Na tak postawione pytanie trudno dzi jeszcze jednoznacznie odpowiedzieć, gdyż, jak to zawsze bywa, jedna i druga technika ma zalety i wady. Zwolennicy wyłšcznie CtP stawiajš poza nawiasem te drukarnie, które np. rozbudowujš swojš przygotowalnię i chcš kupić nowy model nawietlarki filmów. Jest wiele powodów przemawiajšcych za nawietlaniem na film zamiast bezporedniego przenoszenia obrazu na płytę Đ jednymi z głównych sš względy ekonomiczne, czyli niższe koszty w porównaniu z CtP. Oczywiste jest, że zakup nawietlarki CtP jest opłacalny dopiero od pewnej iloci płyt przewidywanych do nawietlania i zależny od struktury drukarni. Oczywiste jest jednak także to, że efektywny workflow oraz nawietlanie ăz komputera na filmÓ to pierwszy krok w kierunku CtP.
Zalety technologii computer-to-film
Lasery stosowane w CtP nie sš zbyt długowieczne i nie sš tanie. Także płyty do tej technologii sš blisko dwa razy droższe od płyt tradycyjnych. Na skutek tego wiele drukarń zrezygnowało, przynajmniej na jaki czas, z wprowadzania CtP, bioršc pod uwagę także inne zalety nawietlania na film. Jest to np. możliwoć łatwego wykrycia błędów na podwietlonym filmie i łatwiejszego oraz szybszego ich usunięcia przez wmontowanie prawidłowego elementu.
Innš zaletš jest elastycznoć przy nawietlaniu na film. Jest to szczególnie ważne przy czasopismach, katalogach lub powtarzalnych zleceniach, do których jeszcze znaczna iloć reklam czy ogłoszeń jest przekazywana na filmie, często w postaci kompletnych montaży. Przy technologii w pełni cyfrowej takie materiały dostarczone przez klienta muszš być najpierw zamienione w postać cyfrowš (co wymaga czasu i zwišzane jest z dodatkowymi kosztami) lub przetworzone na tradycyjnej linii: nawietlanie na film Đ montaż Đ kopia na płytę, co z kolei wymaga utrzymywania odpowiednich urzšdzeń.
W przypadku nawietlania na film duże znaczenie ma także większa ăprzepustowoćÓ nawietlarek filmów. Szczególnie przy stosowaniu rastrów modulowanych częstotliwociš nowe filmy z bardzo kontrastowš emulsjš znacznie zmniejszyły dotychczasowš przewagę CtP. Poza tym przy filmie i kopii na płytę możliwa jest etapowa praca: przy płytach w dużym formacie można za pomocš kołków do pasowania kopiować dwa filmy na jednš płytę.
Film jest nadal powszechnie stosowany i według prognoz jego zużycie będzie rosnšć: ma być szeciokrotnie wyższe od zużycia płyt. Nie sprawdzajš się więc przewidywania, że zużycie płyt w krótkim czasie docignie lub nawet przewyższy zużycie filmu. Dotyczy to jednak prognoz wiatowych; w naszych ăszerokociach geograficznychÓ udział systemów CtP na rynku gwałtownie ronie. Przed trzema laty oferowano ponad 80 modeli nawietlarek filmów, obecnie ich liczba zmniejszyła się do 50 modeli. W przypadku nawietlarek CtP jest inaczej: teraz liczba modeli osišgnęła 150, gdy niedawno wynosiła niecałe 80. Dochodzi do tego 10 systemów w małych formatach, do bezporedniego nawietlania na płyty poliestrowe.
Nie zmienia to jednak sytuacji, że także te zakłady, które pracujš z filmem, muszš opanować cyfrowy workflow, gdyż także computer-to-film wymaga cyfrowego przygotowania zlecenia. Należy do tego przynajmniej wydajny program do rozstawiania kolumn. Odpowiednie rozwišzanie workflow powinno być oczywicie dostosowane do struktury zleceń, a więc zapewnić wykorzystanie PDF i PostScript 3 oraz wysokojakociowe rastrowanie (również z rastrem FM), a także zarzšdzanie barwš. Gdy cyfrowy workflow odpowiednio funkcjonuje, to przejcie na CtP zależy od struktury zleceń i jest wtedy sprawš dobrania nawietlarki i płyt.
