Jak pokazują dane Eurostatu, w 2021 roku tylko 54 proc. osób w wieku 16-74 lat w Europie posiadało przynajmniej podstawowe umiejętności cyfrowe (DESI, 2022). Zdaniem przedstawicieli stowarzyszenia Intergraf prawodawstwo Unii Europejskiej dotyczące dostępu do treści cyfrowych musi uwzględniać rolę komunikatów drukowanych, w przeciwnym razie część społeczeństwa będzie narażona na wykluczenie.
W przypadku dostępu do komunikacji online i offline obie drogi powinny być analizowane jednocześnie, aby mieć pewność, że wolność wyboru zawsze dotyczy wszystkich. Nie można zakładać, że transformacja cyfrowa nie wpłynie na istniejące prawa i wolności offline. Bez bardziej holistycznego podejścia w prawodawstwie UE znaczna część europejskich konsumentów będzie, zdaniem stowarzyszenia, traktowana nierówno i tym samym niesprawiedliwie.
Otwarte konsultacje
Komisja Europejska rozpoczęła konsultacje społeczne w sprawie dokumentu na temat oceny unijnego prawa konsumenckiego. Konsultacje, których termin upływa 20 lutego 2023 roku, mają na celu przeanalizowanie, czy potrzebne są dodatkowe działania w celu zapewnienia równego poziomu dostępu online i offline i koncentrują się na trzech aktach prawnych:
– Dyrektywie o nieuczciwych praktykach handlowych 2005/29/WE
– Dyrektywie w sprawie praw konsumentów 2011/83/UE
– Dyrektywie dotyczącej nieuczciwych warunków w umowach 93/13/EWG
Jest to okazja do zwrócenia uwagi na ważną rolę druku i przypomnienie decydentom UE o ich odpowiedzialności za wspieranie integracji zamiast jej osłabiania. Przyszłe prawodawstwo będzie oparte na tym dokumencie roboczym, dlatego ważne jest, aby sektor druku zareagował na konsultacje. Stowarzyszenie Intergraf przygotowało dokument przedstawiający własne stanowisko i zamierza odpowiedzieć na konsultacje, które składają się z ankiety wielokrotnego wyboru i miejsca na przesłanie dokumentu potwierdzającego.
Stowarzyszenie zachęca obywateli, przedsiębiorców oraz członków innych stowarzyszeń do wzięcia udziału w konsultacjach i jest gotowe do udzielenia wskazówek.
Druk musi być częścią dyskusji na temat równego dostępu do treści cyfrowych
Stowarzyszenie zwraca też uwagę na zaniedbania w działaniach Unii Europejskiej dotyczące transformacji cyfrowej. W szczególności chodzi o uznanie kluczowej wspierającej roli komunikacji drukowanej. To zaniedbanie nie tylko szkodzi wizerunkowi i konkurencyjności sektora graficznego, którego obroty wynoszą 82 miliardy euro i zatrudnia on 640 000 osób w Europie (Eurostat, 2022), ale także zwiększa ryzyko wykluczenia wielu Europejczyków, przesuwając równowagę komunikacji w społeczeństwie bardziej w kierunku cyfrowym bez utrzymywania opcji drukowanej.
Konsumenci, którzy wybierają komunikację tradycyjną – drukowaną zamiast komunikacji online, są często obciążani dodatkowymi opłatami; wielu jest nawet zmuszonych do przejścia na technologię cyfrową bez ich zgody lub ma trudności z powrotem do formy papierowej (zob. Keep Me Posted EU). Ponieważ koszt jest generalnie wyższy, firmy i organizacje nie będą powszechnie wprowadzać zabezpieczeń bez prawnego upoważnienia.
Beatrice Klose, sekretarz generalna Intergraf, wyjaśniła, że: Możemy zapewnić konsumentom w Europie uczciwość i swobodę wyboru, a także promować integrację, poprzez zagwarantowanie prawa do bezproblemowego wyboru między komunikacją drukowaną a cyfrową. Dokument roboczy służb Komisji Europejskiej jest idealnym miejscem do zrobienia znaczącego kroku w tym kierunku.
Masowe podejście „najpierw cyfrowe” lub „wyłącznie cyfrowe” w prawodawstwie UE – bez jednoczesnej ochrony drukowanych alternatyw – grozi wykluczeniem znacznej części populacji europejskiej. Zdaniem przedstawicieli Intergrafu jest to niedopuszczalne i sprzeczne z naszymi europejskimi wartościami, co więcej – utrwala dyskryminację niektórych obywateli Europy. Ustanawia również niepokojący precedens dla przyszłego prawodawstwa UE, jak również ustawodawstwa państw członkowskich. Należy zdać sobie sprawę, że technologia cyfrowa nie jest neutralna – może tworzyć nierówności, których wcześniej nie było. Umiejętności i narzędzia cyfrowe mogą (i powinny) być nadal promowane i doskonalone, podczas gdy komunikacja drukowana powinna być chroniona i dostępna dla tych, którzy jej potrzebują lub ją preferują.
Co można zrobić, aby pomóc?
Stowarzyszenie zachęca do wyrażenia swojego głosu przez wzięcie udziału w konsultacjach społecznych na temat sprawiedliwości cyfrowej.
Opracowano na podstawie materiałów stowarzyszenia Intergraf
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
