Leksykon cyberbezpieczeństwa trafia w potrzeby przemysłu
10 kwi 2025 07:00

W ostatnich dniach w polskich księgarniach pojawił się "Leksykon cyberbezpieczeństwa". Dzieło zostało wydane przez Centrum Rafinacji Informacji, spin-off powstały z inicjatywy i przy wsparciu Uniwersytetu Warszawskiego, a jego autorami są pracownicy naukowi UW, dr hab. inż. prof. Wiesław Cetera oraz dr Aleksander Żołnierski. To pierwszy z cyklu leksykonów związanych z technologiami AI i big data.

Książka ukazała się nakładem Centrum Rafinacji Informacji

Książka jest praktycznym efektem pracy grupy naukowców przy Projekcie IKONA (mającego na celu Identyfikację, KOlekcjonowanie i oceNĘ nieprzyjaznych operacji dezinformacyjnych w cyberprzestrzeni, prowadzonych w oparciu o narzędzia teleinformatyczne – stąd nazwa). Projekt jest współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, a jego funkcjonalność odnosi się do technologii i procedur w zakresie: wykrywania analizy/ewaluacji, prezentacji oraz ochrony przed zagrożeniami informacyjnymi w cyberprzestrzeni. Projekt dotyczy podmiotów o dowolnej skali – od osób, firm do państwa włącznie. Jego beneficjentami ma być m.in. sektor gospodarczy, szczególnie w sferze bezpieczeństwa informacyjnego, w dziedzinie kanałów informacyjnych, mediów społecznościowych, ale także obrotu gospodarczego (towarów, usług i finansów), również w zakresie działań podmiotów gospodarczych dotyczących społecznej odpowiedzialności biznesu. Warto podkreślić, że jednym z członków zespołu, który tworzy Projekt IKONA, jest Tomasz Kurpik-Pawlicki, wieloletni dyrektor marketingu w Heidelberg Polska – co pośrednio podkreśla niewątpliwą przydatność leksykonu również dla firm poligraficznych, które przecież na co dzień obracają się w zautomatyzowanych środowiskach opartych na cyberinformacji i sztucznej inteligencji.

Oddajmy głos jednemu z autorów książki, Wiesławowi Ceterze: Informatyka, ekonomia, zarządzanie, statystyka, lingwistyka, socjologia i dalej – nauki polityczne, nauki o bezpieczeństwie… to tylko część obszarów nauki, które są w kręgu zainteresowania naszego zespołu. Interdyscyplinarność jest cechą współczesnej nauki. Nie ma w niej samotnych wysp. (…) Pracujemy w niezwykłej epoce technologicznego przełomu. Trwa wyścig gigantów zdobywających dane. Uczeni kierują swoją uwagę w stronę wydajnych algorytmów analizujących olbrzymie zasoby danych. Użytkownicy nowych technologii, pełni obaw, oswajają ich możliwości. Fascynujący czas. I tu realizujemy swoje pasje. Zbudowaliśmy interdyscyplinarny zespół, w którym indywidualne kompetencje wzmacnia kooperacja – bo całość to więcej niż suma części.

Recenzujący nową książkę ekspert w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, płk dr Piotr Potejko - redaktor naczelny "Central European Journal of Security Studies", nazywa ją szczegółowym wykazem pojęć związanych z problemami cyberbezpieczeństwa. Jego zdaniem to pierwsze w Polsce tego typu opracowanie, leksykon usystematyzowanych haseł wyjaśniających trudną i złożoną tematykę bezpieczeństwa cyberprzestrzeni. Holistyczny charakter opracowania daje dobrą podstawę do dalszych rozważań i naukowych refleksji nie tylko dla studentów, ale dla każdej osoby zainteresowanej zgłębieniem wiedzy z zakresu bezpieczeństwa lub szukającej odpowiedzi na wyjaśnienie często skomplikowanych pojęć. Na rynku europejskim brakuje tego typu opracowań, które powinny znaleźć się w każdej jednostce organizacyjnej zajmującej się bezpieczeństwem, ale też w każdej bibliotece uczelni wyższej czy szkole średniej.

Opracowano na podstawie informacji Centrum Rafinacji Informacji