Przy okazji zeszytu powięconego podłożom wracamy do cyklu ăX pytań do...Ó. Tym razem na nasze pytania odpowiedzieli szefowie wybranych polskich oddziałów skandynawskich koncernów papierniczych.
Jak Pan ocenia wiatowy rynek producentów papieru i kartonu po przeobrażeniach, jakie na nim zaszły w ostatnich latach?
Robert Ćwierzyński, dyrektor zarzšdzajšcy Holmen Paper Polska: W cišgu ostatnich lat mielimy do czynienia z dużš ilociš połšczeń, zakupów i przejęć w wiatowym przemyle papierniczym. Koncentracja kapitału ma pomóc koncernom w utrzymaniu relatywnie niższych kosztów, większej kontroli rynku oraz szybszej modernizacji rodków produkcji. Zjawisko to zwišzane jest też ze swego rodzaju ămodšÓ na kupowanie konkurencyjnych firm oraz swoistym wycigiem największych potentatów o prymat na rynku. Dzisiejszy rynek producentów papieru jest bardziej stabilny, zakłady produkcyjne skupione sš w kilkunastu potężnych koncernach, dzięki czemu nawet załamanie się wiatowych cen papieru w roku 2001 nie zachwiało jeszcze solidnymi fundamentami dużych firm papierniczych. Jednoczenie przyszło nam się pożegnać z narodowymi firmami, dawne amerykańskie (IP), szwedzkie (Stora Enso, SCA) czy fińskie (UPM, M-Real) firmy dawno już zatraciły swój narodowy charakter. Dzisiejsze wielonarodowe koncerny, majšce papiernie na całym wiecie, notowane na największych giełdach papierów wartociowych, lepiej będš w stanie sprostać presji cenowej odbiorców, a także nowym cyfrowo-internetowym wyzwaniom zmieniajšcego się rynku.
Tadeusz Miko, dyrektor zarzšdzajšcy SCA Graphic Paper Polska: Przewidujemy w nadchodzšcych latach dalszy globalny wzrost konsumpcji papieru oraz międzykontynentalnego handlu papierem, kartonem i celulozš.
Firma konsultingowa Jaakko Poyry opublikowała ostatnio studium pod tytułem ăwiatowe rynki papieru do roku 2015Ó, w którym przewiduje, że wiatowe zużycie papieru wzronie z 325 milionów ton w roku 2000 do poziomu 453 milionów ton w roku 2015.
Obecnie największym rynkiem papieru z konsumpcjš na poziomie 105 milionów ton rocznie jest Azja, tuż za niš plasujš się Ameryka Płn. Đ 101 milionów ton i Europa Zachodnia Đ 80 milionów ton rocznie.
Przewiduje się, że udział Azji w globalnym wzrocie zużycia papieru i kartonu o 128 milionów ton do roku 2015 przekroczy 50% (66 milionów ton). Jakkolwiek wzrost konsumpcji papieru i kartonu w Ameryce Płn. i Europie Zachodniej będzie mniejszy, szacuje się, że osišgnie on 34 miliony ton na obu tych obszarach do roku 2015.
redni wzrost konsumpcji według tych samych prognoz powinien nieznacznie przekroczyć 2% rocznie.
Pomiędzy dobrš koniunkturš w poszczególnych krajach i zużyciem papieru istnieje silna współzależnoć Đ poprawa koniunktury pobudza wzrost konsumpcji papieru w większym stopniu tam, gdzie zanotowano większy wzrost ekonomiczny.
Jaakko Poyry przewiduje dalszy wysoki wzrost poziomu zużycia papieru w krajach Europy Wschodniej, Azji (poza Japoniš) i Ameryki Łacińskiej. Globalizacja przemysłu celulozowo-papierniczego pocišga za sobš zwiększenie konkurencyjnoci w każdym jej aspekcie: poczšwszy od surowców, poprzez produkcję aż po transport i logistykę.
Henrik Stjernvall, dyrektor generalny Stora Enso Polska: W cišgu ostatnich kilku lat rynek papierów i kartonów podlegał bardzo dynamicznemu procesowi konsolidacji. Pomimo tego w branży papierniczej nie doszło jeszcze do tak zaawansowanej koncentracji, jakš możemy obserwować np. w branży motoryzacyjnej. Dlatego uważam, że proces konsolidacji będzie kontynuowany, powodujšc znikanie nierentownych firm z rynku i przynoszšc oczekiwanš stabilizację.
Jak w kontekcie tych przeobrażeń ocenia Pan pozycję Państwa firmy, ze szczególnym uwzględnieniem rynku europejskiego?
