W dniach 15-18 maja odbywały się w Warszawie doroczne Międzynarodowe Targi Ksišżki. Uczestniczyło w nich 514 wystawców, w tym 280 z zagranicy. Targi odwiedziło w tym roku ok. 30 tys. osób. Gociem honorowym była Hiszpania, a tematem przewodnim Đ funkcjonowanie kultury w zjednoczonej Europie. Impreza odbywała się pod auspicjami przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce.
Tegorocznej edycji MTK towarzyszyło ok. 420 imprez kulturalnych, w tym ponad 20 imprez branżowych oraz liczne spotkania autorskie, konferencje, seminaria, wystawy.
Bogaty program przygotowali Hiszpanie, którzy sš wydawniczš potęgš (5. miejsce w wiecie, 1037 wydawnictw, 60 tys. tytułów rocznie). Złożyły się na niego m.in. spotkanie zorganizowane przez Instytut Cervantesa ăAutor, nagrody literackie, tłumaczÓ, w którym uczestniczyli znani hiszpańscy autorzy (Alicia Gimenez Bartlett, Carlos Marzal, Rosa Montero, Jos Carlos Somoza) i tłumacz literatury hiszpańskiej Carlos Marrodan Casas oraz współorganizowany przez Ambasadę Hiszpanii (a także PIK, PTWK, Ars Polonę i Metapress) dwuczęciowy panel ăWyzwania dla sektora ksišżki w przededniu integracji europejskiejÓ z udziałem polskich i hiszpańskich ekspertów. Generalnie dowiadczenia przedakcesyjne Hiszpanii mogš nam służyć przykładem i pomocš.
Z kolei gospodarz Đ czyli Ars Polona SA Đ przygotował ciekawe (i potrzebne) seminarium nt. możliwoci korzystania z funduszy unijnych przez polskie wydawnictwa oraz unijnych programów współpracy dla instytucji kultury. Eksperci Komitetu Integracji Europejskiej zaprezentowali na nim dostępne fundusze unijne i przedakcesyjne (SAPARD, PHARE, SPO i in.), a przedstawicielka Ministerstwa Kultury Đ programy pomocowe działajšce w ramach Unii.
Sporód imprez towarzyszšcych duże zainteresowanie Đ i spore emocje Đ wydawców i poligrafów wywołała konferencja ăCzy ksišżka musi zdrożećÓ, której organizatorami byli: Polska Izba Druku, Polska Izba Ksišżki, PTWK, Oddział Warszawski Sekcji Poligrafów SIMP, CHZ Ars Polona, firma PricewaterhouseCoopers, Drukarnia Naukowo-Techniczna oraz miesięcznik ăWydawcaÓ. Była ona powięcona zmianom w polskim prawie zwišzanym z naszš akcesjš do Unii Europejskiej. Eksperci z zespołu doradztwa podatkowego Pricewaterhouse-Coopers mówili o zmianach w regulacjach dotyczšcych podatku VAT, nowelizacji przepisów kodeksu celnego oraz nowych regulacjach dotyczšcych prawa komputerowego i nowych technologii. Emocje zebranych wywołał głównie ten pierwszy temat, a przede wszystkim sprawa obłożenia 22% podatkiem usług poligraficznych, która już od miesišca Đ o czym pisalimy Đ bulwersuje rodowisko poligraficzno-wydawnicze. Zdaniem ekspertów z firmy PwC sprawa ta jest przesšdzona, ponieważ taki zapis znalazł się w umowie przedakcesyjnej, którš Polska podpisała i niedotrzymanie tego zobowišzania grozi nam poważnymi konsekwencjami. Rozwišzaniem może być wg nich np. zautomatyzowanie procesu VATowskiego, wskutek czego de facto przepływ gotówki będzie się odbywał głównie na papierze. Niestety, w naszych krajowych warunkach, gdzie występujš już od dłuższego czasu zatory płatnicze na wszystkich praktycznie szczeblach, pomysł ten nie ma szans realizacji. Jeden z dyskutantów okrelił przedstawiane przez firmę PwC rozwišzania majšce doprowadzić do tego, aby polska ustawa o VAT była zgodna z przepisami UE w zestawieniu z wypowiedziami poligrafów i wydawców, których ton był coraz ostrzejszy, jako zderzenie teorii z praktykš. O dramatycznych dla polskich drukarń skutkach wprowadzenia 22% podatku VAT mówiła w swoim wystšpieniu Antonina Kuchlewska, prezes Białostockich Zakładów Graficznych, posługujšc się przykładem kierowanej przez siebie drukarni. O braku reakcji i odpowiedzi władz na wysyłane przez Polskš Izbę Druku, Izbę Wydawców Prasy oraz Polskš Izbę Ksišżki propozycje utrzymania w okresie przejciowym, tj. do roku 2007 zerowej stawki VAT mówił dyrektor Biura PID Zdzisław Adamski. Z kolei kanclerz Polskiego Bractwa Kawalerów Gutenberga i prezes firmy Grafikus Jacek Kumierczyk zwracał uwagę na brak systemowych rozwišzań w dziedzinie wspomagania małych i rednich przedsiębiorstw, z których w 90% składa się rynek wydawniczo-poligraficzny. Spotkanie zakończyło się propozycjš wystosowania przez organizacje działajšce w rodowisku wydawniczo-poligraficznym listu otwartego z protestem przeciw ustaleniom Ministerstwa Finansów; list ten został wysłany do premiera, ministrów finansów i kultury oraz Sejmowej Komisji Finansów Publicznych na poczštku czerwca.