Współzależnoć płyta Đ CtP
Gdy w drukarni stosowana jest konwencjonalna technika z filmem i w technologii analogowej wykonuje się montaż oraz kopię, to nie trzeba zmieniać procesów technologicznych. Natomiast CtP zmusza do opanowania sposobów posługiwania się danymi i zwišzanš z tym technikš nawietlania. Zbędny staje się film, ale drukarnia musi rozstrzygnšć, jaka technologia CtP i jaka płyta muszš być zastosowane, gdyż od systemu CtP zależy rodzaj płyt. Systemy CtP można wyposażyć w różne ródła wiatła, dostosowujšc je do wybranej płyty, ponieważ CtP jest bezporednio powišzane z widmowš czułociš płyty. Czynniki, które technologicznie wišżš się ze sobš, a majš także wpływ na koszty, to: technologia nawietlania, wiatło (ródło energii) w nawietlarce, wiatłoczułoć płyty oraz proces obróbki.
Według prognoz niektórych producentów przed ostatniš wystawš DRUPA wyglšdało na to, że tendencja jednoznacznie idzie w kierunku nawietlania płyt termicznych w nawietlarkach z bębnem zewnętrznym, za pomocš promieni lasera o czułoci widmowej 830 nm. Nie odpowiadały tej prognozie systemy z laserem z widzialnym wiatłem (niebieskim, zielonym czy czerwonym) do nawietlania płyt z warstwami srebrowymi lub fotopolimerowymi. Potem pojawiły się jednak inne alternatywy dla technologii termicznej, które dzi przeważajš w ofercie producentów: laser termiczny 830 nm z nawietlarkš z bębnem wewnętrznym i nawietlarki z laserem fioletowym, natomiast systemy z laserem helowo-neonowym lub argonowo-jonowym wychodzš z użycia. Należy też pamiętać o takim wariancie CtP, który umożliwia nawietlanie konwencjonalnych płyt UV.
ródła wiatła stosowane w poligrafii obejmujš cały zakres wiatła widzialnego, także w obrębie podczerwieni i ultrafioletu. Z punktu widzenia właciwoci fizycznych i chemicznych laser ultrafioletowy byłby idealny do nawietlania płyt drukowych, przede wszystkim dlatego, że w poligrafii dotychczas stosowane sš konwencjonalne płyty nawietlane promieniami UV. Lasery te sš jednak drogie i trudno dostępne ze względu na ograniczony rynek, dlatego też nie sš preferowane. O ich wprowadzeniu decydujš nie tylko względy techniczne; zbyt wiele pieniędzy włożono w rozwój techniki termicznej i musi to być najpierw skompensowane sprzedażš, aby myleć o szerokim wprowadzeniu nowej techniki.
Technologia termiczna została wprowadzona w 1995 roku. Jej największš zaletš jest niska wrażliwoć płyty na wahania w nawietlaniu. Teoretycznie płyty te nie mogš być niedowietlone lub przewietlone, a więc nawietlanie termiczne jest najlepsze z punktu widzenia pewnoci procesu obróbki.
Nawietlarki z laserem fioletowym to nowoć ostatnich dwóch lat. Ich zaletš jest duża szybkoć nawietlania, gdyż obracajšce się lustra mogš być mniejsze, a więc ich masa jest też mniejsza. Ma to również korzystny wpływ na cenę. Dlatego nawietlarki te sš interesujšce dla małych i rednich zakładów, drukujšcych w małych formatach.
CtP jako technika przejciowa?
Sprawa płyt drukowych i nawietlarek będzie w najbliższych latach nadal tematem rozważań. Powstaje jednak pytanie, w jakim stopniu takie technologie, jak bezporednie obrazowanie cylindrów w maszynie, mogš zastšpić płytę drukowš? Jedno jest pewne: do zastšpienia płyt konwencjonalnych jeszcze długa droga.
Na podstawie artykułu Klausa Petera Nicolay ăFilm adieu und hallo Platte?Ó z ăDruck & Medien-MagazinÓ opracował ZZ
