Koszty eksploatacji nawietlarki płyt malejš w miarę wzrostu zużycia płyt Đ dlatego też łatwiej uruchomić taki system większym drukarniom. Mniejszym, którym nie opłaca się samodzielna inwestycja w nowoczesnš linię produkcyjnš, coraz częciej proponuje się skorzystanie z usług zewnętrznej firmy nawietlajšcej płyty. Czy usługowe nawietlanie płyt to nowy obszar rynku?
Na poczštek warto zauważyć, że istniejš właciwie dwie wersje ăusługowego CtPÓ: drukarnia z systemem CtP, wiadczšca także usługi prepress, oraz dedykowane studio prepress bez własnych maszyn drukujšcych. Dotychczas najczęciej mielimy do czynienia z pierwszym przypadkiem Đ drukarnia sprzedaje wówczas nadmiar mocy produkcyjnych swojej przygotowalni. Studio prepress sprzedajšce całoć nawietlonych płyt jeszcze w Polsce nie powstało, ale w niektórych krajach (Niemcy, Włochy) istniejš już firmy tego typu. Jednak sporód ponad 10 000 nawietlarek płyt na wiecie jedynie mała czšstka (nie więcej niż 200) nawietla płyty dla innych użytkowników poza swoim włacicielem.
Klienci Đ inne drukarnie korzystajšce z nawietlania usługowego Đ zwykle obawiajš się tego, że dostawca płyt zechce przejšć ich zleceniodawców, oferujšc im kompletnš usługę. Taka pokusa istnieje zwłaszcza w warunkach recesji, gdy walka o klienta staje się coraz bardziej bezwzględna. Cena płyt sprzedawanych na zewnštrz może też przekonać inne drukarnie do zakupu własnej nawietlarki CtP, szczególnie gdy potrzebne sš większe formaty płyt Đ dlatego współpraca wielu drukarń przy usługowym nawietlaniu płyt może okazać się krótkotrwała. Posiadacz systemu CtP może też szybko zauważyć, że jego potrzeby sš większe niż zakładano, a więc odpowiednio mniej pozostaje na sprzedaż. Jeli prace potencjalnego klienta będš spychane gdzie na koniec kolejki (naturalny odruch Đ najpierw zaspokajamy własne potrzeby), może to odstraszyć kolejnych zleceniodawców i w rezultacie sprzedaż usług nie osišgnie zakładanego poziomu.
Czy lepiej zatem stworzyć ăusługowš nawietlarnię płytÓ w studiu prepress? Teoretycznie jest to lepszy pomysł, jednak w praktycznej realizacji pojawiajš się poważne problemy techniczne. Podstawowš trudnociš jest koniecznoć posiadania pełnej informacji technologicznej, włšcznie z takimi szczegółami, jak margines na łapki chwytaka płyt. Nawietlona płyta może być wykorzystana tylko na jednej, wskazanej maszynie; usługowe nawietlanie płyt poza drukarniš oznacza więc koniecznoć magazynowania wielu formatów płyt i bezbłędnego wyboru sporód wielu, często bardzo podobnych, zestawów parametrów. Usługowe nawietlanie płyt to także koniecznoć znacznie lepszego opanowania tajników technologii drukowania Đ w większoci studiów prepress nie było to dotychczas potrzebne, bo szczegóły technologiczne nie wychodziły poza kopiarnię. Nie da się więc po prostu zastšpić posiadanej nawietlarki filmów maszynš nawietlajšcš płyty; będzie to wymagało także zmian w organizacji produkcji.
Dzi jednak wiele studiów postanawia przejšć niemal wszystkie obowišzki przygotowalni, dostarczajšc odbiorcom zmontowane cyfrowo pliki bšd wycišgi na filmach przygotowane do kopiowania na płytę. Wstawienie nawietlarki płyt do takiego studia jest naturalnym kolejnym krokiem. Tego typu studia opanowały już montaż cyfrowy, potrafiš wykorzystywać cyfrowe wydruki próbne i nawietlajš pełnoformatowe wycišgi z otworami pod wykrojniki zgodnie z wymogami drukarni. Nawet dla nich jednak zmiana profilu będzie kłopotliwa Đ typowa nawietlarnia może przecież produkować wycišgi dla wielu różnych klientów i różnych technologii drukowania, tymczasem usługowe nawietlanie płyt wišże jš z offsetem i doć ograniczonym zakresem odbiorców. Oznacza to często koniecznoć nawišzania nowych kontaktów handlowych i wdrożenia nowych procedur obsługi zlecenia.
Niezależnie od powyższych problemów, usługowe nawietlanie płyt musi w nietypowy sposób rozwišzać kwestie zwišzane z zatwierdzaniem prac do druku, kontrolš jakoci płyt i obsługš sytuacji awaryjnych.
Tradycyjnie zleceniodawca kontrolował pracę za pomocš odbitek próbnych wykonywanych z wycišgów barwnych robionych w studiu, a drukarnia używała tychże odbitek jako wzorców podczas drukowania. Przy nawietlaniu płyt nie mamy innej drogi jak cyfrowe wydruki próbne; niestety nadal bywajš one Đ zarówno dla zleceniodawcy, jak i dla drukarza Đ mało wiarygodnym substytutem. Zleceniodawcy nie zawsze sš gotowi polegać na akceptacji pracy drogš elektronicznš (np. z użyciem mechanizmu Enfocus Certified PDF, ostatnio zalecanym przez szwajcarskie drukarnie), a drukarze Đ otrzymujšc gotowe płyty Đ chcš mieć również fizyczny wzorzec dla maszynisty. Przy usługowym nawietlaniu płyt dochodzi do tego zupełnie inny podział etapów produkcji, w szczególnoci fakt, że płyta jest przygotowana poza drukarniš. Drukowanie z płyt klienta nigdy nie było dla drukarni łatwe, a jeli połšczymy to z obiekcjami wobec wydruków próbnych, przekonanie pracowników do takiego trybu pracy może okazać się trudnym zadaniem.
