W procesie drukowania offsetowego poza farbą bierze udział roztwór zwilżający. I tak jak farba ma za zadanie pokryć miejsca drukujące formy, tak miejsca, które nie powinny drukować, muszą być na formie pokryte roztworem zwilżającym. Jakość roztworu odgrywa ogromną rolę, tym bardziej, że podczas drukowania farba tworzy z wodą emulsję.
Przewodność elektryczna
Pomiar przewodności elektrycznej świadczy o jakości transportowania ładunków elektrycznych w roztworze. Środkiem transportującym ładunki są sole, rozpuszczone w wodzie i rozłożone na jony. Jednostką pomiarową przewodności elektrycznej jest µS/cm lub mS/cm.
Przewodność elektryczna zwiększa się wraz ze wzrostem ilości jonów, a tym samym z rosnącą zawartością soli. Wzrost ten jest wprost proporcjonalny do ilości zastosowanego dodatku.
Zależność ta sprawia, że przewodność mogłaby być idealną wielkością kontrolną i sterowniczą. Jest ona jednak uzależniona także od innych czynników:
– alkoholu izopropylowego – miesza się on z wodą w dowolnych proporcjach, jednak nie rozpada na jony. W związku z tym nie może transportować ładunków elektrycznych w roztworze, na skutek czego obniża jego przewodność elektryczną;
– zanieczyszczeń wody – podczas drukowania do obiegu wody zwilżającej przedostają się różne substancje, które mogą wykazywać się pewną przewodnością elektryczną lub jej nie mieć. Substancje takie jak zmywacze, kurz papierowy, składniki powłok papierowych lub spoiwa farb drukarskich mogą obniżać przewodność elektryczną w podobny sposób jak alkohol izopropylowy lub ją podwyższać. Nie można jednak ocenić ilościowo wpływu tego rodzaju substancji na przewodność, ponieważ trudno sklasyfikować ich rodzaj i ilość;
– jakości dodatku do roztworu zwilżającego – może on powodować wahania przewodności ze względu na zastosowanie do produkcji różnych surowców technicznych. Ilości dodatku nie można kontrolować przez pomiar przewodności w trakcie procesu drukowania, a jedynie przed jego rozpoczęciem w świeżo przygotowanym roztworze;
– jakości wody – parametry wody użytkowej stosowanej do przygotowania roztworu zwilżającego mogą ulegać różnym wahaniom. Jeśli w wodzie zmienia się zawartość soli, to tym samym ma to wpływ na przewodność elektryczną;
– temperatury roztworu zwilżającego – ma ona wpływ zarówno na wartość pH, jak i na przewodność elektryczną roztworu. Czynnik wpływu temperatury można wyeliminować stosując przyrządy pomiarowe, które mają układy kompensacji temperatury lub przeprowadzać pomiary w stałych warunkach, np. 25°C.
Podczas pomiarów należy zwrócić uwagę, czy w roztworze zwilżającym nie znajdują się pęcherzyki powietrza. Ponieważ powietrze ma działanie izolatora, może wpływać negatywnie na uzyskane wyniki.
Pomiar przewodności elektrycznej roztworu zwilżającego ma sens wyłącznie w przypadku świeżo przygotowanych roztworów, jeszcze przed rozpoczęciem procesu drukowania.
Zalecana graniczna wartość przewodności w drukowaniu offsetowym arkuszowym to 1500-1700 µS/cm.
Pomiary w trakcie drukowania nie są wiarygodnym parametrem drukowo-technicznym środka zwilżającego.
Napięcie powierzchniowe
Dla prawidłowego przebiegu procesu drukowania bardzo ważne jest utrzymanie właściwego napięcia powierzchniowego farby, roztworu zwilżającego, formy, a także wzajemnego napięcia granicznego pomiędzy nimi.
Napięcie powierzchniowe każdej cieczy określa zdolność powlekania powierzchni, na której się znajduje.
Wewnątrz dowolnej cieczy poszczególne cząsteczki wywierają na siebie siły kohezji i wzajemnie się przyciągają. Cząstki znajdujące się przy powierzchni są przyciągane tylko jednostronnie przez siły skierowane do wnętrza. Powoduje to zwiększenie ich energii, a tym samym tworzenie na powierzchni cieczy swoistej, cieniutkiej błonki.
Każda ciecz wykazuje naturalne dążenie do posiadania jak najmniejszej ilości tego typu cząsteczek i zajmowania tym samym przestrzeni o minimalnej powierzchni przy maksymalnej jej objętości.
Idealnym kształtem, do którego dąży ciecz, jest kula. cdn.
Artykuł sponsorowany
Fragment książki „Barwy druku. Offset arkuszowy”
Ewa Rajnsz
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
