W procesie drukowania offsetowego poza farbą bierze udział roztwór zwilżający. I tak jak farba ma za zadanie pokryć miejsca drukujące formy, tak miejsca, które nie powinny drukować, muszą być na formie pokryte roztworem zwilżającym. Jakość roztworu odgrywa ogromną rolę, tym bardziej, że podczas drukowania farba tworzy z wodą emulsję.
Roztwory zwilżające
Roztwór zwilżający musi być dostosowany nie tylko do jakości wody, ale również odpowiednio dobrany w zależności od maszyny, typu zespołu zwilżającego, stosowanych form drukowych, podłoża drukowego i farby.
Aby uzyskać właściwej jakości roztwór, należy stosować odpowiednie dodatki do wody.
Skład dodatków do roztworów zwilżających i ich funkcje
Większość dodatków do wody składa się z następujących substancji:
– kwasów i soli o działaniu buforującym,
– substancji hydrofilowych,
– środków powlekających, tensydów,
– substancji homogenizujących,
– inhibitorów korozji,
– środków przeciwpieniących, derywatów silikonowych,
– środków konserwujących.
Właściwie dobrany środek zwilżający spełnia w procesie drukowania różne funkcje.
Oddziaływanie na wodę. Dodatek do roztworu zwilżającego powinien ustalać wartość pH roztworu w zakresie 4,8-5,3. Odpowiednia zawartość związków buforowych powinna stabilizować właściwą wartość kwasowości podczas całego drukowania nakładu, niezależnie od czynników zewnętrznych. Powinna ponadto skutecznie redukować i stabilizować napięcie powierzchniowe roztworu, co umożliwia dobre zwilżanie przy minimalnym podawaniu wody.
Dobrej jakości dodatek do roztworu musi zawierać składniki działające antybakteryjnie i zapobiegać rozmnażaniu się alg, grzybów, drożdży i podobnych drobnoustrojów w systemie podawania wody. Powinien ponadto wiązać częściowo substancje utwardzające wodę.
Oddziaływanie na farby drukarskie. Ponieważ zachowanie równowagi farbowo-wodnej jest kluczowym elementem drukowania offsetowego, właściwie przygotowane roztwory zwilżające powinny mieć zdolność tworzenia stabilnej emulsji z farbą i szybko osiągać wymaganą równowagę.
Związane to jest z kolejną funkcją dodatku do roztworu, a mianowicie utrzymywaniem właściwego napięcia granicznego pomiędzy roztworem a farbą.
Ponadto roztwór nie powinien wywierać negatywnego wpływu na charakterystykę schnięcia farb i ich właściwości reologicznych.
Oddziaływanie na formy drukowe. Od jakości roztworu zwilżającego zależy powlekanie części hydrofilnych formy, które powinno być jak najlepsze i prowadzić do uzyskania w jak najkrótszym czasie czystych, właściwych wydruków. Cecha ta jest ważna nie tylko na początku drukowania, ale także przy każdym postoju i ponownym rozruchu maszyny.
Dodatek do roztworu powinien skutecznie chronić warstwę formy przed uszkodzeniami chemicznymi i stabilizować jej warstwę hydrofobową.
Bardzo ważnym parametrem jest również właściwa ochrona form przed korozją. Elementy hydrofilne formy mają na ogół dużą powierzchnię, a w samej formie zdarzają się kapilary sięgające aż do aluminiowej warstwy nośnej. Po wywołaniu formy zabezpiecza się zwykle warstwą roztworu gumy arabskiej. Jednakże rozpuszcza się ona w wodzie i stosunkowo szybko zostaje wymyta przez roztwór zwilżający.
Dodatek do roztworu musi zaopatrywać nieprzerwanie odpowiednie części formy w substancje, które powodują jej hydrofilność i nie parują. Substancje te osadzają się w kapilarach płyty, zapobiegając z jednej strony zjawiskom korozji, a z drugiej strony zapewniając natychmiastową drukowność z form. Zabezpieczają również powierzchnię obciągu. Dlatego też w dodatkach do roztworu stosuje się domieszki gliceryny, różnych glikoli lub gumy arabskiej.
Właściwie dobrany dodatek powinien współpracować z każdym rodzajem form.
Oddziaływanie na maszynę. W maszynie drukującej roztwór zwilżający ma kontakt nie tylko z formą, ale również z obciągiem, wałkami układu farbowego i częściami maszyny. Nie powinien on wpływać w jakikolwiek negatywny sposób na jakość tych elementów, a raczej poprawiać ich charakterystykę. Dotyczy to szczególnie wałków farbowych, w przypadku których powinien zapobiegać ich łysieniu i obciągu gumowego, na którego powierzchnię powinien działać ochronnie.
Dodatki powinny również zawierać inhibitory korozji, tak aby zapobiegać ewentualnej korozji części metalowych maszyny drukującej.
W maszynach offsetowych stosowane są zespoły zwilżające o różnej konstrukcji, dlatego też ważnym parametrem właściwego dodatku jest możliwość stosowania go w układach każdego typu. Niezmiernie ważne jest również dokładne dozowanie dodatku.
Dodatek do środka zwilżającego spełnia optymalnie swoje zadania, jeżeli jest dozowany zgodnie ze wskazówkami producenta. Dlatego też należy kontrolować ilość dodatku w środku zwilżającym.
Istnieją dwie metody pomiarowe ułatwiające określenie ilości dodatku w roztworze. Najczęściej stosowana jest metoda pomiaru wartości pH roztworu lub jego przewodności elektrycznej. Pomiar tych parametrów nie jest skomplikowany i powinien być stosowany standardowo w każdej drukarni. cdn.
Artykuł sponsorowany
Fragment książki „Barwy druku. Offset arkuszowy”
Ewa Rajnsz
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
