących musi się znaleźć wystarczająca ilość roztworu. Powinien on więc posiadać odpowiednie właściwości, aby powierzchnię formy dostatecznie zwilżyć. Najważniejszą rolę odgrywa jego właściwe napięcie powierzchniowe, które jest stabilizowane przez dodatek alkoholu izopropylowego lub innych składników zawartych w dodatku do roztworu. Niewystarczająca zawartość alkoholu w roztworze zwilżającym powoduje zbyt niskie napięcie powierzchniowe i tym samym niedostateczne zwilżanie miejsc niedrukujących formy. Ważne są również prawidłowa wartość pH i temperatura roztworu. Farba i roztwór zwilżający w trakcie procesu drukowania muszą znajdować się w równowadze, tak aby móc pokryć odpowiednio miejsca drukujące formy farbą, a niedrukujące dostatecznie zwilżyć. Należy pamiętać, że właściwości roztworu zwilżającego w trakcie procesu drukowania mogą ulegać zmianie pod wpływem różnych czynników. Około 20 proc. ogólnej ilości roztworu powraca z formy drukowej do układu wodnego i może przenosić do niego niepożądane substancje zmieniające jego właściwości, szczególnie napięcie powierzchniowe i wartość pH. Stosowanie do drukowania papierów niskiej jakości z wadliwym uszlachetnieniem powierzchni powoduje na przykład przenoszenie do roztworu cząstek włókien i substancji wypłukanych z warstwy powlekającej. Jeśli posiadają one kwaśny odczyn, to tym samym powodują zakwaszanie roztworu. W przypadku papierów o odczynie alkalicznym zmniejszają jego kwasowość. Dlatego też należy stale kontrolować właściwe parametry roztworu w zakresie wartości pH, która powinna wynosić 4,8-5,3. Aby dostatecznie zwilżyć powierzchnię miejsc niedrukujących, roztwór zwilżający musi być przenoszony równomiernie na całą powierzchnię formy. Podstawą zwilżania jest właściwe funkcjonowanie maszyny. Jeżeli elementy zespołu wodnego nie pracują prawidłowo, może to prowadzić do niewłaściwego nanoszenia roztworu, a tym samym tonowania. cdn. Artykuł sponsorowany Fragment książki Ewy Rajnsz „Barwy druku. Offset arkuszowy”