Rozdzielenie etapów nawietlania płyt i drukowania utrudnia także procedury kontroli jakoci. Dodatkowy kłopot sprawia etap poredni Đ transport Đ mogšcy pogorszyć jakoć płyty i ărozmywajšcyÓ przyczyny błędów. Na dodatek płyty poprawne z punktu widzenia nawietlarni wcale nie muszš być dobre dla drukarni; osobnym problemem jest zgodnoć informacji na płycie z informacjš na wydruku próbnym. Bardzo istotnym elementem usługowego nawietlania płyt będzie wymiana informacji technologicznych pomiędzy nawietlarniš i drukarniš oraz rozbudowany mechanizm kontroli zlecenia Đ specyfikacja nawietlenia płyt jest bardzo rozbudowana w porównaniu z nawietlaniem filmu. Koszty płyt Đ wyższe od kosztów filmu, w połšczeniu z wyższymi kosztami funkcjonowania nawietlarni CtP Đ sprawiajš także, że ewentualne błędy sš o wiele droższe niż w typowym studiu prepress.
Drukarnia odbierajšca płyty od usługowej nawietlarni musi także umieć rozwišzać problemy powstajšce w wyniku awarii, np. pęknięcia płyty podczas drukowania bšd jej uszkodzenia w transporcie. Jest to jak dotychczas jeden z największych kłopotów Đ drukarnia nie majšc możliwoci szybkiego wyprodukowania drugiej płyty ryzykuje przestojem maszyny bšd opónieniem terminu realizacji zlecenia. Można temu zapobiec kupujšc od razu dwa komplety płyt, ale oznacza to podwojenie kosztów przygotowalni i podnosi minimalny opłacalny ekonomicznie nakład drukowanej pracy. Oddzielna kwestia to magazynowanie płyt użytych do produkcji Đ przy usługowym nawietlaniu płyt sš one jedynš postaciš pracy nadajšcš się do archiwizacji w drukarni, na dodatek niewygodnš i niezbyt trwałš, ograniczonš wytrzymałociš warstwy kopiowej.
Koncentracja procesu nawietlania płyt w jednym miejscu ma jednak i dobre strony. Pojedyncza nawietlarka CtP zużywajšca np. 1000 m2 płyt miesięcznie pracuje bardziej ekonomicznie niż 2 maszyny zużywajšce po 500 m2 każda. Dostawcy także wolš sprzedawać większe partie płyt, co często pozwala negocjować lepsze ceny dla klienta. Dowiadczona obsługa mocno obcišżonego systemu sprawniej usunie problemy i zapobiegnie awariom (np. podpisujšc kontrakt na serwis pogwarancyjny). Przy takiej skali produkcji koszty nawietlenia jednej płyty B1 sš wyranie niższe niż rynkowa cena jednego wycišgu B1 na filmie, a więc nawet koniecznoć zakupu dwóch kompletów płyt nie oznacza zwiększenia kosztów przygotowalni. W warunkach europejskich nie będzie problemem nawet współpraca transgraniczna; dobrze wyposażona nawietlarnia płyt oferujšca dobre ceny może sprzedawać swoje usługi większemu gronu klientów niż nawietlarnia filmów (która zwykle ogranicza się do najbliższego regionu).
W istocie jednak przy usługowym nawietlaniu płyt kwestie techniczne sš drugorzędne; podstawowym problemem okazuje się akceptacja samego pomysłu i zwišzane z tym poczucie bezpieczeństwa. Nie mamy w Polsce ani tradycji, ani dowiadczenia w organizowaniu rozproszonej produkcji Đ w przeciwieństwie do Niemców i Anglosasów (dowiadczenia wojenne!) czy nawet Azjatów. Jeli nie wierzymy w rzetelnoć kontrahentów lub w terminowoć dostaw, nie będzie nam łatwo przekonać się do pomysłu kupowania nawietlonych płyt. W wielu wypadkach wybieramy droższe rozwišzania tylko dlatego, że zapewniajš nam bezpieczeństwo lub samowystarczalnoć. Dlatego całkowita rezygnacja z własnej przygotowalni i oparcie się wyłšcznie na usługowym nawietlaniu płyt jest doć ryzykownym krokiem. Trudno się więc spodziewać, że nawietlarnie filmów przekształcš się w nawietlarnie CtP Đ o wiele bardziej prawdopodobne jest to, że w najlepszych studiach prepress stanš nawietlarki płyt pracujšce na potrzeby ich stałych odbiorców (drukarń), a częć systemów CtP w drukarniach będzie sprzedawać swojš produkcję tak, jak do tej pory sprzedawano usługi nawietlania filmów czy drukowania. Jednak nie oznacza to, że nawietlarnie filmów mogš spać spokojnie Đ nawietlanie płyt jest na tyle atrakcyjnym rozwišzaniem, że wkrótce drukowanie z płyt cyfrowych może stać się jednym z podstawowych warunków stawianych przez zleceniodawców. Firmy, które w porę przekonajš drukarzy do kupowania nawietlonych płyt, mogš w tej sytuacji zajšć na rynku pozycję przodujšcych studiów prepress.