R.Ć.: Grupa Holmen nie ma ambicji bycia największš firmš papierniczš wiata, ale zamierza w okrelonych gatunkach papierów odgrywać znaczšcš rolę w Europie i nie tylko. Naszš ambicjš jest bycie przodujšcym europejskim producentem papierów drzewnych drukowych i bezdrzewnych kartonów opakowaniowych. Nasze firmy Holmen Paper i Iggesund Board od lat majš ugruntowanš, mocnš pozycję wsród europejskich producentów papieru. Nowe inwestycje i zakupy spowodowały, iż udało nam się rozszerzyć bazę produkcyjnš poza Szwecję. W takich krajach jak Wielka Brytania czy Hiszpania od kilku lat z powodzeniem pracujš maszyny Holmena.
T.M.: SCA należy do grupy pięciu największych dostawców papieru na wiecie. SCA
produkuje i sprzedaje produkty higieniczne (SCA Hygiene), opakowania (SCA Packaging) i papiery graficzne (SCA Forest Products). W roku 2002 sprzedaż netto osišgnęła poziom 9,6 miliardów euro.
Europa Zachodnia jest głównym rynkiem dla SCA, ale nasza grupa zajmuje silnš pozycję w niektórych segmentach także w Ameryce Północnej.
Ekspansja realizowana jest poprzez wzrost organiczny i selektywne przejęcia firm. Ekspansja w sensie geograficznym obejmuje także Azję, Europę Centralnš i Wschodniš, jak również Amerykę Łacińskš. Celem SCA jest osišgnięcie redniego rocznego wzrostu na poziomie 8-10%.
Produkty SCA wytwarzane sš prawie wyłšcznie w oparciu o odnawialne i poddajšce się recyklingowi surowce. Do produkcji zużywa się w takim samym stopniu włókna pochodzšce z recyklingu, jak i wieże włókna drzewne. SCA jest włacicielem ok. 2,6 miliona hektarów lasów i prowadzi działalnoć w zakresie przetwórstwa drewna. Na poczštku roku 2003 liczba zatrudnionych osišgnęła ok. 44 000 w blisko 40 krajach.
H.S.: Zmiany, o których mowa we wczeniejszym pytaniu, ugruntowały, a nawet wzmocniły pozycję firmy Stora Enso jako jednego z liderów w produkcji i sprzedaży papieru i kartonów.
Jakie rodzaje papierów/kartonów sš z Państwa punktu widzenia strategiczne, także w nadchodzšcych latach?
R.Ć.: Dla firmy Holmen Paper podstawowym papierem pozostanie papier gazetowy, jednak jego produkcja nie będzie rosła. Bardzo duże nadzieje pokładamy w zwiększonej sprzedaży papierów MF (Impr. news) oraz papierów niskogramaturowych (TDP).
Firma Iggesund będzie dalej produkować wysokiej jakoci kartony bezdrzewne na potrzeby przemysłu: spożywczego, tytoniowego, perfumeryjnego i in.
T.M.: Ekspansja SCA ma miejsce głównie w zakresie produktów higienicznych i opakowań. Celem SCA w zakresie tych wyrobów jest osišgnięcie redniego rocznego wzrostu na poziomie 10-15%.
Celem Forest Products jest utrzymanie swojego udziału w europejskim rynku papierów graficznych. Forest Products przez wiele lat pracowało nad zwiększeniem wydajnoci fabryk i wzrostem jakoci produktów. W efekcie SCA jest dzisiaj jednym z najbardziej konkurencyjnych dostawców papierów graficznych w Europie. Uruchomienie nowej maszyny papierniczej w Laakirchen w Austrii w roku 2002 okazało się sukcesem. Nowa maszyna zastšpiła starš, co pozwoliło zarówno zwiększyć wydajnoć, jak i podwyższyć jakoć produkowanego w tej fabryce papieru SC.
H.S.: Jako firma posiadajšca szeroki asortyment produktów jestemy zainteresowani systematycznym wzrostem sprzedaży wszystkich naszych produktów, poczšwszy od papierów publikacyjnych (magazynowych i gazetowych) poprzez wysokogatunkowe papiery z grupy Fine, a skończywszy na kartonach graficznych i opakowaniowych.
Jak firma pozycjonuje się na rynku polskim; jakie rodzaje podłoży sš dla Państwa kluczowe, jeli chodzi o sprzedaż do polskich drukarń?
R.Ć.: W Polsce najczęciej spotykanymi wyrobami firmy Holmen Paper sš następujšce rodzaje papierów drzewnych drukowych: gazetowe, TDP, SC, MF i ksišżkowe oraz powlekane MWC.
