W procesie drukowania offsetowego poza farbą bierze udział roztwór zwilżający. I tak jak farba ma za zadanie pokryć miejsca drukujące formy, tak miejsca, które nie powinny drukować, muszą być na formie pokryte roztworem zwilżającym. Jakość roztworu odgrywa ogromną rolę, tym bardziej, że podczas drukowania farba tworzy z wodą emulsję.
Stosowanie roztworu zwilżającego
Aby zapewnić stałą, dobrą jakość roztworu zwilżającego, należy zwrócić uwagę na jego właściwe dozowanie i przenoszenie w zespole wodnym.
Przenoszenie roztworu zwilżającego. Roztwór zwilżający w drukowaniu offsetowym przenoszony jest przez tzw. zespół wodny. Jego zadaniem jest naniesienie na formę możliwie cienkiej warstwy płynu zwilżającego na miejsca niedrukujące, zanim forma zostanie nafarbiona.
Rozróżnia się dwa typy zespołów wodnych:
– tzw. warstwowe,
– bezkontaktowe.
Zespoły warstwowe. Tego typu zespoły wodne stosowane są w maszynach offsetowych arkuszowych najczęściej.
Jakość druku zależy w dużej mierze od równomiernego przeniesienia warstwy farby, na co z kolei duży wpływ ma proces zwilżania. Przy nadawaniu farby wałki farbowe pobierają zawsze trochę środka zwilżającego z formy, który później w części przenoszony jest do farby. We wszystkich typach zespołów w wanience wodnej jest zanurzony napędzany elektrycznie wałek duktorowy, z którego środek zwilżający pobierany jest w minimalnej ilości przez wałek dozujący. Oba wałki obracają się z tą samą prędkością, ale drukarz może regulować ilość przenoszonego środka regulując prędkość obrotową duktora.
Istnieje wiele konstrukcji zespołów wodnych warstwowych, zasadniczo jednak dzieli się je na trzy rodzaje:
– oddzielone zespoły wodne, niezależne od zespołów farbowych z wydzielonym wałkiem nadającym;
– połączone zespoły wodne i farbowe, posiadające wałki nadające, a za pośrednictwem wałka pośredniego mające kontakt z zespołem farbowym;
– zespoły wodne zintegrowane z zespołami farbowymi, bez oddzielnego wałka nadającego, przekazujące środek zwilżający na pierwszy wałek farbowy.
Zespoły bezkontaktowe. Zespoły wodne bezkontaktowe to systemy, które przekazują środek zwilżający bez bezpośredniego kontaktu na wałki wodne (duktory, rozcieracze) lub nawet bezpośrednio na formę. Zespoły te można podzielić na szczotkowe, natryskowe, wirówkowe i turbo. Stosowane są głównie w maszynach zwojowych.
Dozowanie dodatków do roztworów zwilżających. W celu znormalizowania całego procesu drukowania offsetowego należy również znormalizować charakterystykę roztworu zwilżającego.
W tym celu należy przeprowadzić analizę wody stosowanej do przygotowania roztworu pod kątem twardości ogólnej i zawartości wodorowęglanów. Ponadto trzeba zmierzyć wartość pH i przewodność elektryczną roztworu.
Badania takie należy przeprowadzać regularnie.
Dodatek do roztworu powinien być dozowany ściśle wg wskazówek producenta, a jego ilość powinna być zawsze taka sama, ponieważ zawarte w nim substancje czynne są dostosowane do określonego stężenia. Najczęściej stosuje się go w ilości 2-4 proc.
Nie zaleca się zwiększania lub zmniejszania dawki, ponieważ w dłuższym okresie może powodować to różne problemy. Zwłaszcza substancje antybakteryjne i częściowo zawarte w dodatkach inhibitory muszą wykazywać określone stężenie minimalne, aby gwarantować ich pełną skuteczność.
Oprócz tego korzystne jest chłodzenie roztworu nawilżającego. Zalecana temperatura to 8-12°C.
Do dozowania dodatków najlepsze są urządzenia pracujące automatycznie, ponieważ:
– dozowanie stałej dawki dodatku do roztworu zwilżającego odbywa się w zależności od ilości dopływającej wody,
– gwarantują stałe dawkowanie alkoholu izopropylowego, a tym samym stałe jego stężenie,
– umożliwiają chłodzenie roztworu zwilżającego,
– zapewniają tłoczenie obiegowe i filtrowanie.
Najlepsze i najbardziej ekonomiczne są mechaniczne systemy dozujące z kontrolą objętościową dodatków. Niezależnie od składu i wydajności systemów buforujących dodatku zapewniają stałe jego dozowanie. Gwarantuje to stałą koncentrację niezbędnych substancji w roztworze.
Nie zaleca się stosowania urządzeń opierających dozowanie na pomiarach wartości pH roztworu.
Wszystkie urządzenia dozujące, schładzające i przepompowujące, które mają kontakt z uzdatnioną wodą lub ze środkiem zwilżającym, nie powinny posiadać części zawierających miedź lub mosiądz i powinny być zbudowane z tworzyw sztucznych lub stali nierdzewnej.
Niektóre maszyny posiadają np. mosiężne rozcieracze i w takim wypadku korzystnie jest stosować specjalne dodatki do roztworów zwilżających. cdn.
Artykuł sponsorowany
Fragment książki „Barwy druku. Offset arkuszowy”
Ewa Rajnsz
Alfa-Print Sp. z o.o.
ul. Świętokrzyska 14A
00-050 Warszawa