Interesujšcš imprezš było też seminarium zorganizowane przez Polski Zwišzek Pracodawców Prywatnych Wydawnictw i Poligrafii powięcone nowym metodom dystrybucji ksišżek niskonakładowych, podczas którego m.in. przedstawiciele Drukarni Cyfrowej SOWA prezentowali metodę dodruku na żšdanie ksišżek wyczerpanych.
Drukarnia ta specjalizuje się w cyfrowym druku czarno-białym pracujšc na urzšdzeniach Xerox DocuTech. Jedno z nich można było obejrzeć na jej stoisku podczas MTK, gdzie we współpracy z firmš Tomaco-Intro, która prezentowała urzšdzenia do oprawy klejonej systemem Fastbind (wydajnoć 100-110 egz./h), SOWA demonstrowała wydawcom i zwiedzajšcym proces wykonywania ksišżek ăna poczekaniuÓ technikš druku cyfrowego. Warto dodać, że drukarnia ta wydrukowała również katalog targowy oraz trzy numery ăInformatora TargowegoÓ. Na tymże stoisku można było również podziwiać skaner Digi-Book, którego drukarnia SOWA ma być pierwszym polskim nabywcš.
Z innych polskich drukarń stoiska miały Opolgraf, Olsztyńskie Zakłady Graficzne oraz Drukarnia Księży Werbistów. Spora kolejka formowała się przy stoisku Polskiego Bractwa Kawalerów Gutenberga, gdzie firma Art Papier oferowała różnego rodzaju druki wykonane na papierze czerpanym.
Podczas tegorocznej edycji MTK zabrakło ăgwiazdyÓ; swój przyjazd odwołał m.in. Arturo Perez Reverte. Niemniej rzesze wiernych czytelników mogły zdobyć podpisy członków naszego literackiego panteonu: Tadeusza Różewicza, Sławomira Mrożka, Hanny Krall, Leszka Kołakowskiego, Adama Zagajewskiego oraz Magdy Dygat, Doroty Masłowskiej, Tomka Tryzny i innych, a zagranicznych autorów reprezentowali stały już bywalec Jonathan Carroll, Norman Davies, Tony Parsons oraz najpopularniejszy rosyjski autor fantasy Siergiej Łukjanienko.
W czasie Targów rozstrzygnięto konkurs na Najpiękniejsze Ksišżki Roku 2002 organizowany przez Polskie Towarzystwo Wydawców Ksišżek. Jury pod przewodnictwem Józefa Wilkonia przyznało w nim 4 równorzędne nagrody i 15 wyróżnień oraz nagrodę honorowš dla Władysława Pluty za wybitne osišgnięcia w projektowaniu ksišżek. Nagrody otrzymały: ăWierszeÓ A. Majewskiego, Wydawnictwo Słowo/Obraz i Pracownia, druk: Pracownia; ăDawna sztuka żydowska w PolsceÓ Đ I. Rejduch-Samkowa i J. Samek, WAiF oraz PWN, druk Białostockie Zakłady Graficzne; ăDante Jerzego PankaÓ Đ J. Fejkiel, G. Burkamp i D. Wróblewska, wydawca Jan Fejkiel Gallery, druk Đ Drukarnia Skleniarz; ăAlmanach. Polscy ilustratorzy dla dzieci 1990-2002Ó Đ K. Lipka-Sztarbałło, M. Bieńkowska, wydawca Okręg Warszawski ZPAP, druk Arso-Polański, oprawa Druk-Intro.
Przedstawiono również nominacje do nagrody literackiej Nike, a także wręczono Nagrodę Sezonu Wydawniczo-Księgarskiego IKAR 2003, której laureatem została Biblioteka Narodowa w Warszawie.
Po raz pierwszy w bieżšcym roku redakcja tygodnika ăNewsweekÓ ogłosiła konkurs literacki pod nazwš ăPodporiuszÓ w kategorii literatury faktu (reportaże, pamiętniki, ksišżki popularnonaukowe). Nagrody wręczano podczas uroczystoci inaugurujšcej 48. MTK. Grand Prix ăPodporiusz 2003Ó zdobyła Anna Sobolewska za ksišżkę ăCela. Odpowied na zespół DownaÓ.
Jak widać, w czasie tegorocznych Targów działo się naprawdę dużo; nie sposób w niniejszej relacji opisać wszystkich wydarzeń. Organizatorzy, wystawcy, publicznoć na ogół byli z imprezy zadowoleni. Niezadowolony był rzecznik prasowy Đ nowy na tym stanowisku Jacek Ejsmond, a jego niezadowolenie dotyczyło reakcji mediów na Międzynarodowe Targi Ksišżki. Choć na Targach akredytowało się ponad 500 dziennikarzy, to Đ zdaniem J. Ejsmonda Đ nie miało to przełożenia na relacje w mediach, gdzie ăw hierarchii ważnoci sprawy ksišżki i czytelnictwa nie sš ulokowane wysokoÓ. Miejmy nadzieję, że w przyszłoci ulegnie to zmianie Đ zwłaszcza że przed nami, już za 2 lata, jubileuszowa 50. edycja Międzynarodowych Targów Ksišżki.