Wielu polskich producentów miało również okazję pakować swoje wyroby w kartony z fabryk Iggesunda.
T.M.: SCA sprzedaje na rynku polskim papiery graficzne posiadajšce specyficzne właciwoci wymagane przy drukowaniu magazynów, gazet, dodatków, katalogów i druków reklamowych.
Nasze papiery LWC występujš pod nazwami handlowymi: GraphoCote, GraphoLux i GraphoMatt. Nasze papiery SC to: GraphoNova, Graphoset, GraphoGrande, GraphoGravure. Nasze papiery gazetowe występujš pod nazwami handlowymi: GraphoNews, GraphoBright, GraphoBright Pearl i GraphoCrystal.
Bazujšc na wymaganiach odbiorców stale pracujemy nad podwyższeniem jakoci i rozwojem naszych produktów. Nasze zaangażowanie w kontynuację rozwoju oznacza, że przywišzujemy ogromnš wagę do ochrony rodowiska we wszelkich rodzajach naszej działalnoci.
Dostarczamy unikalnš kombinację produktów wytwarzanych z całkowicie bezchlorowej celulozy, posiadajšcych certyfikat FSC, z naszych własnych szwedzkich lasów.
Jeżeli dodamy do tego szybkš i efektywna obsługę klientów oraz znakomitš organizację sprzedaży Đ możecie Państwo rzeczywicie otrzymać znacznie więcej niż po prostu papier!
W latach 2002-2003 SCA wprowadziło na rynek nowe gatunki papieru lub poprawiło jakoć prawie wszystkich swoich dotychczasowych produktów; m.in. dotyczy to papieru GraphoNova Đ nowego, niepowlekanego papieru o wysokiej jakoci, GraphoCrystal Đ ulepszonego papieru gazetowego dla najwyższego segmentu jakociowego i GraphoCote Đ powlekanego papieru graficznego.
H.S.: Dynamiczny wzrost polskiego rynku poligraficznego w ostatnich latach, wynikajšcy zarówno ze wzrostu popytu wewnętrznego w Polsce, jak również ze wzrostu produkcji eksportowej powoduje, że nie widzimy potrzeby stosowania szczególnej strategii dla rynku polskiego. Oferujemy pełen wachlarz produktów i usług, które dostępne sš dla naszych klientów również w innych krajach.
Jak Pan ocenia aktualny stan polskiej poligrafii na 6 miesięcy przed przystšpieniem naszego kraju do Unii Europejskiej, zwłaszcza w segmentach, w których jestecie Państwo obecni ze swoimi produktami?
R.Ć.: Wbrew powszechnym narzekaniom polskie drukarnie gazetowe i komercyjne, które obsługujemy, sš jednymi z najnowoczeniejszych w Europie, inne cały czas modernizujš swój park maszynowy co jaki czas informujšc o nowych nabytkach. Nasi klienci już teraz sš bardzo konkurencyjni na rynkach europejskich, więc nie obawiam się zbytnio konfrontacji. To raczej słabsze drukarnie zza Odry i z drugiej strony Bałtyku powinny się obawiać.
T.M.: Mój pierwszy kontakt z polskimi drukarniami heatsetowymi miał miejsce w roku 1993. W latach 1993-2003 prawie wszystkie drukarnie heatsetowe w Polsce osišgnęły bardzo duży postęp w odniesieniu do posiadanego wyposażenia technicznego z jednej strony, a z drugiej Đ zarzšdzania.
W ostatnich latach dokonywano zakupu głównie nowych i nowoczesnych maszyn drukujšcych oraz wyposażenia dla prepressu i introligatorni. Obecnie jest w eksploatacji ponad 60 heatsetowych maszyn drukujšcych. Jestem przekonany, że polscy drukarze heatsetowi będš w stanie z sukcesem konkurować na rynkach europejskich po wstšpieniu Polski do Unii Europejskiej, ponieważ sš konkurencyjni już dzi! Przemawia za tym udział eksportu w ogólnej produkcji największych drukarń, jak Donnelley i Winkowski.
Jestem także przekonany o dalszym szybkim rozwoju polskiego przemysłu poligraficznego w nadchodzšcych latach.
H.S.: Przystšpienie Polski do Unii Europejskiej doprowadzi do dalszego otwarcia rynku i stworzy nowe możliwoci dla wszystkich firm na nim obecnych. Jestem przekonany, że przynależnoć do UE pozytywnie wpłynie na poprawę pozycji przetargowej polskich firm poligraficznych, co dodatkowo pobudzi ich i tak aktywne działania proeksportowe.
